อย่างที่เราทราบกันดีอยู่แล้วว่า น้องหมาจะสามารถเจริญเติบโตและมีพัฒนาการที่ดีได้ ส่วนสำคัญส่วนหนึ่งก็มาจากการที่น้องหมาได้รับอาหารที่ครบคุณค่า มีประโยชน์และเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย ... แต่ใครจะคิดล่ะคะว่า อาหารบางชนิดที่เราเลือกสรรมาให้น้องหมานั้น อาจจะสามารถทำให้น้องหมามีปัญหาสุขภาพ เกิดอาการผิดปกติ เป็นโรค "ภาวะภูมิแพ้อาหาร" ที่ทำให้น้องหมาเจ็บป่วยทรมานได้

     คอลัมน์ เทคนิคการเลี้ยงการดูแล วันนี้ ปังปอนด์ก็เลยจะพาเพื่อน ๆ มารู้จักชนิดอาหารที่น้องหมาส่วนมากกินเข้าไปแล้วมักจะเกิดอาการแพ้ หรือเกิดโรคภาวะภูมิแพ้อาหาร รวมถึงวิธีสังเกตอาการเบื้องต้นกันค่ะ ว่าแต่จะเป็นอย่างไรและมีอะไรบ้าง เราไปติดตามกันเลย ...

สังเกตอาการของน้องหมาที่เกิดภาวะภูมิแพ้อาหารได้อย่างไร?

    ภาวะภูมิแพ้อาหารในน้องหมา (Food allergy) หรือที่เรียกว่า ภาวะภูมิคุ้มกันไวเกินต่ออาหาร นั้น เป็นโรคที่ร่างกายของน้องหมาแสดงปฏิกิริยาทางระบบภูมิคุ้มกันต่ออาหารที่กินเข้าไป เพราะร่างกายเข้าใจผิดคิดว่า อาหารที่น้องหมากินเข้าไปนั้นเป็นสิ่งแปลกปลอม จึงแสดงปฏิกิริยาต่อต้าน ส่งผลให้ร่างกายแสดงอาการแพ้ต่าง ๆ ออกมา โดยโรคนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับน้องหมาทุกเทศทุกวัยและทุกเมื่อ ซึ่งหมายความว่า อาหารชนิดเดียวกันที่น้องหมาได้กินเข้าไปเป็นประจำโดยไม่มีอาการแพ้ แต่ในภายหลังน้องหมาก็อาจเกิดอาการแพ้กับอาหารนั้น ๆ ก็ได้ค่ะ ...

     ซึ่งในน้องหมาที่มีภาวะภูมิแพ้อาหารมาก ๆ น้องหมาจะคันและเกาผิวหนังถี่กว่าปกติจนเกิดแผล อาจเกิดการติดเชื้อแบคทีเรียและเกิดการอักเสบของผิวหนัง มีผิวหนังมันเยิ้ม เกิดตุ่มหนอง มีกลิ่นตัว ซึ่งมักพบในน้องหมารายที่มีการติดเชื้อแทรกซ้อนหรือเป็นแบบเรื้อรังมานาน และมักพบการอักเสบของผิวหนังบริเวณ ใบหน้า ใบหู ขา ง่ามเท้า และบริเวณผิวหนังตามข้อพับ เช่น โคนขาหนีบ รักแร้ และบริเวณอื่น ๆ เช่น รอบปาก ใต้คาง รอบรูทวาร เป็นต้น นอกจากอาการทางผิวหนังแล้ว ภาวะภูมิแพ้อาหารยังส่งผลต่อระบบอื่นของร่างกายของน้องหมาอีกด้วย เช่น ส่งผลต่อระบบทางเดินอาหาร คือ ทำให้น้องหมาคลื่นไส้ อาเจียน ท้องอืด ท้องเสียอยู่เป็นประจำ ระบบทางเดินหายใจ คือ จาม ไอ หายใจลำบาก ในบางรายพบลิ้นอักเสบบวมขึ้นหลังจากกินอาหาร  และระบบประสาท คือ น้องหมาบางตัวอาจเกิดอาการชักได้ค่ะ

     สำหรับการวินิจฉัยภาวะภูมิแพ้อาหารในน้องหมานั้น จำเป็นต้องให้สัตวแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเป็นผู้วินิจฉัย โดยจะทำการทดสอบอาการแพ้อาหารด้วยวิธี  Restriction diet trial คือ การให้น้องหมาหยุดกินอาหารเดิมทั้งหมด และเปลี่ยนมากินอาหารใหม่ โดยอาหารใหม่ที่จะนำมาทดสอบต้องเป็นอาหารที่น้องหมาไม่เคยกินมาก่อนเลยในชีวิต (อ่านข้อมูลเพิ่มเติมและรู้จักภาวะภูมิแพ้อาหารในสุนัขให้มากขึ้นได้ในบทความ เรื่องจริงที่คุณต้องรู้เกี่ยวกับ ภาวะภูมิแพ้อาหารในสุนัข)

    

น้องหมากลุ่มไหนที่ต้องระวังภาวะภูมิแพ้อาหารเป็นพิเศษ

     ภาวะภูมิแพ้อาหารในน้องหมาจะพบไม่บ่อยนักเมื่อเทียบกับภาวะภูมิแพ้ทั้งหมด คือ ภาวะภูมิแพ้อาหารจะพบน้อยกว่าภาวะภูมิแพ้น้ำลายหมัด (Flea bite allergy) และภาวะภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopy) ค่ะ แต่ส่วนมากของน้องหมาที่มีอาการเกา คันผิวหนัง มักจะมีสาเหตุมาจากภาวะภูมิแพ้อาหาร ซึ่งน้องหมาที่ต้องระวังภาวะภูมิแพ้อาหารเป็นพิเศษ ได้แก่

อาหารชนิดไหนบ้างที่ทำให้น้องหมาเกิดภาวะภูมิแพ้?

 
     ภาวะภูมิแพ้อาหารที่เกิดขึ้นในน้องหมานั้น โดยส่วนใหญ่มักเกิดจากการที่น้องหมากินอาหารประเภทโปรตีน ซึ่งทำให้น้องหมาเกิดการแพ้ โปรตีนที่เหล่าผู้เลี้ยงมักนิยมนำมาปรุงเป็นอาหารให้น้องหมากิน ได้แก่

เนื้อสัตว์

 

     ส่วนใหญ่อาหารที่ร่างกายของน้องหมาจะตอบสนองและเกิดการแพ้จะเป็นอาหารประเภทโปรตีน โดยเฉพาะกับเนื้อสัตว์ชนิดต่าง ๆ เช่น เนื้อหมู เนื้อไก่ เนื้อวัว ฯ รวมถึงเครื่องในของสัตว์ทุกชนิด ซึ่งโปรตีนจากเนื้อสัตว์เหล่านี้ ถึงแม้จะประกอบไปด้วยกรดอะมิโนจำเป็นที่ร่างกายน้องหมาต้องการ แต่ก็ยังประกอบด้วยกรดไขมันอิ่มตัวในปริมาณสูง และมีโมเลกุลขนาดใหญ่ จึงทำให้ร่างกายดูดซึมและย่อยได้ยาก  (สังเกตง่าย ๆได้จากอุจจาระที่มีปริมาณมากและมีกลิ่นเหม็น) จึงทำให้ร่างกายของน้องหมาตอบสนองให้เกิดการแพ้ได้ อ่านบทความเพิ่มเกี่ยวน้องหมาที่แพ้เนื้อสัตว์ในข่าวคอลัมน์  Dailydog  สุนัขนำทางอังกฤษกินแต่ผัก เหตุแพ้เนื้อสัตว์!

     สำหรับแหล่งโปรตีนที่ดีต่อน้องหมา ควรมีขนาดโมเลกุลขนาดเล็ก ไขมันต่ำ สามารถดูดซึมและย่อยได้ง่าย ซึ่งโปรตีนที่ได้รับความนิยมนำมาให้น้องหมากินคือ โปรตีนจากเนื้อปลา เช่น ปลาแซลมอน ปลาแมกเคอเรล ปลาแฮริง ปลาเทราท์ และปลาซาร์ดีน ที่มีกรดไขมันโอเมก้า 3 , 6 ในปริมาณสูง ซึ่งจะช่วยช่วยให้ผิวหนังแข็งแรง ไม่แห้ง กร้าน ลดอาการคัน และบำรุงให้ขนสวยเป็นเงางามค่ะ

ผลิตภัณฑ์จากนม

 

     ผู้เลี้ยงน้องหมาหลาย ๆ คนต้องเคยให้น้องหมาของตัวเองกินผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่ทำมาจากนม เช่น นมวัว ชีส โยเกิร์ต ขนมขบเคี้ยวที่ทำจากนม กันใช่ไหมคะ? ... แต่รู้ไหมคะว่า ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่ทำมาจากนมวัวเหล่านี้ สามารถทำให้เกิดภาวะภูมิแพ้อาหารในน้องหมาได้ เพราะน้องหมาส่วนใหญ่ไม่มีเอนไซม์สำหรับย่อยน้ำตาลแลคโตสได้ เมื่อกินผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ จากนมเข้าไปแล้ว ก็อาจทำให้น้องหมาบางตัวท้องเสีย อาเจียน หรือเกิดการแพ้ได้ค่ะ

     แต่ถ้าหากบ้านไหนมีน้องหมาแรกเกิดที่แม่สุนัขไม่ค่อยมีนมให้กิน เป็นลูกหมากำพร้า ที่ผู้เลี้ยงจำเป็นต้องเลี้ยงด้วยมือเอง ผู้เลี้ยงก็อาจจะหานมทดแทน โดยควรเลือกเป็น นมแพะพาสเจอร์ไรส์ หรือนมสำหรับลูกสุนัขโดยเฉพาะ ให้น้องหมากินแทน เพราะนมแพะมีคุณสมบัติที่ดีรองจากนมของแม่สุนัขคือ นมแพะมีขนาดของเม็ดไขมันนมเล็กกว่านมวัว สามารถให้ทั้งโปรตีน แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามินบี 2 ทำให้น้องหมาเจริญเติบโตได้ดี และข้อสำคัญคือ นมแพะมีน้ำตาลแลคโตสน้อยกกว่านมชนิดอื่น ๆ นมแพะจึงเหมาะเป็นอาหารสำหรับลูกสุนัขค่ะ

 

ไข่ดิบ

     ไข่ ถือเป็นอาหารชนิดหนึ่งที่มีราคาไม่แพงและให้คุณค่าทางโภชนาการสูง ทั้งโปรตีน ไขมัน วิตามินเอ ธาตุเหล็ก สังกะสี ... ผู้เลี้ยงสุนัขจึงนิยมให้ไข่เป็นอาหารกับน้องหมา และหลาย ๆ บ้านก็มีความเชื่อว่า เมื่อให้น้องหมากินไข่ดิบจะช่วยเพิ่มกำลัง ทำให้น้องหมามีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงมากขึ้น เหมือนกับกลุ่มคนที่เชื่อกันว่า การกินไข่ดิบจะช่วยเพิ่มกำลังวังชาให้กับตัวเองได้ ... ซึ่งต้องขอบอกเลยค่ะว่า การให้น้องหมากินไข่ดิบนั้น ส่งผลเสียกับสุขภาพของน้องหมาได้ เพราะในไข่ขาวดิบจะมีสารอะวิดีน ( Avidin) ซึ่งสารตัวนี้จะไปจับและลดการซึมซับวิตามินไบโอติน (biotin) ซึ่งเป็นวิตามินบีชนิดหนึ่ง ทำให้เกิดผลเสียต่อร่างกายของน้องหมาคือ ย่อยยาก ทำให้กระเพาะอาหารต้องทำงานหนัก ท้องเสีย มีผลต่อผิวหนังและเส้นขนของน้องหมา และเกิดการแพ้ได้

     จริง ๆ แล้ว การให้ไข่เป็นอาหารกับน้องหมาไม่ใช่เรื่องผิดไปซะทีเดียวค่ะ เพียงแต่ผู้เลี้ยงจะต้องนำไข่มาผ่านการต้มหรือปรุงให้สุกเพื่อทำลายสารอะวิดีนก่อนให้น้องหมา และไม่ควรให้น้องหมาบ่อย ๆ เพราะในน้องหมาบางตัวอาจจะมีอาการแพ้โปรตีนจากไข่ก็เป็นได้ค่ะ
 

ธัญพืชและถั่วชนิดต่าง ๆ

 

     โปรตีนจากพืช เช่น ข้าวหอมมะลิ ข้าวสาลี ข้าวสาลี ข้าวโพด ข้าวโอ็ต เมล็ดปอ ฯ ถือเป็นสารอาหารสำคัญตัวหนึ่งที่ถูกนำมาเป็นส่วนผสมในอาหารสำเร็จรูปสำหรับสุนัข เนื่องจากโปรตีนจากพืชเหล่านี้จะให้กรดอะมิโนหลายชนิดที่แตกต่างกัน ซึ่งจะช่วยเพิ่มคุณค่าโภชนาการในอาหารให้ครบถ้วนและช่วยเรื่องระบบย่อยอาหารไม่ให้ทำงานหนัก ย่อยง่าย ทำให้ร่างกายน้องหมาสามารถดูดซึมได้ง่ายกว่าการกินโปรตีนจากเนื้อสัตว์ ทำให้เจ้าของไม่มีต้องกังวลเรื่องไขมันและโคเลสเตอรอลที่จะทำให้น้องหมามีปัญหาเรื่องน้ำหนักส่วนเกินได้ ...

     แต่ทั้งนี้ ในน้องหมาบางตัวก็มีโอกาสที่จะแพ้โปรตีนจากธัญพืชและถั่วชนิดต่าง ๆ ได้เช่นกัน โดยมากแล้วจะพบน้องหมาแพ้โปรตีนจากพืชคือ ถั่วเหลืองและผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ จากถั่วเหลือง (กากถั่วเหลือง น้ำมันถั่วเหลือง ถั่วเหลืองอบ) รวมถึงถั่วลิสง หรือถั่วแมคคาเดเมียซึ่งเป็นอาหารต้องห้ามสำหรับน้องหมา ที่เมื่อกินเข้าไปแล้วจะทำให้น้องหมาอาเจียน ขาอ่อนแรง ปวดท้องเกร็ง กล้ามเนื้อสั่นกระตุก มีไข้สูง ถ่ายเป็นมูกเลือด ฯ หากพบน้องหมามีอาการเหล่านี้ ผู้เลี้ยงจะต้องรีบทำให้น้องหมาอาเจียน ป้อนผงถ่ายเพื่อดูดซับสารพิษ และรีบพาน้องไปพบสัตวแพทย์ทันทีนะคะ
 

สารปรุงแต่งอาหาร

 

     สารปรุงแต่งอาหาร (Food additive) เช่น สารถนอมคุณภาพอาหาร สารกันบูด สารปรุงแต่งสี กลิ่นและรสชาติ สารเพิ่มความหนืด ฯลฯ ถือเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ทำให้น้องหมาจำนวนไม่น้อยเกิดปัญหาสุขภาพ เกิดอาการแพ้จากการกินอาหารที่ถูกเสริมเข้ามาในอาหารสำเร็จรูป ขนมสำหรับสุนัข ทั้งแบบแห้งและแบบเปียก เพื่อทำให้อาหารมีความน่ากินและสามารถเก็บได้นานโดยไม่เน่าเสีย

     และนอกจากสารเคมีที่ถูกเพิ่มเติมเข้ามาในอาหารและขนมสุนัขแล้ว ในน้องหมาบางตัวก็อาจแพ้สารเคมีบางชนิดที่เกิดจากกระบวนการ ขั้นตอนในการผลิตได้ จึงทำให้คนรักสุนัขบางกลุ่มหันไปให้อาหารน้องหมาแบบ BARF หรือการให้เนื้อดิบ เนื้อสดกับน้องหมาแทนการให้อาหารสำเร็จรูปเพราะกลัวว่า น้องหมาจะได้รับสารเคมี สิ่งเจือปนจากขั้นตอนการผลิตอาหารและขนมสุนัข ซึ่งอาจทำให้น้องหมาเป็นโรคต่าง ๆ ได้

     รวมถึงคนรักน้องหมาหลาย ๆ คนก็ได้หันมาเลือกอาหารเกรดที่มีคุณภาพสูง เช่น อาการเกรดพรีเมียม อาหารเกรดซูปเปอร์พรีเมียม อาหารเกรดโฮลิสติก อาหารออร์แกนิค ฯ โดยเน้นเลือกชนิดอาหารที่เป็นอาหารเกรดเดียวกับของมนุษย์ ไม่มีส่วนผสมของทั้งสี การแต่งกลิ่น สารถนอมคุณภาพอาหาร ที่อาจทำให้น้องหมาเจ็บป่วยในอนาคตค่ะ
 

     นอกเหนือจากอาหารทั้งหมดที่กล่าวมาแล้ว ก็ยังมีอาหารชนิดอื่น ๆ ที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพของน้องหมาอีกหลากหลายชนิด ซึ่งการกินอาหารเหล่านี้เข้าไปในระยะสั้นอาจจะไม่เป็นอะไร  แต่หากน้องหมาได้รับเข้าไปในร่างกายเรื่อย ๆ ก็อาจะทำให้ส่งผลต่อระบบร่างกายของน้องหมาในระยะยาวได้

     อย่างไรก็ตาม ก่อนที่เราจะมอบอาหารใด ๆ ให้กับน้องหมา ก็อย่าลืมที่จะหาข้อมูลว่า อาหารชนิดไหนที่น้องหมากินได้หรือกินไม่ได้กันก่อน เพื่อความปลอดภัยและเพื่อสุขภาพที่ดีของน้องหมาด้วยนะคะ ซึ่งเพื่อน ๆ สามารถอ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่บทความ อาหารต้องห้ามสำหรับสุนัข [Infographic]


 

บทความโดย: Dogilike.com
http://www.dogilike.com/

ข้อมูลอ้างอิง :
http://www.peteducation.com/
http://moderndogmagazine.com/
http://www2.nestle.co.th

ภาพประกอบ :
http://www.stockvault.net/photo/137824/cracking-an-egg
http://www.vhealthybyv.com/blog/2015/1/14/the-9-scariest-food-additives-youre-eating-right-now
http://expertbeacon.com/how-help-pet-who-has-food-allergies-be-healthy-and-happy/
http://designinterior2015.com/home/home-dog-food-for-allergies-allergy-free-dog-food.html
http://forthemommas.com/articles/stock-up-prices-for-meat-beef-pork-polutry