เมื่อเราพูดถึง “น้องหมาตาบอด” ทุกคนคงรู้สึกสงสารและหวนนึกถึงความลำบากในการใช้ชีวิตที่คงต่างจากน้องหมาทั่วไปไม่มากก็น้อย อีกทั้งปัจจุบันเราพบน้องหมาตาบอดมากขึ้น ไม่ว่าเป็นการพิการตั้งแต่กำเนิด ผลพวงจากโรคที่เกิดจากอายุขัยของน้องหมา หรือแม้แต่การถูกทารุณกรรมจนต้องกลายเป็นน้องหมาตาบอด

     และหลายครั้งที่เรามักพบโพสประกาศหาบ้านให้น้องหมาตาบอด บางตัวก็น่ารักน่าชังร่าเริงแถมหน้าตาไม่เหมือนหมาตาบอด (เราเรียกกันว่าตาบอดใส) หลายคนอาจเคยคิดอยากรับเลี้ยงน้องหมาตาบอดเหล่านี้บ้าง แต่ไม่รู้ว่าจะสามารถดูแลเขาได้ไหม แล้วยากแค่ไหน… วันนี้อิมจะมาแชร์วิธีการดูแลหมาตาบอดให้ทุกท่านค่ะ
 

     เริ่มแรกอยากจะแนะนำน้อง “ตะโก้” น้องหมาตาบอดจากบ้านอิมเอง

     ตะโก้เป็นหมาพันทาง เพศผู้ อายุราวขวบครึ่ง อดีตเป็นลูกหมาจรจัดจากจังหวัดสระบุรีที่อิมไปจับมากับมือ ในตอนแรกที่จับตัวตะโก้จากพุ่มหญ้าได้ ตะโก้กัดแบบไม่ยั้งแรงเลยค่ะ ตรวจที่โรงพยาบาลจึงรู้ว่าเขาตาบอด (ประเภทตาบอดใส)

     ตะโก้แต่แรกเป็นหมาที่ไม่เคยมองเห็นโลก เพราะฉะนั้นเขาจะไม่รู้จักคน หวาดระแวงทุกอย่าง สิบวันแรกที่คอยดูแลเขา ตะโก้ไม่เคยกระดิกหางให้อิมเลยสักครั้ง แต่หลังจากทำความคลุกคลีกับเขาอยู่สิบวัน เขาก็เริ่มกระดิกหางให้เรา และเรียกรู้ว่ามนุษย์นั้นเป็นมิตร

     ช่วงแรกตะโก้ต้องอยู่แต่ในกรง เพื่อไม่ให้เกิดอันตรายกับตัวตะโก้เอง และตัวน้องหมาตัวอื่นในบ้าน แต่หลังจากปรับตัวแล้วตะโก้ก็สามารถอยู่ร่วมกับหมาตัวอื่น ๆ ได้

     ส่วนของหมาที่มีเจ้าของและเกิดตาบอดจากโรคร้าย การดูแลนั้นแทบไม่ต่างจากสุนัขทั่วไป แค่ต้องคอยระวังข้าวของมีคมไม่ให้เขาเผลอเดินชนเข้า แต่สำหรับหมาตาบอดที่เราตัดสินใจรับมาเลี้ยงเริ่มแรกเลยควรจะมีวิธีดูแลที่เหมาะสม
 

การดูแลน้องหมาตาบอดไม่ได้ยากอย่างที่คิด

     สำหรับการเลี้ยงนั้นจะง่ายขึ้นเมื่อเรารับลูกหมาตาบอดมาเลี้ยงแต่เด็กๆ เพราะลูกหมาเด็กนั้นปรับตัวง่าย ฝึกง่ายและเรียนรู้เร็ว กับหมาโตจะมีความยากมากกว่า ยิ่งเป็นหมาจรจัดด้วยแล้ว เนื่องจากหมาโตมักผ่านอะไรมามาก ทั้งดีและไม่ดี ทำให้เขาต้องใช้เวลาปรับตัวค่อนข้างมาก

กรง

     กรงเป็นสิ่งสำคัญที่ใช้ในการฝึกน้องหมาตาบอด ไม่ว่าจะหมาเล็กหมาโต เนื่องจากน้องหมาตาบอดบางตัวได้กลิ่นเปลก ๆ อาจจะกัดไปทั่วเพื่อป้องกันตัว (อิมเรียกว่าการ “งับลม”) วิธีนี้จึงเป็นการป้องกันเราถูกกัด รวมถึงน้องหมาถูกกัดด้วยเช่นกัน เมื่อนำน้องหมาใส่กรง บรรดาหมาในบ้านของเราก็จะมาดม ๆ น้องใหม่ วิธีนี้จะช่วยให้น้องหมาตาบอดค่อย ๆ ปรับตัวและจะได้จดจำกลิ่นเพื่อน ๆ ในบ้านและไว้ใจเพื่อนใหม่นั่นเองค่ะ

การสัมผัส

     การสัมผัสให้ถูกจุดมีความสำคัญมาก อย่างอิมเองตอนแรกต้องเคลื่อนย้ายน้อง ก็ใช้มือช้อนอกยกตัวทันที ทำให้น้องหมาตกใจไปกันใหญ่ ทางที่ดีควรยื่นมือให้เขาดมก่อน หากเขาไม่มีท่าทีจะแว้งกัดก็ให้เริ่มจากการลูบหัวหรือหลังคอ แต่หากน้องหมามีความหวาดระแวงมาก ให้ลูบบริเวณด้านหลังใกล้ ๆ สะโพก เนื่องจากหากน้องหมาแว้งกัดจะได้ชักมือกลับมาได้ทันค่ะ (ฮา)

การให้อาหาร

     การให้อาหารด้วยมือเป็นสิ่งที่จะทำให้น้องหมาจดจำเราได้เร็วยิ่งขึ้น มันจะทำให้เขารู้ว่าเมื่อได้กลิ่นของเราแล้วก็จะมีอาหาร และอาหารนั้นหมายถึงสัมพันธไมตรีที่ดีนั่นเอง สำหรับน้องตะโก้ตอนแรกไม่ยอมกินอาหารเลย ก็อาจต้องใช้ไซลิงค์ป้อนบังคับให้กินบ้าง แต่หลังจากนั้น 2-3 วัน ตะโก้ก็สวาปามเองเลยค่ะ

ปลอกคอและสายจูง

     เหมือนน้องหมาทั่วไป แต่ต้องบังคับใช้มากกว่า ในกรณีบางครั้งที่เราต้องพาน้องหมาออกไปข้างนอก หากน้องหมาตาบอดไม่เคยใช้สายจูงหรือปลอกคอเลย จะมีความวิตกกังวลสูงมากกว่าหมาปกติทั่วไป ทั้งดีดดิ้นและขืนตัวไม่ยอมไปไหนหรือร้องโวยวายก็มี ฉะนั้นทั้งปลอกคอและสายจูงควรใส่ให้น้องตั้งแต่เด็ก ๆ และเมื่อต้องทำอะไรไม่ดี ต้องใช้วิธีกระตุกสายจูง โดยวิธีนี้ควรสอนให้รู้ตั้งแต่เด็กเช่นกัน

การขับถ่าย

     จริง ๆ แล้วการขับถ่ายของน้องหมาตาบอดก็เหมือนกับน้องหมาปกติทั่วไปอยู่แล้ว แต่หากไม่ได้ฝึกอาจจะมีความสะเปะสะปะกว่า เราควรฝึกขับถ่ายตั้งแต่เล็ก ๆ นะคะ โดยใช้วิธีคล้ายคลึงกัน กรณีเลี้ยงน้องในบ้าน เมื่อน้องกินข้าวเสร็จ หรือเริ่มดมพื้น ให้อุ้มไไว้บนที่ที่ต้องการให้น้องขับถ่าย เมื่อเขาถ่ายถูกที่ก็ให้พูดชมเขา ส่วนหมาที่เลี้ยงด้านนอกบ้าน เมื่อให้น้องกินข้าวเสร็จแล้ว ควรใส่สายจูงพาออกไปเดินทันที การทำแบบนี้เป็นกิจวัตรจะทำให้เขาจดจำได้ว่าเมื่อกินข้าวเสร็จต้องรอเจ้านายมาพาไปขับถ่ายค่ะ

คำชมและคำดุ

     คำชมใครว่าไม่สำคัญล่ะคะจริงไหม เวลาชมน้องหมาควรชมให้เป็นคำเดียวกันตลอดเวลา เช่นหากอิมชมตะโก้ว่า “ดีมาก” ไม่ว่าครั้งไหน ๆ ที่ตะโก้ทำดีอิมก็ควรจะชมคำนี้ตลอด หรือหากอิมดุตะโก้ว่า “ไม่” อิมก็ต้องใช้คำนี้ตลอด ห้ามลืมหรือเปลี่ยนคำ เพราะจะทำให้น้องหมาสับสนในคำสั่ง เรื่องคำพูดนี้ในส่วนของน้องหมาตาบอดค่อนข้างสำคัญมาก อ้อแล้วอย่าลืมตบไหล่เขาเป็นการชมอีกทีนะคะ
 

กลิ่น

     เมื่อตัดการมองเห็นออก น้องหมาก็จะเหลือแค่การรับรู้โดยเสียงและกลิ่นใช่ไหมคะ … ต้องขอเล่าเลยว่าช่วงแรกที่รับตะโก้มาเลี้ยงอิมไม่ค่อยอาบน้ำเพราะอยากให้ตะโก้ได้กลิ่นอิมแรง ๆ แต่สำหรับใครที่ทนสภาพแบบนั้นไม่ได้ อีกวิธีหนึ่งคือเสื้อผ้าค่ะ เพราะเสื้อผ้าที่เราสวมใส่จะมีกลิ่นของเราเอง ให้เอาปูไว้ในกรงให้น้องหมาตาบอดนอน หรือรวมถึงผ้าของน้องหมาตัวอื่นในบ้านก็ทำได้เช่นเดียวกัน พูดก็คืออยากให้เขาคุ้นชินกับใครหรือหมาตัวไหน ให้เอาของใช้ที่มีกลิ่นของเจ้าของให้น้องหมาคลุกคลีด้วย

เสียง

     เสียงเป็นสิ่งหนึ่งที่น้องหมาตาบอดใช้รับรู้มากที่สุด ฉะนั้นจะให้เขาจดจำเราได้ต้องใช้เสียงให้มากเข้าไว้ คอยพูดกับเขาบ่อย ๆ เรียกชื่อของเขาเยอะ ๆ ... อย่างอิมตอนที่เข้าหาตะโก้แรก ๆ นี่ถึงกับนอนเล่านิทานให้ตะโก้ฟังเลยค่ะ อ้อ … แต่ไม่ใช่เสียงแหลม ๆ ที่เราชอบดัดเวลาเล่นกับน้องหมานะคะ เป็นเสียงของเราจริง ๆ จะดีที่สุดค่ะ ดังนั้นเวลาเข้าหาควรเข้าหาด้วยเสียงของเรานะคะ เพราะถึงแม้น้องหมาจะจำกลิ่นของเราได้แล้วก็ตาม แต่การเข้าหาโดยจู่ ๆ สัมผัสตัวเลยอาจทำให้น้องหมาตกใจได้ค่ะ ควรขานเรียกชื่อของน้องก่อน และเมื่อเขาจดจำเสียงเราได้ เขาก็จะรู้ว่านี่คือเจ้าของและเขาจะไม่มีอันตราย

เวลา

     สิ่งสำคัญในการดูแลน้องหมาตาบอดคือเรื่องของเวลา เริ่มแรกนั้นผู้เลี้ยงจะต้องมีเวลาให้น้องหมาอย่างมาก เพราะต้องปรับตัวมากกว่าหมาปกติเล็กน้อย เจ้าของต้องคอยอยู่ใกล้ ๆ น้องหมา คอยลูบคอยเล่นและคอยเอาใจใส่มากกว่าหมาทั่วไป
 

เลี้ยงรวมหรือเลี้ยงแยกดีนะ?

     จริง ๆ แล้วหมาตาบอดสามารถเลี้ยงรวมกับหมาตัวอื่นได้ อย่างตะโก้เขาเติบโตมากับเพื่อน ๆ อีกเจ็ดตัว แต่เมื่อเขาโตมาแล้ว เขาจะหวาดระแวงกับกลิ่นหมาใหม่ที่เข้ามา ทำให้เขาเข้ากับหมาแปลกหน้าไม่ได้ เวลาได้กลิ่นของหมาตัวอื่นที่ไม่ใช่หมาในบ้าน เขาจะเริ่มขู่หรืองับลมทันที ในขณะเดียวกันกับคนแปลกหน้าตะโก้กลับไม่เป็น เหมือนกับว่าเขามีประสบการณ์ตั้งแต่ตอนเขายังเล็ก ๆ ว่าคนไม่มีพิษภัยเลยแม้แต่น้อย เขาจึงเป็นมิตรกับทุกคน

     ฉะนั้นหากวันหนึ่งตะโก้ต้องย้ายบ้าน ตะโก้ก็จำเป็นต้องถูกเลี้ยงเดี่ยวค่ะ เนื่องจากเข้ากับหมาใหม่ยาก หรืออาจใช้เวลาและความเสี่ยงมาก ความเสี่ยงที่ว่าก็คือ เสี่ยงที่ตะโก้ไปกัดหมาตัวอื่น แล้วหมาหมาตัวอื่นก็กัดตะโก้กลับ แต่ในกรณีบ้านใหม่ไม่มีหมาเลยก็สามารถเลี้ยงตะโก้ได้สบาย ๆ เพราะเขาไม่กัดคน

     … การย้ายบ้านหมาตาบอดจึงเป็นเรื่องที่ต้องไตร่ตรองให้ดี ๆ หรือเป็นเรื่องที่ควรพิจารณาดี ๆ ว่าบ้านของตนเหมาะสมจะเลี้ยงหมาตลอดชั่วอายุขัยหรือไม่ เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาตามมาทีหลังค่ะ
 

ความจริงแล้วน้องหมาตาบอดไม่รู้หรอกว่าตัวเองพิการ

     ความจริงแล้วการเลี้ยงน้องหมาตาบอดไม่ได้ต่างจากน้องหมาปกติทั่วไปเลยค่ะ พวกเขายังคงวิ่งเล่นกับเพื่อน ๆ ได้เหมือนหมาทั่วไป แค่มองไม่เห็นเท่านั้น ส่วนเรื่องการใช้ชีวิตในบ้านของเรา น้องหมาเองก็สามารถปรับตัวเองได้เช่นเดียวกัน ยกตัวอย่างเช่นตะโก้… ตะโก้เขาจะจดจำพื้นที่ต่าง ๆ ในบ้านได้เอง พอเดินไปสักพักเขาจะเดินหลบกระถางต้นไม้เอง ถ้ารู้ว่าด้านหน้าเป็นประตูเขาก็จะนั่งรอแล้วส่งเสียงร้อง เวลาเขาเดินไปได้ก็จะเดินแบบย่อง ๆ เท้าเพื่อป้องกันไม่ให้ชนอะไรรุนแรง

     หากใครได้เลี้ยงหรือได้สัมผัสน้องหมาตาบอดสักครั้ง จะรู้เลยว่าพวกเขาไม่ต่างจากหมาปกติทั่วไป บางตัวดูไม่ออกด้วยซ้ำว่าตาบอด และหากใครอ่านบทความนี้แล้วยังไม่มีหมา หรือกำลังมองหาน้องหมามาเลี้ยงเพิ่ม อยากให้พิจารณาการเลี้ยงน้องหมาตาบอดสักตัว นอกจากคุณจะได้เปลี่ยนชีวิตของเขาแล้ว เขายังทำให้คุณเห็นอีกว่าชีวิตหนึ่งที่มองไม่เห็นยังสามารถมีความสุขได้มากมายเมื่อได้อยู่กับคนที่รักและเข้าใจเขา… แบบคุณไงล่ะคะ

บทความโดย: Dogilike.com
http://www.dogilike.com/