นอกจากที่เราจะดูแลน้องหมาในเรื่องอาหารการกิน การออกกำลังกาย การอาบน้ำ ตัดขนแล้ว ยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่ผู้เลี้ยงต้องใส่ใจดูแลน้องหมา นั่นก็คือ การดูแลสุขภาพช่องปากและฟัน ที่ถือเป็นอวัยวะที่สำคัญที่หากไม่ได้รับการดูแลก็อาจจะทำให้น้องหมาเกิดปัญหาสุขภาพต่าง ๆ เช่น เกิดคราบหินปูน กลิ่นปาก ฟันผุ โรคปริทันต์ตามมาได้ ...

     เทคนิคการเลี้ยงการดูแล วันนี้ ปังปอนด์ก็จะชวนเพื่อน ๆ มาเรียนรู้ถึงความสำคัญว่าทำไมเราต้องดูแลช่องปากและฟันของน้องหมา พร้อมกับเรียนรู้วิธีการดูแลสุขภาพช่องปากและฟันของน้องหมาด้วยวิธีการแปรงฟันที่ถูกต้องกันค่ะ

ทำไมจึงต้องดูแลสุขภาพช่องปากและฟันให้น้องหมา

     ฟันของน้องหมาก็เหมือนกับฟันของคนเรา ที่จำเป็นจะต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างสม่ำเสมอเพื่อสุขภาพที่ดีของช่องปากและฟัน ... ผู้เลี้ยงน้องหมาหลาย ๆ คน อาจจะยังไม่เคยทราบมาก่อนว่า น้องหมาเขาก็ต้องการการแปรงฟันเหมือนกับคนเรา โดยหลาย ๆ คนอาจจะคิดว่า บริเวณช่องปากและฟันของน้องหมาเป็นส่วนเล็ก ๆ ในร่างกายที่ไม่ต้องดูแลอะไรมากนัก แต่จริง ๆ แล้วไม่ใช่อย่างนั้นเลยค่ะ เพราะว่า ช่องปากและฟันของน้องหมาถือเป็นอวัยวะส่วนสำคัญที่มักก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพต่าง ๆ โดยเฉพาะในน้องหมากลุ่มเสี่ยงอย่าง น้องหมาสายพันธุ์เล็ก  เช่น ชิวาวา ยอร์คเชียร์เทอร์เรีย ชิสุ ฯลฯ ที่โดยธรรมชาติจะมีอายุยืนกว่าน้องหมาสายพันธุ์ใหญ่ รวมถึงน้องหมาพันธุ์หน้าสั้น เช่น ปั๊ก บอสตันเทอร์เรีย อิงลิช บูลด็อก ฯลฯ  ที่มักมีการเรียงตัวของคราบอาหารที่เหมาะแก่การเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย ที่เป็นสาเหตุของโรคช่องปากและฟันในน้องหมา

     ตามรายงานของประเทศสหรัฐอเมริกา พบว่า น้องหมาที่มีอายุมากกว่า 3 ปี มากถึงร้อยละ 85 มักเป็นโรคเหงือกอักเสบ และจะยิ่งพบมากขึ้นเมื่อน้องหมามีอายุเพิ่มขึ้น และในประเทศออสเตรเลียมีรายงานพบว่า มีน้องหมาที่ป่วยเป็นโรคเหงือกอักเสบ มากถึงร้อยละ 95 ซึ่งสืบเนื่องมาจาก ไม่ได้รับการดูแลใส่ใจดูแลสุขภาพช่องปากและฟันจากเจ้าของสุนัขนั่นเอง ...
 

 
     ปัญหาสุขภาพช่องปากและฟัน นอกจากที่ส่วนใหญ่จะเกิดในน้องหมาสายพันธุ์เล็กและน้องหมาที่มีหน้าสั้นแล้ว ยังมีน้องหมาอีกกลุ่มหนึ่งที่มักพบปัญหาสุขภาพช่องปากและฟัน นั่นก็คือ  น้องหมาที่ผู้เลี้ยงมักจะให้อาหารชนิดเปียก อาหารกระป๋อง หรืออาหารปรุงสุกอยู่เป็นประจำ ซึ่งอาหารเหล่านี้มักจะหลงเหลือเศษอาหารติดอยู่ตามซอกฟันของน้องหมา ทำให้มีการสะสมของเชื้อแบคทีเรียและแคลเซียมที่บริเวณฟันจนเกิดเป็นหินน้ำลาย และหากไม่มีการดูแลสุขภาพช่องปากที่ดี หินน้ำลายจะเกิดการก่อตัวเป็นหินปูนเกาะตามฟันซี่ต่าง ๆ เมื่อเชื้อแบคทีเรียมากขึ้นจะส่งผลให้เนื้อเยื่อปริทันต์อักเสบ เกิดการทำลายเยื่อบุผิวฟันและเนื้อเยื่อรอบฟัน รวมทั้งทำให้เกิดการสลายของกระดูกเบ้าฟัน ในรายที่มีการอักเสบของเนื้อเยื่อปริทันต์รุนแรงอาจทำให้กรามหัก หรือเชื้อแบคทีเรียเข้าสู่กระแสเลือด ส่งผลให้เกิดการติดเชื้อในระบบต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น หัวใจ ตับ ไต ฯลฯ และเสียชีวิตได้ในที่สุด (อ่านเพิ่มเติม "ปริทันต์" โรคร้ายที่(อาจ)เกิดในช่องปากสุนัข )

     ดังนั้น หากผู้เลี้ยงไม่อยากให้น้องหมาเกิดปัญหาสุขภาพช่องปากและฟัน ผู้เลี้ยงต้องใส่ใจดูแล และป้องกันการเกิดปัญหาสุขภาพช่องปากและฟัน ซึ่งวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันปัญหาเหล่านี้คือ  การไม่ละเลยการดูแลสุขภาพช่องปากและฟัน ด้วยการทำความสะอาดฟันน้องหมาด้วยการแปรงฟันและลิ้นให้น้องหมาอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งการแปรงฟันจะช่วยชะลอการเกิดคราบหินปูน ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดกลิ่นปาก และโรคปริทันต์ในน้องหมาค่ะ

เลือกแปรงสีฟัน ยาสีฟันแบบไหนให้เหมาะกับน้องหมา

     สำหรับผู้เลี้ยงน้องหมามือใหม่ อาจจะมีปัญหาและเกิดการสับสนในการเลือกแปรงสีฟันให้น้องหมาแสนรักว่า ควรจะเลือกแปรงสีฟันแบบไหนถึงจะเหมาะกับน้องหมา เราสามารถเลือกแปรงสีฟันให้น้องหมาได้ไม่ยากเลยค่ะ เพียงแค่ดูจากสายพันธุ์ ลักษณะรูปหน้าและขนาดปากของน้องหมา

     แปรงสีฟันสำหรับน้องหมาในปัจจุบันมีหลายแบบขึ้นอยู่กับลักษณะความยาว ความกว้างของปากสุนัข ถ้าเป็นน้องหมาพันธุ์หน้าสั้น ช่องปากกว้าง เช่น ปั๊ก บูลด๊อก ควรเลือกแปรงแบบสวมนิ้ว แต่ถ้าเป็นพันธุ์หน้าเล็ก ช่องปากแคบ เช่น พุดเดิ้ล ปอมเมอเรเนียน ควรเลือกใช้แปรงมีด้ามขนาดเล็ก หรือถ้าน้องหมามีช่องปากกว้างและหน้ายาว เช่น ลาบราดอร์ ล็อตไวเลอร์ ควรเลือกใช้แปรงมีด้ามขนาดใหญ่ ซึ่งผู้เลี้ยงต้องเลือกแปรงให้เหมาะสมกับขนาดขนาดช่องปากของน้องหมาด้วยนะคะ
 

 
     และสำหรับการเลือกยาสีฟัน ผู้เลี้ยงควรเลือกยาสีฟันที่ผลิตมาเพื่อน้องหมาโดยเฉพาะ และไม่ควรอย่างยิ่งที่จะนำยาสีฟันของคนมาใช้กับน้องหมา เนื่องจากยาสีฟันของคนมีส่วนผสมของฟลูออไรด์ที่เป็นอันตรายกับน้องหมา และถูกผลิตมาเพื่อให้บ้วนทิ้งและห้ามกลืนกิน ซึ่งน้องหมาไม่สามารถบ้วนยาสีฟันทิ้งและอาจจะกลืนยาสีฟันเข้าไปจนเกิดการสะสมก่อให้เป็นโรคต่าง ๆ เช่น โรคนิ่ว ได้

     นอกจากนี้ ยาสีฟันของคนมักจะมีฟองเยอะ อาจทำให้น้องหมาตกใจ สำลัก และกลัวการแปรงฟันไปเลยก็ได้ค่ะ สำหรับเรื่องของรสชาติของยาสีฟัน ผู้เลี้ยงสามารถเลือกรสชาติได้ตามใจชอบเพราะยาสีฟันสำหรับน้องหมาในปัจจุบันมีให้เลือกหลายรสชาติ เช่น รสไก่ รสเนื้อ รสมินต์ ฯลฯ ที่สำคัญคือ ควรเลือกยาสีฟันที่ไม่มีน้ำตาลเป็นองค์ประกอบ เพราะอาจทำให้เกิดคราบเกาะที่ฟันเพิ่มขึ้นได้นะคะ  

 

เราควรเริ่มแปรงฟันให้น้องหมาตอนไหนดี?

     สำหรับการแปรงฟันเพื่อสุขภาพฟันที่ดีของน้องหมา ผู้เลี้ยงควรเริ่มหัดแปรงฟันให้น้องหมาตั้งแต่ฟันน้องหมาอายุ  8 สัปดาห์ หรือในช่วงที่น้องหมามีฟันน้ำนมขึ้นจนครบเพื่อให้น้องหมาเกิดความเคยชิน เพราะเมื่อน้องหมาเริ่มมีฟันแท้ที่อายุประมาณ 7 เดือน จะได้ไม่เกิดปัญหาน้องหมาดื้อไม่ยอมให้แปรงฟันค่ะ

     แต่ถ้าหากเป็นน้องหมาโตที่ผู้เลี้ยงเพิ่งรับมาเลี้ยง และไม่เคยถูกแปรงฟันมาก่อน ผู้เลี้ยงก็ต้องอาศัยความอดทน และใจเย็นกับน้องหมาเหล่านี้สักนิด เพราะส่วนมากน้องหมาที่ไม่เคยถูกแปรงฟันจะค่อนข้างกลัวการแปรงฟัน และมักจะไม่ยอมให้ผู้เลี้ยงจับปากเพื่อแปรงฟันแต่โดยดี (ตั้งแต่เกิดมาก็ไม่เคยมีใครมาอ้าปากแล้วถู ๆ นินา) ซึ่งผู้เลี้ยงก็ควรฝึกน้องหมากลุ่มนี้แบบค่อยเป็นค่อยไปนะคะ

 

ขั้นตอนการแปรงฟันให้น้องหมา
 

      การแปรงฟันให้น้องหมาไม่ใช่เรื่องยากเลยค่ะ เพียงแต่ผู้เลี้ยงต้องใส่ใจรายละเอียดกันสักหน่อยโดยเริ่มจาก
 

 
     1.ในช่วงสัปดาห์แรก ให้น้องหมาสำรวจ ดม และชิมยาสีฟันในปริมาณน้อยจนคุ้นเคยกับกลิ่นและรสชาติก่อน จากนั้นจึงค่อย ๆ บีบยาสีฟันใส่นิ้วชี้ แล้วค่อย ๆ ถูกฟันน้องหมาเบา ๆ โดยอาจจะชวนน้องหมาพูดคุย ชื่นชม หรือปลอบให้น้องหมารู้สึกผ่อนคลาย และเพิ่มความเชื่อมั่นว่ายาสีฟันไม่ได้เป็นอันตรายกับน้องหมา และไม่ต่อต้านการแปรงฟัน
 

 
     2.หลังจากน้องหมาเริ่มเคยชินกับยาสีฟันแล้ว ก็เปลี่ยนจากนิ้วเป็นแปรงสีฟันสำหรับน้องหมา และเริ่มแปรงฟันน้องหมาด้วยการยกริมฝีปากด้านบนขึ้นเพื่อแปรงฟันบน โดยแปรงวนบริเวณรอยต่อระหว่างเหงือกและฟันแล้วปัดลง เพื่อเอาเศษอาหารที่อยู่ระหว่างร่องเหงือกออก และทำเช่นเดียวกันนี้กับฟันล่างคือ แปรงวนบริเวณรอยต่อแล้วปัดขึ้นทีละด้านจนครบทั้งปาก โดยการแปรงทั้งปากไม่ควรเกิน 1 นาที เพื่อให้น้องหมาไม่เบื่อค่ะ

 

     3.หลังจากแปรงเสร็จแล้วอย่าลืมให้รางวัลกับน้องหมาโดยการลูบหัว ชื่นชม ให้ขนม (ควรเลือกเป็นขนมชนิดที่ช่วยขัดฟันให้น้องหมา) เพื่อให้น้องหมารู้ว่า การยอมให้แปรงฟันคือสิ่งที่น้องหมาทำถูกต้อง และเป็นสิ่งที่ดีแล้วค่ะ


***อย่าลืมว่า จุดสำคัญที่ต้องเน้นในการแปรงฟันคือ บริเวณรอยต่อระหว่างฟันและเหงือก นะคะ
 

ชมคลิปการแปรงฟันน้องหมา

          นอกจากที่เราจะดูแลสุขภาพช่องปากและฟันของน้องหมาด้วยการแปรงฟันแล้วการเลือกให้อาหารน้องหมาเม็ดแบบแห้ง หรือขนมช่วยขัดฟัน ที่น้องหมามีโอกาสได้ขบ เคี้ยว แทะ ก็เป็นอีกทางเลือกที่จะช่วยเสริมให้น้องหมามีสุขภาพช่องปากและฟันที่ดีอีกด้วยนะคะ   ...  เมื่อเรารู้กันอย่างนี้แล้ว เพื่อนๆ ก็อย่าลืมดูแลเรื่องสุขภาพช่องปากและฟันของน้องหมาอย่าสม่ำเสมอ และพาน้องหมาไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพช่องปากเป็นประจำเพื่อช่วยให้ผู้เลี้ยงรู้ถึงแนวโน้ม หรือความเสี่ยงของการเกิดโรคต่างๆ ซึ่งเป็นผลดีที่ทำให้ผู้เลี้ยงเตรียมรับมือ ป้องกัน และรักษาได้อย่างทันท่วงทีค่ะ

 

บทความโดย : dogilike.com

ภาพประกอบ :
http://myglobalpetfoods.wordpress.com/
http://www.vetstreet.com/our-pet-experts/5-ways-to-keep-your-pets-teeth-and-gums-healthy-for-life
http://www.gopetplan.com/blogpost/brushing-up-on-pet-dental-care-with-petplan-pet-insurance
http://www.petdental.ca/en-ca/pet-dental-care.html
http://www.mobilepetgroomingsandiego.com/awesome-doggies-san-diego-mobile-pet-grooming-blog/tag/dog_toothpaste/
http://petitpet.wordpress.com/pet-dicas/doenca-periodontal-em-caes-e-gatos/