การออกกำลังกาย ถือเป็นสิ่งดีที่จะช่วยสร้างสมดุลในร่างกายให้น้องหมามีสุขภาพร่างกายแข็งแรง และช่วยลดพฤติกรรมก้าวร้าวต่าง ๆ ให้น้อยลงได้ ซึ่งผู้เลี้ยงหลาย ๆ คน ก็เลยมักจะเข้าใจผิดและเชื่อว่า น้องหมาพันธุ์ใหญ่อย่าง  เกรทเดน , ร็อตไวเลอร์ , ลาบราดอร์ , เกรย์ฮาวด์ ฯลฯ ที่มีโครงสร้างของร่างกายใหญ่ต้องออกกำลังกายเยอะ ๆ หนัก ๆ เพื่อน้องหมาจะได้มีร่างกายที่แข็งแรงสมบูรณ์ ห่างจากโรคภัยต่าง ๆ  ...

    เทคนิคการเลี้ยงการดูแล วันนี้ ปังปอนด์ก็เลยจะไขข้อสงสัยให้เพื่อน ๆ หายข้องใจว่า สุนัขสายพันธุ์ใหญ่ต้องออกกำลังกายหนัก ๆ จริงหรือเปล่า ถ้าอย่างนั้นเราไปติดตามหาคำตอบกำเลยค่ะ
 

จริงมั้ย? ที่สุนัขสายพันธุ์ใหญ่ต้องออกกำลังกายหนัก ๆ

 
    การออกกำลังกายถือเป็นสิ่งจำเป็นที่จะช่วยทำให้ร่างกายน้องหมามีร่างกายที่แข็งแรงสมบูรณ์ โดยเฉพาะกับน้องหมาพันธุ์ใหญ่ที่ถูกพัฒนาสายพันธุ์มาเพื่อ "ล่าสัตว์" หรือ "เล่นกีฬา" ซึ่งน้องหมาในกลุ่มนี้จะมีพลังงานในตัวมาก มีความตื่นตัวตลอดเวลา และชื่นชอบการออกกำลังกายเป็นชีวิตจิตใจ ... แต่ถ้าหากผู้เลี้ยงให้น้องหมาสายพันธุ์ใหญ่เหล่านี้ออกกำลังกายมากจนเกินพอดี ไม่สอดคล้องกับช่วงอายุของน้องหมาก็อาจจะส่งผลเสียต่อสุขภาพของน้องหมาได้เช่นกันค่ะ

    ก่อนอื่นเลยเราต้องทำความเข้าใจเรื่องช่วงอายุของน้องหมาก่อนว่า น้องหมาสายพันธุ์ใหญ่มักจะมีช่วงอายุสั้นกว่าน้องหมาสายพันธุ์เล็ก อายุขัยโดยเฉลี่ยของน้องหมาพันธุ์ใหญ่จะอยู่ที่ประมาณ 10-12 ปี ในขณะที่น้องหมาพันธุ์เล็กจะมีอายุเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 10 – 15 ปี ... น้องหมาพันธุ์ใหญ่จะมีช่วงวัยเด็กที่ยาวนาน และจะเข้าสู่ช่วงโตเต็มวัยทั้งสภาพร่างกายและจิตใจตอนอายุได้ 18-24 เดือน ในน้องหมาหมาพันธุ์ยักษ์อย่าง นิวฟาวด์แลนด์ , เกรย์ฮาวด์ , ไอริช วูฟฮาวด์ , สก็อตติช เดียร์ฮาวนด์ ฯลฯ  ซึ่งรูปร่างและโครงสร้างภายนอกของน้องหมาในช่วงวัยเด็กที่เริ่มเข้าสู่ช่วงโตเต็มวัยนี้จะเริ่มขยายใหญ่ขึ้นทั้งเรื่องของความสูงและขนาดของลำตัว จึงมักจะทำให้ผู้เลี้ยงมักจะเข้าใจผิดและสับสนว่า น้องหมาของผู้เลี้ยงโตแล้ว มีขนาดตัวใหญ่แล้วก็ต้องการการออกกำลังกายที่เพิ่มมากขึ้นตามรูปร่างที่สูงใหญ่ไปด้วย  
 

 
    ในความเป็นจริง ถึงแม้ว่าน้องหมาจะมีโครงสร้างภายนอกที่ใหญ่มากขึ้น และเริ่มเข้าสู่ช่วงโตเต็มวัยแล้วก็ตาม แต่อวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายก็ยังยังคงเติบโตและมีพัฒนาการต่อไปเรื่อย ๆ ถ้าหากน้องหมาออกกำลังกายมากเกินไปก็จะทำให้อวัยวะภายในต่าง ๆ ทำงานหนักมากขึ้น ซึ่งอาจะส่งผลต่อการเจริญเติบโต ความสมดุล และส่งผลต่อระบบต่าง ๆ ของร่างกายน้องหมาได้ หรือในน้องหมาพันธุ์ใหญ่ที่มีการระบายความร้อนไม่ดี มักจะหายใจหนัก ๆ หอบ น้ำลายยืดย้อยตลอดเวลาอย่าง เซนต์เบอร์นาร์ด , เคน คอร์โซ่ , มาสทิฟฟ์ ฯลฯ  การออกกำลังกายมากเกินไปก็อาจจะทำให้น้องหมาเหล่านี้เกิดอาการลมแดดหรือฮีตสโตรกได้ค่ะ

    ดังนั้น ผู้เลี้ยงควรหลีกเลี่ยงให้น้องหมาพันธุ์ใหญ่ที่อยู่ในช่วงอายุ 15-18 เดือน และน้องหมาพันธุ์ยักษ์ที่อยู่ในช่วงอายุ 21-24 เดือน ที่กำลังเปลี่ยนช่วงวัยจากวัยเด็กมาเป็นน้องหมาโตเต็มวัย และน้องหมาที่การระบายความร้อนไม่ดี ออกกำลังกายหนัก ๆ เป็นเวลานาน หรือเปลี่ยนสูตรอาหารสำหรับสุนัขโตให้น้องหมาวัยเด็กที่มีขนาดตัวโต (เพราะคิดว่าน้องหมาตัวโตแล้วต้องกินอาหารสุนัขโต) เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต โดยผู้เลี้ยงควรทำความเข้าใจศึกษาเรื่องสายพันธุ์น้องหมาที่ผู้เลี้ยงกำลังเลี้ยงอยู่ และศึกษารูปแบบการออกกำลังกายที่เหมาะสมในแต่ละช่วงวัย ... เพราะน้องหมาที่อยู่ในช่วงวัยที่ต่างกันก็จะมีความต้องการในการออกกำลังกายที่แตกต่างกัน

แล้วสุนัขสายพันธุ์ใหญ่ต้องออกกำลังกายมากน้อยแค่ไหนกันล่ะ?
 

 
    สำหรับการออกกำลังกายที่เหมาะสมสำหรับน้องหมาสายพันธุ์ใหญ่นั้น สิ่งทีผู้เลี้ยงจะต้องคำนึงถึงก็คือ ช่วงอายุของน้องหมา กิจกรรม และประเภทการออกกำลังกายที่เหมาะสมซึ่งถือเป็นปัจจัยสำคัญโดยสามารถแบ่งได้เป็น 3 ช่วงอายุก็คือ น้องหมาวัยเด็ก น้องหมาโตเต็มวัย และน้องหมาสูงอายุ ซึ่งน้องหมาที่อยู่ในแต่ละช่วงวัยจะมีความต้องการและรูปแบบการออกกำลังกายที่แตกต่างกัน ...


-    น้องหมาเด็ก (อายุประมาณ 2-18 เดือน)

     สำหรับน้องหมาเด็ก เป็นช่วงวัยที่กำลังต้องการอาหารและการออกกำลังกายเพื่อนำมาเสริมสร้างกล้ามเนื้อและกระดูกเพื่อนำไปใช้ในการเจริญเติบโตของร่างกายและพัฒนาการด้านสมอง ซึ่งการออกกำลังกายที่เหมาะสมสำหรับน้องหมาเด็กควรเป็นการออกกำลังกายเบา ๆ เช่น จูงเดิน เล่นลูกบอล หรือให้ของเล่นที่ช่วยเสริมสร้างทักษะในด้านต่าง ๆ โดยเวลาการออกกำลังกายที่เหมาะสมสำหรับน้องหมาเด็กควรอยู่ที่ประมาณ 20 นาที หรืออาจจะใช้วิธีปล่อยให้น้องหมาเล่นตามธรรมชาติเพื่อทดสอบว่าน้องหมาออกกำลังกายอย่างเพียงพอโดยใช้เวลานานกี่นาทีแล้วค่อย ๆ เพิ่มเวลาเมื่อน้องหมาเริ่มโตและแข็งแรงขึ้น เช่น ปล่อยวิ่งเล่นในสนามหญ้าอย่างอิสระ เพราะเมื่อน้องหมาปลอดปล่อยพลังงานอย่างเต็มที่จนเริ่มเหนื่อย น้องหมาก็จะรู้ตัวเองว่าควรจะหยุดวิ่งเล่นเมื่อไหร่นั่นเองค่ะ
 

 
ผู้เลี้ยงไม่ควรให้น้องหมาเด็กออกกำลังกายหนัก ๆ และควรหลีกเลี่ยงการเกิดการกระแทก หรือปล่อยให้น้องหมาอ้วนตั้งแต่เด็ก ๆ (ต้องควบคุมเรื่องโภชนาการอาหารให้เหมาะสม อ่านเพิ่มเติมที่บทความ สุนัขพันธุ์ใหญ่กับโภชนาการที่เหมาะสม ...)เพราะน้องหมาเด็กมีกระดูกที่ค่อนข้างอ่อน ยังไม่แข็งแรงสมบูรณ์เต็มที่ หากน้องหมาออกกำลังกายหนัก เกิดการกระแทก หรือมีน้ำหนักตัวที่มากเกินไปก็จะทำให้ร่างกายต้องรับน้ำหนักเพิ่มขึ้นและอาจจะเกิดปัญหาเรื่องกระดูกอ่อนหรือบิดได้ แต่ถ้าหากน้องหมาเด็กมีนิสัยขี้เกียจ ผู้เลี้ยงก็อาจจะใส่สายจูงพาน้องหมาไปวิ่งเล่น หรืออาจจะหาลูกบอล ของเล่น มาดึงดูดความสนใจน้องหมาให้สนุกกับการออกกำลังกายก็ได้ค่ะ ... การออกกำลังกายจะช่วยลดอาการเครียดและพฤติกรรมซุกซนของน้องหมาเด็กได้อีกด้วยนะคะ



-    น้องหมาโตเต็มวัย (อายุ 18-24 เดือน)

    สำหรับการออกกำลังกายที่เหมาะสมของน้องหมาพันธุ์ใหญ่โตเต็มวัยมีวิธีการออกกำลังกายที่ค่อนข้างหลากหลายไม่ว่าจะเป็น การวิ่งหรือเดินอย่างอิสระ ที่จะช่วยทำให้น้องหมามีกระดูกที่แข็งแรง การว่ายน้ำ ที่ช่วยกระตุ้นกล้ามเนื้อขาและส่วนต่าง ๆ ของร่างกายซึ่งจะช่วยชะลอการเกิดโรคกระดูกและข้ออักเสบ การกระโดดข้ามเครื่องกีดขวาง เพื่อฝึกสปริงตัวเพราะน้องหมาจะใช้สะโพกเป็นแรงในการกระโดด (แต่ก็ควรระมัดระวังการเกิดอุบัติเหตุด้วยนะคะ) เล่นชักเย่อ เพื่อฝึกความแข่งแรงของช่วงกราม การเล่นเก็บลูกบอล จานร่อน หรือของเล่นฝึกทักษะในด้านต่าง ๆ ฯลฯ ซึ่งการออกกำลังกายด้วยวิธีเหล่านี้เป็นวิธีที่เหมาะกับลักษณะทางกายภาพและพฤติกรรมของน้องหมาพันธุ์ใหญ่ที่จะช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อให้แข็งแรง ช่วยควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่พอดี เวลาที่เหมาะสมสำหรับการออกกำลังกายแต่ละครั้งจะอยู่ที่วันละ 45 นาทีเป็นอย่างน้อย หรืออาจจะสังเกตจากอาการเหนื่อยหอบของน้องหมาที่เป็นสัญญาณเตือนบอกว่า น้องหมาเริ่มเหนื่อยแล้ว ซึ่งผู้เลี้ยงก็ควรให้น้องหมาหยุดออกกำลังกายในวันนั้นลง โดยปล่อยให้น้องหมานอนพักในที่ร่มและให้ดื่มน้ำอุณหภูมิปกติ ... แนะนำว่า ผู้เลี้ยงควรให้น้องหมาทานน้ำเล็กน้อยก่อนและหลังออกกำลังกายเพื่อรักษาสมดุลของร่างกาย และลดอัตราเสี่ยงไม่ให้น้องหมาเกิดสภาวะขาดน้ำ และโรคลมแดดหรือฮีทสโตรกค่ะ
 

    และสิ่งที่ควรระวังในการออกกำลังกายของน้องหมาพันธุ์ใหญ่ที่ผู้เลี้ยงไม่ควรมองข้ามก็คือ ผู้เลี้ยงไม่ควรพาน้องหมาไปวิ่งออกกำลังกายกลางแดด เพราะเท้าของน้องหมาก็อาจเกิดแผลพุพองที่เกิดจากการเดินบนพื้นปูนซีเมนต์ หรือเดินบนยางมะตอยร้อน ๆ ตามสวนสาธารณะ รวมถึงผู้เลี้ยงไม่ควรพาน้องหมาไปออกกำลังกายทันทีหลังจากกินอาหารเสร็จ เพราะว่าในท้องของน้องหมายังเต็มไปด้วยอาหาร ซึ่งอาจทำให้ระบบย่อยอาหารผิดปกติ หรืออาจเกิดโรคกระเพาะบิด ที่เกิดจากการสะสมของอาหารและแก๊ส ซึ่งจะทำให้กระเพาะกางขยายออกลักษณะคล้ายลูกโป่ง เมื่อเกิดการเคลื่อนตัวไปมาในช่องท้องจึงทำให้เกิดการบิดหมุน ทำให้เลือดไม่สามารถไหลเวียนได้ตามปกติ เส้นเลือดอาจฉีดขาด และอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ โดยน้องหมากลุ่มเสี่ยงคือ น้องหมาที่มีช่องอกลึกและแคบ เช่น พันธุ์เยอรมันเชฟเฟิร์ด เกรทเดน ดัลเมเชียน ฯลฯ (อ่านเพิ่มเติม สาเหตุและอันตรายที่จะเกิดจากโรคกระเพาะบิดได้ที่บทความ กระเพาะบิดในสุนัข ถึงเสี่ยง ... แต่เลี่ยงได้  และ 6 ปัญหาที่ต้องระวังในการเลี้ยงสุนัขพันธุ์ใหญ่ ค่ะ)



-    น้องหมาสูงวัย (อายุ 5-6 ปีขึ้นไป)

    น้องหมาพันธุ์ใหญ่สูงวัยที่มีอายุ 5-6 ปีขึ้นไป เป็นช่วงวัยที่ทำกิจกรรมต่าง ๆ ในระหว่างวันน้อยลงจากช่วงโตเต็มวัย จึงทำให้การเผาผลาญพลังงานของร่างกายลดลงไปด้วย ฉะนั้น ผู้เลี้ยงจึงต้องหมั่นพาน้องหมาสูงวัย ที่ส่วนมากมักจะมีปัญหาเรื่องโรคกระดูกและข้อเสื่อมไปออกกำลังกายเพื่อป้องกันโรคอ้วนที่จะส่งผลต่อการแบกรับน้ำหนักของกระดูกและข้อ การออกกำลังกายที่เหมาะสมสำหรับน้องหมาสูงวัยจะเป็นการออกกำลังกายแบบเบา ๆ ที่ต้องอยู่ภายใต้การควบคุมดูแลอย่างใกล้ชิด เช่น ว่ายน้ำสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง วิ่งช้า ๆ บนพื้นสนามหญ้าที่มีความอ่อนนุ่ม เดินออกกำลังกายในสวนสาธารณะในระยะทางสั้น ๆ อย่างสม่ำเสมอ เพื่อช่วยให้กล้ามเนื้อต่าง ๆ ได้สัดส่วนแข็งแรงขึ้น หาเกมส์ให้น้องหมาเล่น หรืออาจจะใช้วิธีเรียกและสั่งคำสั่งเพื่อเป็นการกระตุ้นความจำให้สมองได้ทำงาน และควรระวังอย่าให้น้องหมาออกกำลังกายมากเกินไป รวมถึงควรหลีกเลี่ยงการให้น้องหมาวิ่งบนพื้นที่มีความแข็งหรือลื่น เช่น พื้นกระเบื้อง พื้นปูนซีเมนต์ เพราะอาจจะส่งผลต่อการทิ้งน้ำหนักตัว ซึ่งจะกระทบต่อกระดูกและข้อให้เกิดการอักเสบเพิ่มขึ้นได้ค่ะ ...
 

     สำหรับน้องหมาสูงวัยที่ไม่สามารถเดิน หรือช่วยเหลือตัวเองได้ ผู้เลี้ยงอาจจะทำกายภาพบำบัดให้ด้วยการจับขาน้องหมายืดเข้าออกเบา ๆ ประมาณ 30 ครั้ง ในเวลาเช้าและเย็น จะช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อและข้อต่อได้ทำงานและแข็งแรงขึ้น  โดยผู้เลี้ยงอาจจะพาน้องหมาแก่ที่ไม่สามารถเดินได้ออกมานอนเล่นเปลี่ยนบรรยากาศบริเวณสนามหญ้าหน้าบ้านหรือบริเวณอื่น ๆ เพื่อผ่อนคลายความเครียดจากการอยู่ในพื้นที่เดิม ๆ บรรยากาศเดิมทุกวันก็ได้นะคะ ... หากน้องหมามีประวัติเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพ หรือเคยได้รับบาดเจ็บผ่าตัดใหญ่มา แนะนำว่า ให้ผู้เลี้ยงขอคำปรึกษาเพื่อวางแผนโปรแกรมการออกกำลังกายกับสัตวแพทย์ เพื่อประเมินสภาพร่างกายและสุขภาพของน้องหมาก่อนจะดีที่สุดค่ะ

    นอกจากเรื่องการออกกำลังกายที่ผู้เลี้ยงต้องใส่ใจแล้ว ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่จะช่วยทำให้น้องหมาสูงวัยมีอายุยืนยาวไปได้อีกหลาย ๆ ปี ได้แก่ อาหาร การดูแลรักษาความสะอาด การตรวจสุขภาพ การฝึกทักษะ ฯลฯ ซึ่งสามารถศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้จากบทความ 5 เทคนิคเลี้ยงน้องหมาให้อายุยืน ...   รวมเทคนิคดูแลสุนัขแก่ให้มีอายุยืนยาว ค่ะ

 

    ทีนี้เพื่อน ๆ ก็รู้กันแล้วใช่ไหมล่ะคะว่า การออกกำลังที่เหมาะสมสำหรับน้องหมาสายพันธุ์ใหญ่ที่จะทำให้น้องหมามีร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ห่างไกลโรคต่าง ๆ ไม่ใช่การให้น้องหมาอย่างหักโหมหรืออกกำลังกายหนัก ๆ แต่เป็นการเลือกวิธีการออกกำลังกายให้เหมาะสมกับช่วงวัยของน้องหมา ... ยังไงเพื่อน ๆ ก็อย่าลืมปรับเปลี่ยนรูปแบบและวิธีการออกกำลังกายให้เหมาะสมกับช่วงวัยของน้องหมากันด้วยนะคะ เพื่อน้องหมาแสนรักจะได้ออกกำลังกายอย่างถูกต้อง สุขภาพแข็งแรง และมีอายุยืนยาวอยู่กับเพื่อน ๆ ไปอีกหลาย ๆ ปียังไงล่ะคะ ^^”

ภาพประกอบ :

http://www.idahopyrenees.com/great-pyrenees-puppies-for-sale-2/april-2010/
http://www.dailypuppy.com/puppies/uno-the-german-shepherd-mix_2009-04-19
http://mindjunks.com/what-is-a-great-pyrenees-and-newfoundland-mix-dog/
http://psicolmascot.blogspot.com/2012_03_19_archive.html
http://blogs.discovery.com/daily_treat/2010/04/10-ways-to-exercise-with-your-pet-.html
http://dogchow.com/articles/1526/playing-fetch-with-your-dog