โดย: พริกขี้หนู

10 เรื่องจริงของน้องหมาในเมืองที่เราอาจไม่เคยรู้ แต่ต้องรู้!

ชีวิตของน้องหมาในเมือง ใช่ว่าจะราบรื่น สดใส ศิวิไลซ์เสมอไปอย่างที่ใครๆ อาจเข้าใจกัน

25 สิงหาคม 2557 · · อ่าน (31,056)

Dogilike.com :: 10 เรื่องจริงของน้องหมาในเมืองที่เราอาจไม่เคยรู้ แต่ต้องรู้!

หลายคนคิดว่าน้องหมาเหมือนกันหมดไม่ว่าจะอยู่ในสภาพแวดล้อมไหนเหมือนไม่ต่างกัน เพราะน้องหมาก็ยังคงเป็นน้องหมาอยู่วันยังค่ำ เป็นเพื่อนผู้ซื่อสัตย์ ตามใจเจ้านาย มีที่กิน ที่นอน ชอบเล่นซุกซน รอวันแก่ชรา แล้วจากโลกนี้ไป ซึ่งในความเป็นจริงแล้วสิ่งแวดล้อมมีความสำคัญต่อชีวิตความเป็นอยู่ของน้องหมาเป็นอย่างมากค่ะ อย่างน้องหมาในเมืองกับน้องหมาชนบทมีความแตกต่างกันเรื่องชีวิตความเป็นอยู่ ซึ่งส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของพวกเขา ไปดูกันค่ะว่า น้องหมาในเมืองส่วนใหญ่จะต้องประสบชะตากรรมอะไรบ้าง เพื่อเราจะได้ช่วยกันดูแล ป้องกันและ แก้ไขอย่างถูกวิธีค่ะ

1. เพียงแค่ใน ก.ท.ม. มีน้องหมาจรจัดมากถึงเกือบล้านตัว

จากแหล่งข้อมูลต่างๆ ของต่างประเทศ ไม่ว่าจะเป็น WSPA และ เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิค ได้รายงานว่าปัจจุบันนี้มีประชากรน้องหมาจรจัดทั่วโลกมากกว่า 300 ล้านตัว ที่เพียงแค่ในอินเดียก็มีทั้งหมด 30 ล้านตัวเข้าไปแล้ว ซึ่งน้องหมาจรจัดส่วนใหญ่จะกระจายอยู่ในเมือง และเหมือนว่าจะมีน้องหมาจรจัดเพิ่มมากขึ้นในทุก ๆ ปี จากการถูกทอดทิ้งและ เพิ่มจำนวนขึ้นจากการไม่ได้คุมกำเนิด

ในส่วนของประเทศไทยยังไม่ได้มีการนับจำนวนได้อย่างเป็นทางการในเขตกรุงเทพมหานคร บางสถาบันบอกว่า 2 แสน บางแห่งบอก 3 แสน ล่าสุดมีผู้คาดการณ์ว่าน่าจะมีสูงถึง 1 ล้านตัว เพราะในแต่ละปีจะมีน้องหมาถูกทิ้งเฉลี่ยปีละ 5 พันตัว แล้วน้องหมาตัวเมียก็สามารถมีลูกได้อีกราวๆ 5-6 ตัว จึงไม่น่าแปลกใจที่น้องหมาจรจัดจึงมีเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว (ข้อมูลจากหนังสือพิมพ์แนวหน้า วันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2556 ) ซึ่งน้องหมาจรจัดแต่ละตัวต้องทนต่อความอดอยาก ความเหน็บหนาว ความหวาดกลัว โรคภัยอันตรายต่าง ๆ มีน้องหมาจรจัดหลายตัวที่ติดโรคพิษสุนัขบ้าและให้กำเนิดลูก ๆ มาสืบโทษเชื้อไวรัสที่เป็นอันตรายต่อผู้คนถึงขั้นเสียชีวิตนั่นเองค่ะ

2. ในแต่ละวันจะมีน้องหมาในศูนย์พักพิงทั่วโลก ถูกทำให้ตายด้วยวิธีการุณยฆาต

น้องหมาไร้บ้านทั่วโลกที่อยู่ในสถานพักพิงสัตว์ในแต่ละเมือง ใช่ว่าพวกเขานอนหลับอยู่ได้อย่างไร้กังวลนะคะ เพราะในแต่ละเดือน แต่ละปี จะมีน้องหมาในศูนย์พักพิงสัตว์ถูกทำให้ตายด้วยวิธีการุณยฆาตเนื่องจากมีพื้นที่ไม่พอให้พวกเขาได้อาศัย โดยเฉพาะน้องหมาที่แก่ชรา หรือ เป็นโรค ในสหรัฐอเมริกามีการทำการุณยฆาตน้องหมาราวๆ 3-4 ล้านตัวต่อปี หรืออย่างในประเทศญี่ปุ่น น้องหมาจรจัดจะถูกกักตัวไว้ 7 วันเพื่อดูอาการว่ามีโรคพิษสุนัขบ้าหรือไม่ หลังจากนั้นจึงค่อยรอหาบ้านใหม่ หากหาไม่ได้ภายในเวลาที่กำหนดก็จำเป็นต้องทำการการุณยฆาตค่ะ

ส่วนในของประเทศไทย อันที่จริงแล้วคงจะมีการการุณฆาตน้องหมาจรจัดแต่เนื่องจากประเทศไทยค่อนข้างอ่อนไหวกับเรื่องนี้ จึงไม่ได้มีทางการออกมาชี้แจงเกี่ยวกับการการุณยฆาตน้องหมาให้ประชาชนรับรู้ .....แต่ก็ใช่ว่าจะไม่มีนะคะ ^^ (อ่านเพิ่มเติมบทความ เปิดโลกน่ารู้ การจัดการน้องหมาจรจัดในต่างประเทศ ค่ะ)

3. ในแต่ละปีมีคดีน้องหมาถูกทำร้ายร่างกายโดยเพื่อนบ้านเพิ่มมากขึ้น

ชีวิตความเป็นอยู่ในเมืองมีพื้นที่จำกัด กำแพงบ้าน กำแพงรั้วติดเรียงกัน บางหมู่บ้านรั้วเตี้ยแค่ครึ่งตัว น้องหมาก็หลุดข้ามบ้านได้ง่ายๆ หรือเจ้าของบางคนมักพาน้องหมาไปขับถ่ายหน้าบ้านเพื่อนบ้านแล้วลืมเก็บ จนกลายเป็นประเด็นทะเลาะเบาะแว้ง เป็นเรื่องเป็นราว จนถึงขั้นทำร้ายร่างกายกัน หรือ ทำร้ายน้องหมา ทั้งวางยา ถูกทุบตี หรือ ถูกยิงจนเสียชีวิต จนเป็นคดีความไม่จบไม่สิ้น

ซึ่งตามกฏหมายแล้ว เพื่อนบ้านสามารถปกป้องทรัพย์สินของได้ก็จริง แต่ก็ไม่ควรทำเกินกว่าเหตุ ส่วนผู้เลี้ยงน้องหมาเองก็จำเป็นต้องควบคุมน้องหมาไม่ให้ออกไปนอกอาณาบริเวณ สร้างความเดือดร้อนให้แก่ผู้อื่น ไม่เช่นนั้นถือว่ามีโทษ แต่ด้วยความโมโหของเพื่อนบ้าน และทิฐิ การไร้ความรับผิดชอบของผู้เลี้ยงน้องหมา จึงเกิดความไม่เข้าใจกัน ต่างฝ่ายต่างเอาชนะ เอาความกัน ซึ่งท้ายที่สุดกลายเป็นว่าน้องหมาตาดำๆ ต้องมากลายเป็นเหยื่อ ถ้าไม่ถูกทำร้าย ก็อาจจะต้องกลายเป็นถูกทิ้ง

4. น้องหมาหลายตัวถูกทิ้งหลังจากเจ้าของปัญหากับทางอพาร์ตเม้นท์และคอนโดฯ

ในประเทศไทย ลักษณะของอพาร์ตเม้นท์ หรือ คอนโดจะค่อนข้างแคบกว่าของต่างประเทศที่สามารถนำน้องหมาเลี้ยงได้ อีกทั้งบ้านเราค่อนข้างอ่อนไหวเกี่ยวกับสัตว์เลี้ยง ไม่ใช่ทุกคนที่รักน้องหมาถึงขนาดสามารถให้น้องหมาอยู่ร่วมภายในบ้านหรือในห้องของตัวเอง อีกทั้งความรับผิดชอบต่อสังคมก็ยังมีแตกต่างกัน จึงมีการออกข้อห้ามในการเลี้ยงสัตว์ตามอาคารที่พักต่าง ๆ นั่นเอง

อย่างไรก็ตาม มีหลายคนรัก สงสารสัตว์ รวมถึงความต้องการเลี้ยงน้องหมาจนถึงขั้นแอบนำน้องหมาเข้าที่พัก ขึ้นคอนโดโดยไม่ได้รับอนุญาต หรือ แม้จะมีการอนุญาตแต่กลับไม่สามารถควบคุมพฤติกรรมของน้องหมาได้เมื่อพวกเขาต้องอยู่ตามลำพัง การขับถ่าย หรือ สร้างความไม่พอใจให้แก่เพื่อนบ้านได้ จึงทำให้เกิดปัญหา เมื่อถูกใบแจ้งให้นำน้องหมาออก หรือ ต้องย้ายออกจึงเกิดปัญหา แต่หลายครั้งที่ผู้เลี้ยงตัดสินใจนำน้องหมาไปปล่อยตามสถานที่ต่าง ๆ รวมไปถึง หน้าสถานสงเคราะห์สัตว์ กลายเป็นภาระสังคมต่อไป ดังนั้น เพื่อป้องกันปัญหาน้องหมาถูกทิ้ง ควรรักษากฏเกณฑ์ที่พักอย่างเคร่งครัด และที่สำคัญผู้เลี้ยงจำเป็นต้องเลี้ยงน้องหมาอย่างถูกวิธี ฝึกให้พวกเขาอยู่ได้ตามลำพัง และ มีความรักผิดชอบต่อพื้นที่ส่วนตัวของผู้อื่นค่ะ

5. ฉี่น้องหมาในเมืองอาจส่งผลทำให้มีสารไนโตรเจนสูงเกินค่ามาตรฐาน

มีนักปฐพีวิทยาและนักพฤกษศาสตร์ จาก มหาวิทยาลัย North Dakota State ประเทศสหรัฐอเมริกาได้มีงานวิจัยเกี่ยวกับฉี่น้องหมาที่มีอยู่มากในเขตเมืองจะส่งผลเสียต่อการเจริญเติบโตของพืชและอากาศได้ หากมีในปริมาณที่มากเกินไป ยิ่งถ้าพื้นที่มีความลาดชันหรือเป็นดินทรายอาจทำให้เกิดการชะล้างสารประกอบไนโตรเจนจากหน้าดินลงไปในชั้นน้ำบาดาลได้ โดยเฉพาะน้องหมาในเขตเมืองที่มีอยู่อย่างหนาแน่นอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดมลภาวะแบบใหม่ในเมืองได้ค่ะ อย่างเช่น ในกรุงเทพฯ มีประชากรน้องหมาทั้งหมาบ้านและหมาจรจัดสูงเกิน 700,000 ตัว ถ้าน้องหมาหมาแต่และตัวฉี่วันละ 800 มล. ก็จะมีฉี่ถึง 560,000 ลิตรเลยทีเดียวค่ะ

อย่างไรก็ตาม จากการวิจัยในสหรัฐอเมริกายังไม่พบความเสียหายของคุณภาพดินว่าอยู่ในช่วงอันตราย วัฏจักรการหมุนเวียนไนโตรเจนและฟอสฟอรัสที่ควบคุมแบคทีเรียยังไม่เสียสมดุล ส่วนในเมืองไทย ยังไม่มีการออกมาศึกษา อีกทั้งน้องหมาส่วนใหญ่ฉี่ตามเสาตามพื้นปูน พื้นคอนกรีตเสียมากกว่า อาจจะไม่เกิดปัญหาต่อชั้นดิน แต่อาจเกิดปัญหาทางกลิ่นหรือก๊าซแทน แต่นั่นก็ต้องเป็นฉี่จำนวนมากจริง ๆ ถ้าอย่างในปัจจุบัน ยังไม่พบปัญหาอะไร อย่างเพิ่งตื่นตูมเลิกเลี้ยงน้องหมากันไปนะคะ

6. น้องหมาในเขตเมืองเป็นโรคมะเร็งเพิ่มมากขึ้น

แต่ก่อนคนไทยเลี้ยงน้องหมาพันธุ์ทาง หรือ พันธุ์ไทยเสียเป็นส่วนใหญ่ ปัญหาโรคมะเร็งของน้องหมาจึงยังไม่ค่อยมี แต่ในปัจจุบันมีการเลี้ยงน้องหมาพันธุ์แท้ที่ไม่ใช่พันธุ์พื้นเมืองมากขึ้น ซึ่งน้องหมาบางสายพันธุ์มีโรคประจำสายพันธุ์เป็นโรคมะเร็ง เช่น ร็อตไวเลอร์ ลาบราดอร์ โกลเด้นฯ เยอรมัน เชฟเพิร์ด และ บ็อกเซอร์ เป็นต้น น้องหมาบางตัวมาจากฟาร์มที่เพาะมาไม่ได้มาตรฐาน ประกอบกับสภาพสิ่งแวดล้อม อากาศ น้ำ อาหารไม่ดี มีสารพิษตกค้างจากอาหาร ควันรถ ควันบุหรี่ ยาฆ่าแมลง มีฮอร์โมนเชื้อก่อโรค น้องหมาเครียด ไม่ได้ออกกำลังกาย จึงเพิ่งจำนวนน้องหมาที่เป็นมะเร็งมากขึ้น ซึ่งมักพบในน้องหมาที่มาอายุมากกว่า 7-10 ปีขึ้นไป

ดังนั้น หากใครเลี้ยงน้องหมาสายพันธุ์ที่มีโอกาสเสี่ยงโรคมะเร็งก็ควรจะระวังเรื่องสุขภาพ พาไปตรวจร่างกายเป็นประจำ และ หลีกเลี่ยงการให้น้องหมาอยู่ใกล้แหล่งสารเคมี หรือควันพิษเป็นพิเศษนะคะ (อ่านเพิ่มเติม บทความ รู้จักโรคสำคัญในสุนัข ที่ (อาจ) เกิดจากมลพิษในเมือง ค่ะ )

7. น้องหมาในเมืองเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้า

บรรพบุรุษของน้องหมาเป็นหมาป่า ใช้ชีวิตอย่างอิสระเสรี มีจ่าฝูงเป็นหัวหน้าให้ความมั่นคงทางจิตใจแก่พวกเขา พอต้องมาอาศัยอยู่ในเมือง อยู่ในพื้นที่จำกัดพลังงานที่มีอยู่ก็ไม่ได้ใช้ บางตัวเลี้ยงเดี่ยว ไม่มีฝูง ไม่ได้ออกไปพบปะสังคม เกิดความเหงา เจ้าของก็ไม่มีความเป็นจ่าฝูงมากพอจะทำให้พวกเขารู้สึกมั่นคงทางอารมณ์ แล้วเมื่อปัญหาเหล่านี้สะสมมากขึ้นก็จะก่อเป็นก่อเกิดเป็นความเครียด อ่อนไหวทางความรู้สึก หดหู่ ซึมเศร้า ไม่สามารถแยกห่างเจ้าของ หรืออยู่ลำพังได้ กลายเป็นน้องหมาไม่มีความสุข นำไปสู่พฤติกรรมก้าวร้าว สร้างความเดือนร้อนให้แก่ผู้เลี้ยงเพื่อนบ้าน หรือ สังคมในท้ายที่สุดค่ะ ด้วยเหตุนี้เอง การศึกษานิสัยน้องหมา พาไปออกกำลังกาย การฝึกฝนออกคำสั่ง พาไปเข้าสังคม จึงเป็นสิ่งสำคัญค่ะ

8. น้องหมาในเมืองมักเป็นโรคภูมิแพ้ ติดเชื้อทางเดินหายใจ ตา และ หู

ที่สหรัฐอเมริกาได้มีงานกรณีศึกษาระหว่างคุณภาพชีวิตของน้องหมาในเมืองกับชนบทพบว่า น้องหมาในเมืองนั้นเป็นโรคภูมิแพ้ โรคตา หูอักเสบ มากกว่าน้องหมาในชนบท อีกมั้งยังพบว่าน้องหมาต้องเจ็บป่วยทุกข์ทรมานจากโรคหลอดลมของปอดอักเสบแบบเรื้อรังอีกด้วย โดยน้องหมาส่วนใหญ่จะเป็นโรคภูมิแพ้ทางผิวหนัง ผิวแห้ง มีอาการคัน ซึ่งอาจเกิดมาจากการแพ้สารเคมี แพ้ฝุ่นจากพื้นปูน หรือ แพ้เสื้อผ้าที่สวมใส่ เป็นต้น

ในสหรัฐอเมริกาน้องหมามีปัญหาเกี่ยวกับภูมิแพ้ผิวหนังมากกว่า 7 ล้านตัวเลยทีเดียว แล้วจากสภาพอากาศที่ไม่ดี ควันพิษต่างๆ มีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในอากาศ จึงไปกระตุ้นให้หลอดลมอักเสบ หรือ เกิดการระคายเคืองในระบบทางเดินหายใจ ไอแห้ง ๆ หายใจขัด และ เป็นโรคปอดอักเสบได้ค่ะ ผู้เลี้ยงจึงควรใส่ใจสภาพแวดล้อมรอบบ้าน ระมักระวังเรื่องควันบุหรี่ ควันรถ รวมไปถึงเสียงดังต่างๆ แสงไฟจากจอคอมพิวเตอร์ เพื่อให้น้องหมามีสุขภาพที่ดีอยู่กับเราอย่างไม่เจ็บป่วยค่ะ

9. น้องหมาในเมืองเสี่ยงเป็นโรคอ้วน

โรคท็อปฮิตของคนเมือง หมาเมืองเป็นอื่นใดไม่ได้นั่นก็คือโรคอ้วน สาเหตุหลักๆ ก็มาจากพื้นที่จำกัด ไม่มีพื้นที่เดิน วิ่ง ออกกำลังกาย ไลฟ์สไตล์ชีวิตค่อนข้างอยู่กับที่ อยู่แต่ในรถไม่ได้ไปไหน ผู้เลี้ยงบางคนรักการกิน กินเผื่อทั้งตัวเองทั้งน้องหมา เลยขยายขนาดไปพร้อม ๆ กัน ผู้เลี้ยงทำงานมืดค่ำ ไม่มีเวลาพาน้องหมาไปออกกำลังกาย น้องหมาก็นอนอยู่แต่ในบ้าน เดินวนไปมา เบื่อหน่ายก็หาอาหารกิน แล้วก็นอนตามเดิม ยิ่งสายพันธุ์น้องหมาที่เสี่ยงโรคอ้วนยิ่งต้องระวังเป็นพิเศษ

ซึ่งแน่นอนค่ะว่า เมื่อน้องหมาอ้วนปุ๊กลุ๊ก โรคต่างๆ ก็จะถามหาไม่ว่าจะโรคหัวใจ โรคไขมันอุดตันในเส้นเลือด โรคเกี่ยวกับข้อ เกี่ยวกับกระดูก ซึ่งจะทำไปสู่ความยุ่งยากในการดำเนินชีวิต และต้องอยู่อย่างทุกข์ทรมาน เพราะฉะนั้น ถ้ารักน้องหมา ผู้เลี้ยงควรหาเวลาพาน้องหมาไปออกกำลังกาย ให้กินแต่พาดี ไม่ต้องห่วงว่าน้องหมาจะหิว เมื่อทำตาละห้อยขอกินอาหาร ถ้าเป็นไปได้ควรคำนวนแคลอรี่การใช้พลังงานในแต่ละวัน กับพลังงานอาหารที่น้องหมากิน เพื่อให้ร่างกายนำไปใช้อย่างสมดุล แต่ถ้าไม่ต้องการยุ่งยากมาก พาไปออกกำลังกายเป็นวิธีที่ดีที่สุดค่ะ

10. น้องหมาในเมืองมักมีอายุยืนกว่าน้องหมาชนบท (แต่ต้องอยู่กับโรคอย่างทรมาน)

ข้อมูลจากเว็บไซต์ Vetstreet.com ได้กล่าวเกี่ยวกับอายุของน้องหมาในเมืองกับน้องหมาชนบท จากกรณีศึกษาต่างๆ ในสหรัฐอเมริกาได้รายงานออกมาว่า น้องหมาหมาตามชนบทเฉลี่ยแล้วจะมีอายุสั้นกว่าน้องหมาในเมืองเนื่องมาจาก พวกเขามักวิ่งไปไหนมาไหนโดยปราศจากสายจูงทำให้ถูกรถชน เกินอุบัติเหตุได้ง่าย อีกทั้งยังมีโอกาสติดเชื้อจากปรสิต เชื้อแบคทีเรีย กินพืชที่มีพิษเข้าไป แล้วเมื่อป่วยก็มักไม่ได้รับการรักษา พาไปหาสัตวแพทย์ จึงไม่สามารถรับการรักษาได้ทันท่วงที แต่ในส่วนของการเสียชีวิตด้วยโรคที่เกิดจากสายพันธุ์ โรคเรื้อรังต่างๆ พบว่าน้องหมาตามชนบทเป็นน้อยกว่าน้องหมาในเมือง เนื่องจากอากาศดี ได้ออกกำลังกาย มีอิสระ สุขภาพจิตดีเลิศนั่นเอง

ในขณะที่น้องหมาในเมือง พวกเขามีอายุยืนกว่า เพราะอยู่ในบ้าน มีรั้วรอบขอบชิด ยากจะเกิดอันตราย เวลาออกนอกบ้านผู้เลี้ยงจะใส่สายจูง ปลอดภัยจากการถูกรถชน แล้วเมื่อเจ็บป่วยก็ได้รับการดูแล พาไปพบสัตวแพทย์ได้สะดวก แต่ทว่า สภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดีในเมือง มีสิ่งเร้า สิ่งแปลกปลอม มากเกินไป และไม่มีพื้นที่การออกกำลังกาย จึงส่งผลให้น้องหมาเป็นโรคเรื้อรังต่างๆ ท้องร่วง อาเจียน ภูมิแพ้ รวมทั้งโรคต่าง ๆ เฉพาะสายพันธุ์ ซึ่งพวกเขาจะได้รับการรักษาไปเรื่อย ๆ แต่ก็ต้องอยู่ในสภาพแวดล้อมเดิม ๆ ยากที่จะกลับมาหายขาด ต้องทนทุกข์จากโรคภัยไข้เจ็บจนสิ้นอายุขัยของพวกเขาค่ะ

น้องหมาในเมืองใช่ว่าจะมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีเสมอไปนะคะ น้องหมาบางตัวถึงแม้จะอยู่ในครอบครัวที่ดูสุขสบาย มีอาหารพร้อม มีรถให้นั่ง ก็ใช่ว่าจะเป็นสิ่งที่สุขสบายตามแบบฉบับของน้องหมา เพราะในความเป็นจริงแล้ว การพาออกกำลังกาย การฝึกวินัย การให้ความรักแต่พอดี มีข้าวอาหารให้กินอย่างพอเพียง คือสิ่งสำคัญสำหรับน้องหมาทุกตัว ... แล้วถ้าเพื่อนๆ คนไหนต้องการช่วยเหลือน้องหมาจรจัด เพื่อนร่วมเมืองที่ต้องการความรัก ต้องการบ้าน ก็สามารถช่วยเหลือได้ที่โครงการ Dogilike Share for Dogs นะคะ

บทความโดย : Dogilike.com

http://www.dogilike.com/

ข้อมูลอ้างอิง :

http://www.petmd.com/dog/slideshows/general-health/dog-breeds-highest-cancer-rate

http://www.wearethecure.org/more_cancer_facts.htm

http://www.denalirottweilers.com/a_look_at_dog_depression.htm

http://www.theguardian.com/tv-and-radio/2014/mar/22/louis-theroux-la-stories-preview

http://www.angieslist.com/articles/protect-your-city-dog-these-health-problems.htm

http://www.vetstreet.com/our-pet-experts/city-versus-country-dogs-whos-healthier

http://www.angieslist.com/articles/protect-your-city-dog-these-health-problems.htm

http://www.naewna.com/scoop/41865

http://www.manager.co.th/science/viewnews.aspx?NewsID=9560000128639

ภาพประกอบ :

www.telegraph.co.uk

blog.petspyjamas.com

www.thedogtrainingsecret.com

www.santisookdogsandcats.org

blog.mlive.com

article.wn.com

www.peta.org

www.petcarerx.com

tripawds.com

www.fat-animals.com

www.luminous-spaces.com

ส่งต่อให้เพื่อน:
Categories : เรื่องน่ารู้ ·

สังคมอบอุ่นของน้องหมาสุดรัก