... สำหรับการวางแผนการตั้งท้องให้น้องหมา (เพื่อนที่อยากรู้ว่าถ้าอยากจะให้น้องหมาตั้งท้องจะต้องวางแผนยังไง ไปดูรายละเอียดได้ที่นี่เลยค่ะ) หลังจากที่เจ้าของได้ให้น้องหมาทำการผสมพันธุ์ จู้ ฮุก กรู กันเป็นที่เรียบร้อย รอเวลาและตรวจจนมั่นใจแล้วว่าน้องหมาของเราทั้งท้องแน่นอนแล้ว

     เพื่อนๆ หลายๆ คนอาจจะยังไม่มีประสบการณ์ในการดูแลน้องหมาที่กำลังตั้งท้อง อาจจะรู้สึกไม่มั่นใจว่าเราจะต้องดูแลว่าที่แม่หมายังไงบ้าง ... วันนี้ Dogilike มีข้อมูลดีๆ ในสำหรับการดูแลน้องหมาที่กำลังตั้งท้องอย่างถูกวิธีมาฝากกันค่ะ

     สำหรับสุนัขที่กำลังตั้งท้อง แน่นอนว่าเจ้าของย่อมจะต้องดูแลเขาดีขึ้นเป็นพิเศษ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของที่อยู่อาศัย ความสะอาด การออกกำลังกาย อาหารและโภชนาการ ฯ ... รายละเอียดต่างๆ เหล่านี้ มีผลต่อสุขภาพและความแข็งแรงทั้งร่างกายและจิตใจของแม่สุนัข ที่จะส่งผลถึงลูกสุนัขตัวน้อยที่อยู่ในท้อง
 

น้องหมาตั้งท้องนานแค่ไหน?

     คุณพี่เลี้ยงมือใหม่ทั้งหลายฟังไว้นะคะ ... ปกติหลังการผสมอสุจิจะมีการฝังตัวอยู่ที่ 3-5 วัน และ น้องหมาจะใช้เวลาในการตั้งท้องประมาณ 60-65 วันหรือประมาณ 2 เดือน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับจำนวนลูกในท้อง ถ้าลูกมากก็จะคลอดเร็วขึ้น ดังนั้นการจดจำวันที่สุนัขผสมจึงเป็นเรื่องจำเป็นสำหรับการนับลูกสุนัขและการทราบกำหนดวันคลอด
 

พื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับ(ว่าที่)แม่หมา

     ช่วงนี้สำหรับบ้านไหนที่เลี้ยงน้องหมาหลายตัว อาจจะต้องแยกน้องหมาที่ตั้งท้องออกจากน้องหมาตัวอื่น เพื่อป้องกันอุบัติเหตุต่างๆ เช่น น้องหมากัดกัน หรือ เล่นกันรุนแรง จนอาจทำให้เกิดอันตรายกับลูกในท้องได้

     นอกจากนี้ เจ้าของยังต้องจัดพื้นที่ที่เหมาะสมไว้สำหรับสุนัขที่ตั้งท้องด้วยเพื่อที่สำได้สะดวกเวลาที่สุนัขจะคลอด โดยจะต้องเป็นสถานที่ที่อบอุ่น แห้ง สะอาด และค่อนข้างสงบ ปลอดภัย (จากสัตว์มีพิษ และน้องหมาตัวอื่นๆ ที่จะมารบกวน) และมีอากาศถ่ายเทได้ดี เจ้าของอาจจะหาผ้าหรือเบาะปูพื้นไว้เพื่อให้น้องหมานอนได้สบายมากขึ้น
 

จัดเมนูอาหารสำหรับน้องหมาตั้งท้อง

     การให้อาหารน้องหมาตั้งท้องควรให้ในปริมาณที่เหมาะสมร่วมกับการออกกำลังกายเบาๆ เพื่อลดโอกาสเสี่ยงของภาวะการคลอดยาก ช่วงนี้น้องหมาตั้งท้องอาจจะกินจุมากกว่าปกติ ในช่วงที่ผสมและช่วงแรกของการตั้งท้อง (ช่วงตั้งท้องได้ประมาณ 28-30 วันแรก) เจ้าของยังให้อาหารสูตรปกติสำหรับน้องหมาโตได้ ซึ่งอาหารควรเป็นอาหารที่คุณภาพดีที่มีสารอาหารครบถ้วน

     แต่ช่วง 4-5 อาทิตย์สุดท้ายก่อนการคลอด ลูกหมาในท้องจะเติบโตอย่างรวดเร็ว ทำให้แม่หมาต้องการพลังงานและสารอาหารมากกว่าปกติ แม่หมาจะมีน้ำหนักเพิ่มประมาณ 25-55%  การให้อาหารจึงควรค่อยๆ เพิ่มปริมาณอาหาร ในระยะนี้เจ้าของจึงต้องปรับสูตรอาหารมาให้อาหารสูตรสำหรับลูกสุนัข เพราะมีคุณค่าโภชนาการทั้ง โปรตีน ไขมัน สูงกว่าสูตรปกติ ควรให้แม่หมากินอาหารสูตรนี้อย่างต่อเนื่องจนลูกหมาหย่านม

     นอกจากนี้ ในช่วงใกล้คลอดอาจให้เสริมอาหารที่มีกากใยอาหารมากขึ้นเพื่อลดปัญหาอาการท้องผูกเนื่องจากการขยายตัวของมดลูกที่ดันส่วนลำใส้ใหญ่ (ช่วงนี้น้องหมาอาจจะมีอาการเบื่ออาหาร)

     ... เรื่องโภชนาการอาหารสำหรับสุนัขในช่วงตั้งท้องเป็นสิ่งที่สำคัญมากๆ เพราะถ้าแม่หมาได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ อาจทำให้ลูกหมาไม่แข็งแรงและอาจจะเสียชีวิตหลังคลอด แต่เจ้าของก็ต้องระวังไม่ควรให้แม่หมาอ้วนจนเกินไปนัก เพราะแม่หมาที่อ้วนเกินไปมักจะมีปัญหาคลอดยากกว่าน้องหมาที่มีรูปร่างปกติค่ะ
 

อาหารเสริมจำเป็นไหม?

    
     เจ้าของหลายคนคิดว่าการเสริมแคลเซียมให้น้องหมาในช่วงที่เขาตั้งท้องนั้นเป็นสิ่งที่จำเป็นต้องทำ เพราะลูกสุนัขอาจะดูดซึมวิตามินแร่ธาตุกลุ่มนี้จากร่างกายแม่ แต่จริงๆ แล้วการเสริมแคลเซียมแทบจะไม่จำเป็นเลยถ้าสุนัขได้รับอาหารสำเร็จรูปที่ดีและมีความสมดุลของสารอาหารอยู่แล้ว เนื่องจากการให้แคลเซียมเสริมมากเกินไปอาจทำให้เกิดภาวะไข้น้ำนมและการคลอดยากตามมาได้
 

การดูแลความสะอาดเมื่อน้องหมาตั้งท้อง

     มีหลายคนตั้งคำถามว่า "น้องหมาตั้งท้อง สามารถอาบน้ำได้รึเปล่า?" ... การอาบทำได้ตามปกติค่ะ แต่ควรจะเช็คก่อนนิดนึงนะคะน้องหมามีไข้หรือเปล่า ถ้าไม่มีไข้ก็สามารถอาบน้ำได้ตามปกติ ส่วนในช่วงท้องแก่ใกล้คลอด เจ้าของจะต้องระวังเป็นพิเศษ โดยอาจจะหลีกเลี่ยงการอาบน้ำไปใช้การเช็ดตัวแทนก็ได้ค่ะ

การทำวัคซีน การใช้ยา และสิ่งที่ต้องระวัง!!

     สิ่งสำคัญที่ผู้เลี้ยงจะต้องจำไว้ก็คือ ในช่วงที่น้องหมากำลังตั้งท้องไม่ควรฉีดวัคซีนเพราะอาจส่งผลเสียต่อลูกหมาในท้องได้ (อาจทำให้ลูกหมาพิการหรือเสียชีวิตได้เลยทีเดียว!!)  

     จริงๆ แล้วก่อนน้องหมาจะตั้งท้อง เจ้าของควรพาน้องหมาไปฉีดวัคซีนให้ครบ และควรป้อนยาถ่ายพยาธิให้แม่สุนัขก่อนการตั้งท้องด้วย เพื่อลดโอกาสการติดพยาธิในลูกสุนัข เนื่องจากพยาธิหลายชนิดสามารถติดจากแม่ไปสู่ลูก ผ่านทางรกและทางน้ำนมได้

     ส่วนโปรแกรมการป้องกันพยาธิหนอนหัวใจ ในกรณีที่ใช้แบบยากิน (เฉพาะยี่ห้อที่ได้รับการขึ้นทะเบียนนะคะ) สามารถใช้ในสุนัขตั้งท้องได้ตามปกติ ส่วนกรณียาหยดหลัง ถ้าเป็นยี่ห้อ Revolution® มีการทดลองว่าปลอดภัยกับสุนัขตั้งท้อง

     นอกจากนี้ ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับการกำจัดปรสิตภายนอก (เห็บ/หมัด) ถ้าไม่จำเป็นควรงดใช้ไปก่อน แต่ถ้าแม่สุนัขมีเห็บ/หมัดเยอะ ควรปรึกษาสัตวแพทย์ถึงผลิตภัณฑ์ที่จะใช้ว่าสามารถใช้ได้หรือไม่ค่ะ

     สิ่งที่ต้องระวังในด้านอื่นๆ ก็คือเรื่องของการกระทบการเทือนทางร่างกายของน้องหมาที่ตั้งท้อง น้องหมาที่ตั้งท้องสามารถออกกำลังกายได้ แต่ต้องเป็นการออกกำลังกายที่เหมาะสม เช่น การเดินเล่นในระยะทางที่ไม่ไกลมาก ควรงดกิจกรรมที่ทำให้เกิดความกระทบกระเทือน เช่น การวิ่ง หรือการกระโดด เป็นต้น
 

     ... ช่วงที่น้องหมาตั้งท้อง ถือว่าเป็นช่วงสำคัญที่เจ้าของอย่างเราจะต้องให้ความสำคัญและใส่ใจดูแลเขาเป็นอย่างดี เพื่อที่น้องหมาของเราจะได้ปลอดภัยและคลอดลูกหมาตัวน้อยๆ ที่แข็งแรงออกมาให้เราได้ชื่นใจยังไงล่ะคะ

บทความโดย:  Dogilike.com

ข้อมูลอ้างอิงบางส่วน:
http://www.vs.mahidol.ac.th
www.mylovegolden.net
หนังสือ คู่มือเลี้ยงสุนัข the dog owner's manual

ภาพประกอบ:
http://www.pfma.org.uk/pregnancy-and-after-care/
http://www.takecarepet.com/take-care-of-dogs-diet-during-pregnancy.html
http://boards.weddingbee.com/topic/is-the-dog-pregnant-or-just-fat/page/2
http://dogaware.com/articles/wdjinappetence.html
http://petsci.co.uk/health-care/nutrition-health-care/nutritional-requirements-for-your-pregnant-dog-and-how-to-ensure-theyre-staying-healthy/
http://www.photographyblogger.net/18-bath-and-tub-pictures/
http://pets.webmd.com/ss/slideshow-flea-and-tick-overview
http://www.dogbreedinfo.com/whelpingphotos.htm