... หลายครั้งหลายคราที่เราได้ยินข่าวเกี่ยวกับคนที่ถูกสุนัขทำร้ายจนอาการสาหัส หรือเสียชีวิต ส่วนใหญ่แล้วสุนัขที่มักจะตกเป็นข่าวในกรณีที่ทำร้ายคนมักจะเป็นสุนัขพันธุ์ ร็อตไวเลอร์ หรือไม่ก็พิทบูลเทอร์เรีย อย่างล่าสุดที่ตกเป็นข่าวครึกโครมในหน้าหนังสือพิมพ์ก็คือ เหตุการณ์ที่คุณยายวัย 71 ปี ถูก "ไข่ตุ๋น" สุนัขพันธุ์พิทบูลเทอร์เรีย ที่เลี้ยงไว้กัดจนเสียชีวิต ...


     จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นทำให้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์ของคนในสังคมว่าควรหรือไม่ที่จะเลี้ยงสุนัขพันธุ์นี้ต่อไป และในกลุ่มคนที่เลี้ยงสุนัขพันธุ์นี้ก็เริ่มกังวลว่าสุนัขที่เลี้ยงไว้จะทำร้ายตนเองหรือสมาชิกในครอบครัวหรือไม่

     จากเหตุการณ์รุนแรงที่เกิดขึ้นหลายๆ ครั้งบวกกับการนำเสนอภาพความดุร้ายของสุนัขพิทบูลเทอร์เรีย ทำให้คนส่วนใหญ่มีทัศนคติในแง่ลบสุนัขพันธุ์นี้และมองว่าเป็นสัตว์ที่อันตรายไม่เหมาะกับการนำมาเป็นสัตว์เลี้ยงใกล้ชิดกับมนุษย์ ... แต่ในความเป็นจริงแล้วถ้าหากเราศึกษาถึงที่มาที่ไป พฤติกรรม อุปนิสัย วิธีการฝึกและการเลี้ยงดู เจ้าพิทบูลเทอร์เรียกันอย่างจริงจังแล้ว จะพบว่าสุนัขพันธุ์นี้สามารถเลี้ยงให้เป็นมิตรและเป็นเพื่อนที่ใกล้ชิดกับมนุษย์ได้ หากแต่ปัญหาที่พบในการเลี้ยงดูสุนัขสายพันธุ์นี้ในปัจจุบันนี้เกิดขึ้นจากความไม่เข้าใจในธรรมชาติ สัญชาตญาณ อุปนิสัย รวมไปถึงวิธีการฝึกและเลี้ยงดูอย่างถูกต้อง จึงทำให้สุนัขที่เลี้ยงไว้มีความดุร้ายและทำอันตรายต่อมนุษย์

     ดังนั้นก่อนการนำสุนัขพิทบูลเทอร์เรียมาเลี้ยง เราจึงควรศึกษาให้ลึกถึงสายพันธุ์ของเขา เพื่อที่จะได้ทราบถึงพฤติกรรม อุปนิสัย และวิธีการฝึกการเลี้ยงดูที่ถูกต้อง ...


     สำหรับสุนัขพันธุ์พิทบูล ถูกพัฒนามาจากสายพันธุ์ของ สุนัขบูลด๊อก เดิมทีเป็นสุนัขอเมริกันพิทบูล ที่ใช้งานต้อนฝูงสัตว์ (Cattie dog) เป็นสุนัขเลี้ยงแกะ (Shepherds) แต่ต่อมาสุนัขเหล่านั้นถูกนำมาผสมข้ามสายพันธุ์ จนเกิดสายพันธุ์ใหม่ จนได้ "อเมริกันพิทบูล" ที่มีฟันและกรามที่แข็งแกร่ง ทรงพลัง มีกล้ามเนื้อเป็นมัดๆ และมีความว่องไวสูง และพิตบูลก็ถูกนำมาใช้ในกีฬาสู้วัว (Bullbaiting) แต่ภายหลังกีฬาชนิดนี้เป็นสิ่งผิดกฎหมาย กลุ่มคนที่ชื่นชอบในกีฬาดังกล่าวจึงหันมาจับสุนัขสู้กับสุนัขแทน ทำให้อเมริกันพิทบูลกลายเป็นสุนัขที่ขึ้นชื่อว่ามีพละกำลังมากที่สุด เท่าที่มีการพัฒนาสายพันธุ์กันมา ในความแข็งแรง ดุร้าย เสน่ห์ของพิทบูลอยู่ที่ความจงรักภักดีที่มีต่อเจ้านาย

     สำหรับปัญหาความดุร้ายของพิทบูลที่เกิดขึ้นตามที่สื่อต่างๆ นำเสนอข่าวนั้น ส่วนใหญ่แล้วเมื่อสืบค้นไปถึงวิธีการเลี้ยงดูจะพบว่า ผู้ที่เลี้ยงนั้นมีวิธีการเลี้ยงที่ไม่ถูกต้อง (เช่น เลี้ยงขังมากกว่าเลี้ยงปล่อย , ไม่เปิดโอกาสให้สุนัขรู้จักเข้่าสังคม และทำความรู้จักกับสมาชิกคนอื่นๆ ในครอบครัว เป็นต้น) และไม่เข้าใจในพฤติกรรมและอุปนิสัยของสุนัขพิทบูลที่แท้จริง ทำให้ไม่สามารถควบคุมสุนัขได้ และเกิดอันตรายในที่สุด


     ผู้ที่จะเลี้ยงสุนัขพิทบูลเทอร์เรียนั้นจะต้องประเมินตัวเองก่อนว่าตัวเองมีความพร้อมมากน้อยแค่ไหนในการเลี้ยงสุนัขพันธุ์นี้ เนื่องจากสุนัขพันธุ์นี้เป็นสายพันธุ์พิเศษ มีความแข็งแกร่งอย่างนักสู้ และมีความเป็นผู้นำสูงดังนั้นผู้ที่จะเลี้ยงสุนัขพิทบูลให้อยู่ในการควบคุมได้ จะต้องเป็นผู้ที่มีความเข้มแข็ง ใจแข็ง (ห้ามสปอล์ยหรือตามใจสุนัขเด็ดขาด!!) มีระเบียบในการฝึกฝน มีความเป็นผู้นำ จึงจะทำให้เจ้าพิทบูลอยู่ใต้การปกครองได้

     การที่จะเลี้ยงเจ้าพิทบูลให้ปลอดภัยและเป็นมิตรกับคนในครอบครัวนั้นจะต้องเริ่มฝึกเขาตั้งแต่ยังเล็ก (จะใช้เวลาในการฝึกน้อย สุนัขจะเรียนรู้และปรับตัวได้ง่าย) โดยเราจะต้องให้เจ้าพิทบูลเรียนรู้ว่าคุณคือจ่าฝูงลำดับที่หนึ่ง ต้องสอนให้เขาเชื่อฟังคำสั่ง ห้ามใช้ความรุนแรง ให้ใช้วิธีสอนซ้ำๆ ให้ทำบ่อยๆ เจ้าพิทบูลตัวน้อยก็จะเริ่มเรียนรู้สิ่งต่างๆ ได้ในระยะเวลาไม่นาน และเมื่อเขาเชื่อฟังเราแล้วเราก็จะต้องสอนให้เขาเชื่อฟังคำสั่งของสมาชิกคนอื่นๆ ในครอบครัวด้วย โดยเราจะต้องให้เขาเรียนรู้การรับคำสั่งจากสมาชิกในครอบครัว หากเขาไม่ทำตามก็ให้ลงโทษ ... อธิบายง่ายๆ ก็คือ เราจะต้องจัดลำดับความสำคัญในฝูงใหักับสุนัข โดยให้เขาเรียนรู้ว่าตัวเขาเป็นสมาชิกลำดับสุดท้ายของฝูง มีหน้าที่รับคำสั่งและทำตามเท่านั้น


     นอกจากนี้ เราจะต้องทำความเข้าใจด้วยว่า คำว่าเจ้าของในความคิดของสุนัข ไม่ใช่แค่ผู้ที่ให้อาหารให้ที่อยู่อาศัย แต่จะต้องเป็นผู้ที่ให้ความรักเลี้ยงดูเขาอย่างใกล้ชิด และสำหรับผู้ที่เลี้ยงพิทบูลคำว่าเจ้าของอย่างเดียวไม่เพียงพอ จะต้องเป็นผู้นำและเป็นเจ้านายเขาให้ได้ด้วย ต้องแสดงอำนาจให้เขารับรู้ว่าเป็นจ่าฝูง เพราะสุนัขจะประเมินความเหมาะสมว่าเราควรจะเป็นจ่าฝูงของเขาหรือไม่ และจุดที่สำคัญที่สุดคือ ผู้ที่จะเลี้ยงพิทบูลต้องเข้มแข็ง เด็ดขาด และมีวินัย นี่คือหลักของการปกครองสุนัขที่มาจากสายพันธุ์ที่ดุร้าย ถ้าเราอ่อนแอเมื่อไหร่เขาจะแย่งชิงความเป็นจ่าฝูงจากเราไปทันที

     สำหรับผู้ที่เลี้ยงสุนัขพิทบูลอยู่ในตอนนี้ และกำลังกังวลว่าสุนัขของตัวเองอาจจะมีพฤติกรรมก้าวร้าวและทำร้ายเจ้าของนั้น ให้ใช้วิธีสังเกตสัญญาณบอกเหตุจากพฤติกรรมของสุนัขค่ะ ซึ่งโดยปกติแล้วไม่มีสุนัขตัวไหนที่ดุแล้วจะทำร้ายคนเลยในทันที แต่สุนัขจะเริ่มจากการแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวต่างๆ ออกมาก่อน เช่น การขู่คำราม แยกเขี้ยว และเขาจะประเมินว่าสมาชิกในกลุ่ม หรือคนที่อยู่กับเขานั้นรู้สึกกับเขายังไง มีภาวะความเป็นผู้นำหรือไม่ กลัวเขาหรือไม่ ถ้าเรากลัวสุนัขร่างกายเราจะหลังสารอะดรีนาลีนออกมา ซึ่งจะทำให้เลือดสูบฉีดมากกว่าปกติ แขนขาสั่น เสียงสั่น ซึ่งภาวะเรานี้สุนัขจะสามารถสัมผัสได้ เพราะจะมีกลิ่นบางอย่างออกมา และเมื่อเป็นเช่นนั้นโดยสัญชาตญาณสุนัขจะรู้ได้ทันทีว่าเรากลัวเขา เขาอยู่เหนือกว่าเรา เขาจะเข้ามาข่มหรือทำร้ายทันที


     และสิ่งที่น่ากลัวที่สุดถ้าหากเราไม่สามารถควบคุมเจ้าพิทบูลได้ก็คือ ถ้าหากมีสิ่งมากระตุ้นหรือยั่วยุให้เขาเกิดความเครียด เขาอาจจะทำร้ายผู้ที่เข้ามายั่วยุหรือกระตุ้นเข้าด้วยการเข้าไปขย้ำกัด และถ้าหากพิทบูลได้กัดแล้วเขาจะไม่มีทางปล่อยเด็ดขาดจนกว่าจะรู้แพ้รู้ชนะ หรือสิ่งมีชีวิตนั้นๆ จะนิ่งไปเขาถึงจะหยุดกัด

     ในกรณีของคุณยายวัย 71 ปี ที่ถูกเจ้าพิทบูลที่เลี้ยงเอาไว้ทำร้ายนั้น สุนัขมองว่าเจ้าของ (ลูกชายผู้เสียชีวิต ซึ่งเป็นผู้ที่ซื้อเจ้าไข่ตุ๋นมาเลี้ยง และเลี้ยงเจ้าไข่ตุ๋นมาตั้งแต่ยังเล็กๆ) คือจ่าฝูงคนที่หนึ่ง และแม่บ้านที่เลี้ยงเขามาตั้งแต่เล็กๆ คือจ่าฝูงคนที่สอง ส่วนตัวเขาเอง และสมาชิกคนอื่นๆ ภายในบ้านจะมีระดับเท่าเทียมกัน เมื่อจ่าฝูงทั้งสองลำดับไม่อยู่ สุนัขจึงทำการแย่งชิงตำแหน่งการเป็นจ่าฝูง

    ถึงแม้ตอนนี้จะยังไม่สามารถสรุปสาเหตุที่แน่นอนได้ แต่เราอาจจะประเมินสถานการณ์ตามมุมมองของผู้ที่ฝึกสุนัขได้ว่า โดยธรรมชาติแล้วถ้าคุณยายนั่งดูทีวีเฉยๆ โดยที่ไม่ทำอะไร ไม่มีทางที่สุนัขจะวิ่งเข้าไปกัดได้ แต่สำหรับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอาจจะมีสาเหตุมาจากการสื่อสารอะไรบางอย่างที่กระตุ้นทำให้สุนัขเกิดความเครียด กดดัน และเกิดพฤติกรรมก้าวร้าวขึ้น เพราะโดยธรรมชาติแล้วพิทบูลเป็นสุนัขที่มีสัญชาตญาณความเป็นนักสู้ ถ้าหากมีการต่อสู้หรือการประลองกัน ถ้าสุนัขประเมินคู่ต่อสู้แล้วว่าของเขาอ่อนแอกว่า เขาก็จะเข้าไปทำร้าย จนกระทั่งคู่ต่อสู้นิ่งหรือเสียชีวิต ... ถ้าไม่มีแรงกระตุ้นหรือพฤติกรรมยั่วยุ สุนัขจะไม่ต่อสู้กัน  


     ... ด้วยข้อจำกัดต่างๆ และความพิเศษของสุนัขพันธุ์พิทบูลเทอร์เรีย นี้เอง เป็นสิ่งที่ผู้ที่คิดจะเลี้ยงสุนัขพันธุ์นี้จะต้องศึกษารายละเอียดต่างๆ ในการเลี้ยงดูเขาเป็นอย่างดี เพราะอย่างที่บอกไปตั้งแต่ในข้างต้นแล้วว่า ถ้าหากเลี้ยงโดยที่เราไม่มีความพร้อม เจ้าพิทบูลก็อาจจะนำพาความเดือดร้อนและอันตรายมาให้เราได้ แต่ในทางกลับกัน ถ้าเรารู้จักอุปนิสัยใจคอ วิธีการเลี้ยงดูฝึกฝนที่ถูกต้อง พิทบูลก็จะกลายเป็นน้องหมาที่น่ารักและซื่อสัตย์มากที่สุดอีกสายพันธุ์หนึ่งเลยทีเดียว