โดยธรรมชาติของน้องหมาแต่ละสายพันธุ์ก็มีลักษณะนิสัยต่างกัน แต่ถึงแม้จะเป็นสายพันธุ์เดียวกัน หรือสายเลือดเดียวกัน หากอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ต่างกัน นิสัยก็ต่างกันไปอีก ดังนั้น เราจึงไม่สามารถชี้ชัดได้ว่าน้องหมาแต่ละตัวจะมีนิสัยอย่างไร เพราะสายพันธุ์เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้นที่บ่งบอกถึงนิสัยน้องหมาได้ค่ะ
 

      หากเราสังเกตน้องหมาให้ดี จะพบว่าถึงน้องหมาแต่ละตัวจะมีสายพันธุ์เดียวกัน หรือเป็นพี่น้องกันก็มีนิสัยที่แตกต่างกัน  จนอาจทำให้เกิดการข่มขู่ กัดกัน กลายเป็นปัญหาเชิงพฤติกรรมที่มักเกิดขึ้นเมื่อน้องหมาอยู่รวมกันเป็นฝูง ซึ่งตามความเป็นจริงแล้วในอดีตพวกเขาเป็นสัตว์สังคม อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง ทว่าในปัจจุบันน้องหมาถูกนำมาเป็นสัตว์เลี้ยง บางตัวถูกแยกออกมาจากคอกตั้งแต่ยังเด็ก มาอยู่ร่วมกับมนุษย์จึงไม่ได้มีโอกาสได้เรียนรู้สังคมของตนเอง ส่งผลให้น้องหมาตื่นตระหนก ตกใจง่าย ขี้กลัว  หรือมีพฤติกรรมก้าวร้าว เกิดพลังงานที่ไม่สมดุล เกิดการต่อสู้เพื่อปกป้องตนเอง ซึ่งพลังงานในร่างกายที่ไม่สมดุลนี้ สามารถแก้ไขได้ด้วยการฝึกให้น้องหมาเข้าสังคมไว้ตั้งแต่เนิ่นๆ  เพราะถ้าน้องหมาโตแล้ว อาจยากเกินไปที่จะปรับแก้นิสัย ต้องอาศัยระยะเวลา วินัย และความอดทน บางคนถึงกับส่งน้องหมาไปเข้าคอร์สฝึกกันเลยทีเดียว ด้วยเหตุนี้การฝึกเข้าสังคมตั้งแต่ยังเล็กทีจะช่วยปรับพฤติกรรมน้องหมา และพลังงานในร่างกายให้สมดุล รวมไปถึงเสริมสร้างนิสัยที่ดีให้กับน้องหมาของเราอีกด้วย จึงเป็นทาง (บังคับ) เลือกที่ดีที่สุด 
 

     และเพื่อเป็นการสร้างความเข้าให้เพื่อนๆ  ชาวด็อกไอไลค์  (Dogilike) ให้เห็นถึงความจำเป็นและประโยชน์ในการเข้าสังคมของน้องหมา วันนี้พริกก็มีเรื่องราวที่น่าสนใจและเทคนิคดีๆ เพื่อฝึกให้น้องหมาเข้าสังคมได้อย่างถูกวิธีมาฝากเพื่อนๆ กันค่ะ

 

 

 

 

     ในวงการการฝึกสุนัข การฝึกเข้าสังคมเป็นสิ่งที่จำเป็นมากๆ เพราะจากการสำรวจพบว่า ร้อยละ 80 ของผู้ที่นำสุนัขที่มีปัญหาเกี่ยวกับพฤติกรรมก้าวร้าวมารับการฝึกให้เข้าสังคม เคยพาน้องหมาออกไปเข้าสังคมเพียงเล็กน้อยหรือไม่เคยเลย  ดังนั้นการเข้าสังคมจึงเป็นตัวแปรสำคัญอีกตัวหนึ่งที่สามารถสร้างนิสัยที่ดี ให้น้องหมาสามารถปรับตัวเข้าหาน้องหมาตัวอื่นได้ โดยช่วงเวลาที่เหมาะสมที่จะทำให้น้องหมาเริ่มเรียนรู้ทักษะการอยู่ร่วมกันในสังคมก็คือ เมื่อน้องหมาอายุได้ปะมาณ 3-4 เดือน  ซึ่งเป็นช่วงที่เขาเริ่มเรียนรู้สถานะของตนว่าอยู่ตำแหน่งใดในครอบครัว เรียนรู้ประสบการณ์การต่างๆ ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตไม่ว่าดี หรือร้าย เขาก็จะจดจำได้ขึ้นใจ ดังนั้นถ้าครอบครัวสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีให้แก่เขา พาเขาไปออกกำลังกาย พบปะคน หรือน้องหมาตัวอื่นๆ ที่นิสัยดี พลังงานสมดุล คือ มีความสงบ อารมณ์มั่นคง ไม่หวั่นไหว หรือตื่นตกใจง่าย เพื่อให้เขาเติบโตมาเป็นน้องหมาที่มีอารมณ์มั่นคง ผ่อนคลาย เป็นมิตร มีพลังงานที่ดี ซึ่งก็คือการสยบยอม อ่อนโยน และไม่ก้าวร้าวนั่นเองค่ะ 

 

 

         แต่ถ้าน้องหมาเกิดมีท่าทางเข้าสังคมยาก รู้สึกตึงเครียดทุกครั้งที่ไปยังสถานที่ใหม่ หรือพบปะผู้คน หรือเพื่อนน้องหมาที่ไม่รู้จักมักจี่มาก่อน นั่นคือสัญญาณบอกเหตุว่าพวกเขากำลังประสบปัญหาทางอารมณ์ รู้สักไม่ปลอดภัย และไม่ไว้ใจ ซึ่งนอกจากปัญหาเรื่องอารมณ์ของน้องหมาแล้ว ยังมีเรื่องสิ่งแวดล้อม การเลี้ยง และการดูแลเข้ามาเกี่ยวข้องด้วยดังนั้นการแก้ปัญหาน้องหมาที่มีพฤติกรรมก้าวร้าว จึงเป็นหน้าที่ของผู้เลี้ยงนั่นเองค่ะ โดยก่อนที่เราจะปรับพฤติกรรมน้องหมาและฝึกให้เขาเริ่มเข้าสังคมได้นั้น ผู้เลี้ยงจะต้องทำตัวเองให้มีความเป็น “จ่าฝูง” เสียก่อน เพื่อให้ง่ายต่อการควบคุมน้องหมา ซึ่งเพื่อนๆ สามารถศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการฝึกตนเองให้เป็นจ่าฝูงได้ที่บทความ จิตวิทยาง่ายๆ ในการฝึกตนเองให้เป็น “จ่าฝูง” ของสุนัข ค่ะ

 

 

 

     การฝึกน้องหมาให้คุ้นเคยกับผู้คนหรือน้องหมาตัวอื่นๆ เป็นหน้าที่ของผู้เลี้ยง ในช่วงนี้ถือว่าการเลี้ยงดูมีความสำคัญเป็นอย่างมาก น้องหมาจะเปิดรับหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับการเลี้ยงดูเป็นหลัก  ประสบการณ์ต่างๆ ที่น้องหมาได้รับจึงมีผลต่อการสร้างลักษณะนิสัย การพาน้องหมาเข้าสังคมจะเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยฝึกวินัยให้กับน้องหมา ทั้งนี้ มีงานวิจัยของ Cummings School of Veterinary Medicine ประเทศสหรัฐอเมริกา ระบุว่า น้องหมาที่มีปัญหาการเข้าสังคม หรือไม่สามารถเข้าสังคมได้เลย จะมีพฤติกรรมก้าวร้าวในเวลาต่อมา ซึ่งความก้าวร้าวที่เกิดขึ้นนั้นเกิดจากความกลัว และความไม่มั่นคงที่สะสมนั่นเองทำให้เขาต้องป้องกันตัวด้วยความดุร้าย แล้วยิ่งน้องหมาตื่นกลัวมากขึ้น พลังงานที่แผ่ออกมาไม่สมดุล ก็จะยิ่งตกเป็นเป้าสายตาน้องหมาตัวอื่น คราวนี้ล่ะค่ะ น้องหมาจะยิ่งรู้สึกแย่ และแปลกแยกมากกว่าเดิม เนื่องจากได้รับประสบการณ์การเข้าสังคมที่เลวร้ายมากขึ้น ดังนั้นทางที่ดี ผู้เลี้ยงควรฝึกการเข้าสังคม และสร้างความคุ้นชินให้กับประสบการณ์แปลกใหม่ หรือคนแปลกหน้าไว้ตั้งแต่ยังเล็กๆ ด้วยวิธีการ ดังนี้ค่ะ
 

 

     1. ให้น้องหมาได้อยู่กับแม่หมา หรือพี่น้องจนกระทั่งอายุครบ 8 สัปดาห์ 
 

 

 

          การปล่อยให้เขาได้อยู่ร่วมกับครอบครัวจะทำให้น้องหมาได้เรียนรู้กฏระเบียบในสังคมของพวกเขาเอง เนื่องจากโดยธรรมชาติแล้วน้องหมาอยู่ร่วมกันเป็นฝูง ในฝูงจะมีจ่าฝูงคอยคุมกฏเกณฑ์ ว่าใครเป็นผู้นำ ใครเป็นผู้ตาม มีกติกาในการอยู่ร่วมกันอะไรบ้าง ถ้าหากเราแยกเขาออกจากแม่หมาเร็วเกินไปจะเป็นการทำลายทักษะการอยู่รวมกันเป็นฝูงและการเข้าสังคมของลูกหมาอย่างถาวร (สามารถเข้าไปอ่านบทความเกี่ยวกับพัฒนาการของลูกหมาและช่วงเวลาที่เหมาะกับการฝึกลูกหมาได้ที่ http://www.dogilike.com/content/train/1291/)

 

     2. ให้น้องหมาอยู่อาศัยภายในบ้าน 

 

 

          ในอดีตส่วนใหญ่แล้วมนุษย์เลี้ยงน้องหมาเอาไว้นอกบ้านเพื่อดูแลบ้านช่องและทรัพย์สินต่างๆ ทำให้น้องหมาไม่ค่อยได้คลุกคลีอยู่ใกล้ชิดกับผู้คน ส่งผลให้เขายังคงมีสัญชาตญาณที่เด็ดเดี่ยว หูไว ตาไว และไม่ไว้ใจคนแปลกหน้า มีอะไรแปลกปลอมเข้ามาก็จะเห่า ขู่กรรโชกตามวัตถุประสงค์ที่เจ้าของต้องการ ดังนั้นถ้าหากเพื่อนๆ อยากได้น้องหมาที่มีพฤติกรรมตรงกันข้าม คือน่ารัก เป็นมิตร เข้ากับคนได้ง่าย ก็ควรเลี้ยงเขาไว้ในบ้านอยู่ร่วมกับครอบครัวค่ะ เพราะการได้อยู่ใกล้ชิดกับผู้คนจะช่วยทำให้น้องหมาไว้ใจคนได้ง่ายขึ้น รู้สึกผ่อนคลาย พร้อมจะมอบความรัก และรับความรักอย่างไม่หวาดระแวงค่ะ การเลี้ยงน้องหมาไว้ในบ้านให้ใกล้ชิดกับคนในครอบครัวเป็นการช่วยให้เขามีทัศนะคติที่ดีกับคน พอออกไปนอกบ้านก็จะรู้สึกมั่นใจ และไว้ใจ ไม่เกิดอาการประหม่า หวั่นกลัว จนก่อให้เกิดอาการก้าวร้าวเวลาต่อมา

 

     3. สังเกตพฤติกรรมการเล่นของน้องหมาตัวจิ๋ว 

 

 

          ผู้เลี้ยงต้องคอยสังเกตพฤติกรรมการเล่นของน้องหมา หากเล่นแรงๆ กันเป็นเวลานาน  ต้องบอกให้เขาหยุดเล่น แล้วค่อยให้เริ่มเล่นใหม่ เนื่องจากเป็นการเริ่มต้นการบ่มเพาะนิสัยที่ไม่ดีค่ะ ยิ่งถ้าตัวไหนเล่นแรงมากถึงขนาดควบคุมตัวเองไม่ได้ ก็ยิ่งต้องควรระวัง เพราะนั่นเป็นสัญญาณให้รู้ว่า ตัวนี้เนี่ยแหละ จะก่อเหตุหากพาออกไปนอกบ้านดังนั้นจึงต้องฝึกเขาให้เข้มงวดมากขึ้นค่ะ (เพื่อนๆ สามารถเข้าไปดูวิธีเลือกของเล่นเพื่อเสริมทักษะให้น้องหมาได้ที่บทความ http://www.dogilike.com/content/train/1103/ เลยค่ะ)

 

     4. รู้จักธรรมชาติของน้องหมาที่เลี้ยง
 

 

 

          ผู้เลี้ยงสามารถทำความเข้าใจกับธรรมชาติพฤติกรรมของลูกหมาได้โดยการสังเกตพฤติกรรมการเล่นและการสื่อสารของพวกเขา โดยตัวที่มีพลังน้อยกว่าจะมีความขี้อาย ขี้กลัว สยบยอมหรือยอมแพ้ด้วยการนอนหงาย หรือไม่ก็ร้องเอ็งๆ วิ่งหนีหางจุกตูด ทั้งๆที่อีกตัวยังไม่ทันได้ทำอะไรเลย ซึ่งมีผลให้เขาถูกรังแกได้ง่าย ส่วนน้องหมาที่คอยวิ่งไล่กัด ส่งเสียงขู่แง่งๆ เวลาเล่นชอบกระโจนใส่ งับสะบัดกัดไม่ปล่อย ลูกหมาที่มีพฤติกรรมแบบนี้จะมีความเสี่ยงต่อพฤติกรรมก้าวร้าวในเวลาต่อมา 
 

          การที่ผู้เลี้ยงรู้จักศึกษาพฤติกรรมโดยธรรมชาติของลูกหมาและทำความเข้าใจ จะทำให้สามารถหาวิธีจัดการปรับพฤติกรรมของลูกหมาแต่ละตัวได้ เช่น ถ้าน้องหมาขี้อาย ขี้กลัว เพื่อนๆ จะต้องพาเข้าสังคมมากกว่าน้องหมาที่เข้าสังคมได้ดีอยู่แล้วถึง 3 เท่าตัวค่ะ แต่ก็ไม่ควรมากเกินไปกว่านั้น เพราะจะทำให้พวกเขาเกิดความเครียดได้ แล้วจะยิ่งดีมากๆ ถ้าเพื่อนๆ ให้เขาได้เข้าสังคมกับน้องหมาที่ดี มีความเป็นผู้นำ อารมณ์มั่นคง เพื่อช่วยดึงพลังงานน้องหมาขี้กลัวให้เพิ่มขึ้นจนอยู่ในระดับเดียวกัน

 

     5. ให้น้องหมาคุ้นเคยกับเสียงต่างๆ 

 

 

          ไม่ว่าจะเสียงเครื่องปรับอากาศ เครื่องดูดฝุ่น เครื่องตัดหญ้า หรือเสียงอะไรก็ตามที่เขาไม่คุ้นเคย หากเขาเห่าหรือตื่นตระหนก ให้ฝึกเขาโดยการดึงหรือกระตุกปลอกคอ หรือ สายจูง เป็นการบอกให้เขาอยู่นิ่งๆ เมื่อเขานิ่งก็ให้รางวัลเขา (โดยการให้ขนมกินเพียงเล็กน้อย หรือตบเบาๆ บริเวณด้านข้างลำตัว) ถ้าเขากลับมาตื่นกลัวอีกครั้งก็ให้ทำแบบเดิมซ้ำๆ กัน จนเขาเริ่มผ่อนคลาย และรู้ว่าเสียงเหล่านั้นเป็นสิ่งธรรมดาที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน และไม่มีอันตรายค่ะ 

 

     6. พาไปออกกำลังกาย 

 

 

          การพาน้องหมาไปออกกำลังกายเป็นประจำทุกวัน เป็นการเริ่มต้นการออกสังคมที่แสนจะธรรมดา แต่สำคัญที่สุดค่ะ เพราะนอกจากพวกเขาจะได้ปลอดปล่อยพลังงานเหลือใช้แล้ว ยังเกิดความรู้สึกผ่อนคลาย ทำให้พลังงานสมดุล ได้พบปะสิ่งแวดล้อมใหม่ๆ ระหว่างการวิ่งหรือการเดินเล่น และได้มีการสะสมประสบการณ์จากสถานการณ์ต่างๆ ซึ่งจะทำให้น้องหมามี ภูมิคุ้มกันทางสังคมสูงขึ้น  รวมทั้งเขาจะได้มีโอกาสฝึกวินัยโดยการใช้สายจูง ที่จะสอนให้เขารู้จักการยอมรับตำแหน่ง และบทบาทของตัวเองในครอบครัว หากมีน้องหมาตัวอื่นๆ วิ่งด้วยก็จะเป็นการสอนให้เขาได้เรียนรู้ และการยอมรับว่าต่างเป็นสมาชิกเดียวกันในครอบครัว นอกจากนี้แล้วการวิ่งออกกำลังกายยังช่วยให้ความสัมพันธ์ระหว่างผู้เลี้ยงและน้องหมาแน่นแฟ้นมากขึ้นอีกด้วย (เพื่อนๆ สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ในบทความ ยุติสงคราม น้องหมาใหญ่สุดซ่า กับน้องหมาจิ๋วสุดแสบ และบทความวิธีจูงสุนัข (ดุ) อย่างปลอดภัย ค่ะ) อย่างไรก็ตามไม่ควรให้เขาออกกำลังกายจนเหนื่อยเกินไปนะคะ เพราะอาจทำให้มีผลต่อสุขภาพของน้องหมาได้ค่ะ


 

     7. ให้น้องหมาได้รับประสบการณ์ที่ดีร่วมกับน้องหมาตัวอื่นๆ

 

 

          การพาน้องหมาเข้าสังคมในช่วงวัยเยาว์ ผู้เลี้ยงจะต้องเลือกสังคมให้น้องหมาอย่างเหมาะสม หากพาไปเข้าสังคมกับเพื่อนน้องหมาด้วยกัน ผู้เลี้ยงก็จะต้องหาเพื่อนเล่นที่มีพลังงานสมดุล พร้อมกับช่วยสอนให้เขาเรียนรู้ที่จะอยู่กับน้องหมาตัวอื่นๆ ดังนั้นหากจะเริ่มพาน้องหมาออกไปเดินเล่นนอกบ้าน หรือตามสวนสาธารณะ อาจเริ่มด้วยการนัดเพื่อนบ้าน หรือคนรู้จักที่มีน้องหมาเหมือนกัน แต่เป็นน้องหมาที่นิสัยดีมีพลังงานสมดุล เพื่อให้เขาได้แลกเปลี่ยนและเรียนรู้พฤติกรรม กฏกติกาสังคม รวมทั้งแลกเปลี่ยนพลังงานที่ดีต่อกัน ซึ่งการให้น้องหมาได้รับประสบการณ์ที่ดีกับน้องหมาตัวอื่นๆ จะช่วยให้เขาซึมซับความรู้สึกดีในการออกสังคม จะเกิดความมั่นใจ ไม่หวาดกลัว แม้เขาจะพบเจอน้องหมาที่มีพลังงานไม่สมดุลในภายหลัง เขาก็จะสามารถดึงพลังงานของอีกตัวให้สมดุลได้ค่ะ 

 

     8. ให้น้องหมาได้มีช่วงเวลาดีๆกับผู้คนที่หลายหลากประเภท

 

 

          ไม่ว่าจะเด็กเล็ก เด็กโต คนสูง ต่ำ ดำ ขาว ใส่เสื้อผ้าหลายๆ แบบ สวมหมวก ใส่ผ้าลุ่มล่าม ก็ควรพาน้องหมาตัวน้อยไปพบเจอค่ะ หรือจะพาออกไปนั่งเล่นตามร้านอาหาร หรือที่ทำงานก็ได้ เพราะถ้าเขาคุ้นเคยกับผู้คนตั้งแต่เล็ก ก็จะมีโอกาสเป็นน้องหมาขี้กลัว ก้าวร้าวน้อยลง เราต้องทำให้เขาเห็นว่าการอยู่กับคนหมู่มากไม่ได้สร้างอันตรายให้กับเขา แต่ถ้าเขามีอาการตื่นกลัว ก็ควรให้เวลาเขาสักพัก ปล่อยให้เขาได้ทำความคุ้นเคยในแบบของเขาเอง เช่น ดมมือ หรือการค่อยๆ เดินเข้าไปหาคนแปลกหน้าด้วยตัวเอง ไม่ควรยัดเยียดเขาให้ไปหานะคะ เพราะจะยิ่งเป็นการสร้างความอึดอัด กลายเป็นประสบการณ์ที่ไม่ดี อีกทั้งยังเป็นการไม่ให้ความเคารพต่อตัวเขา แล้วส่งผลให้เขาไม่ให้ความเคารพต่อตัวเราตอบกลับมา อีกด้วยค่ะ 

 

 

     การฝึกน้องหมาเด็กเข้าสังคมค่อนข้างแตกต่างจากการฝึกน้องหมาโต เพราะเป็นการเริ่มการปูพื้นการเข้าสังคมให้ตั้งแต่อายุไม่ถึง 8 สัปดาห์  เน้นการปล่อยให้เขาได้เรียนรู้จากสิ่งแวดล้อม สั่งสมประสบการณ์การอยู่ร่วมกับผู้คน และสัตว์ต่างๆ เพื่อปลูกฝังให้เขาเป็นน้องหมานิสัยดี เป็นมิตร มีพลังงานสมดุล สามารถเป็นผู้นำที่ดีในฝูงสุนัข
    
      อย่างไรก็ตาม การคงฐานะจ่าฝูงของผู้เลี้ยง การฝึกวินัย และการควบคุมกฏ กติกาก็ยังต้องมีควบคู่ไปด้วยเสมอๆ ค่ะ ... เราต้องไม่ลืมนะคะว่า พฤติกรรมน้องหมาเป็นเสมือนกระจกสะท้อนตัวเราเอง ถ้าเราเป็นผู้นำที่มั่นคง เลี้ยงดูเขาอย่างเอาใจใส่ ก็จะสามารถสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้แก่น้องหมาได้ค่ะ ^^

 

บทความโดย : Dogilike.com