หากพูดถึงเรื่องความรักที่เพื่อน ๆ มีให้กับน้องหมา หลายคนอาจจะบอกว่า เรานี่แหละที่รักน้องหมาและรู้ใจน้องหมาของตัวเองมากที่สุด แต่ถ้าเป็นเรื่องอวัยวะในร่างกายของน้องหมาละคะ เพื่อน ๆ รู้จักอวัยวะทุกส่วนของน้องหมาดีกันหรือยังเอ่ย? บอกเลยค่ะว่า น้องหมาเขาก็มีอวัยวะลับ ๆ ที่เพื่อน ๆ หลายคนอาจจะไม่เคยสังเกตกันมาก่อนว่า มันมีอวัยวะส่วนนี้อยู่ในร่างกายของน้องหมาด้วยเหรอ?

     เทคนิคการเลี้ยงการดูแล ในวันนี้ ปังปอนด์ก็เลยจะมาบอกความลับของน้องหมากันค่ะ กับ 5 อวัยวะลับ ๆ ของน้องหมาที่บอกเลยว่า เพื่อน ๆ บางคนต้องไม่เคยรู้จัก หรือรู้ว่า อวัยวะส่วนนี้มีอยู่ในน้องหมาด้วย รวมถึงบอกเคล็ดลับในการดูแลอวัยวะส่วนต่าง ๆ ของน้องหมา จะมีอะไรบ้าง เราไปดูกันเลยค่ะ

น้องหมามีนิ้วติ่ง

     นิ้วติ่งคืออะไร หน้าตาเป็นอย่างไร แล้วน้องหมามีนิ้วติ่งด้วยเหรอ? เพื่อน ๆ หลายคนอาจจะยังไม่รู้ว่า “นิ้วติ่ง” ของน้องหมาคืออะไร ... ถ้าพูดให้เข้าใจง่าย ๆ นิ้วติ่งของน้องหมาก็คือ นิ้วโป้งที่ลดรูปลงไปที่เกิดจากการวิวัฒนาการของร่างกาย จากอดีตที่น้องหมาจะใช้นิ้วติ่งเพื่อการปีนป่าย ล่าสัตว์ หาอาหารเพื่อความอยู่รอดค่ะ แต่ในปัจจุบันน้องหมาได้ถูกนำมาเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงมากขึ้นจึงทำให้ นิ้วติ่งหรือนิ้วโป้ง ของน้องหมาลดรูปลงไป เพราะน้องหมาไม่ได้ใช้ประโยชน์เหมือนกับสมัยก่อนแล้ว แต่น้องหมาบางสายพันธุ์ อย่าง Norwegian Lundehund ที่มีนิ้วติ่งมากกว่าน้องหมาสายพันธุ์อื่นคือ มีนิ้วติ่งยื่นออกมาทั้งขาหน้าและขาหลัง ถือเป็นเรื่องธรรมดาและไม่ถือเป็นความผิดปกติ เพราะน้องหมาสายพันธุ์นี้มักจะถูกใช้ให้เป็นสุนัขล่านก โดยมันจะถูกฝึกมาให้ทำงานในถ้ำ หรือหน้าผาสูงชันเพื่อจู่โจมรังนกพัฟฟิน นิ้วติ่งของมันจะใช้ทำหน้าที่ในการปีนป่าย ช่วยทำให้เดินบนพื้นที่ที่ขรุขระได้สะดวกค่ะ

     ในน้องหมาส่วนมากจะมีนิ้วเท้าอยู่ทั้งหมด 18 นิ้ว โดยขาคู่หน้าของน้องหมาจะมีนิ้วอยู่ 10 นิ้ว คือ ข้างซ้าย 5 นิ้ว ข้างขวา 5 นิ้ว และขาคู่หลังมี 8 นิ้ว คือ ข้างซ้าย 4 นิ้ว ข้างขวา 4 นิ้ว ซึ่งนิ้วของขาหน้าที่มีเกินกว่านิ้วขาหลังนี้จะถูกเรียกว่า นิ้วติ่งหรือนิ้วโป้ง  ที่มักจะห้อยอยู่ในตำแหน่งสูงกว่าระดับพื้นดินขึ้นมาทางด้านหลังของขาหน้า หากน้องหมามีนิ้วติ่งอยู่ที่ขาคู่หน้าก็ถือว่า เป็นลักษณะปกติ แต่ถ้าน้องหมาตัวไหนมีนิ้วติ่งอยู่ที่ขาหลังหรือมีนิ้วติ่งงอกออกมาข้างละ 2 นิ้ว ก็จะถือว่า เป็นลักษณะที่ผิดปกติค่ะ

      สำหรับนน้องหมาที่เลี้ยงเพื่อการประกวด มักจะนิยมตัดนิ้วติ่งให้น้องหมาตั้งแต่ยังเป็นเด็ก โดยจะทำการตัดออกเพื่อช่วยเสริมให้ขาของน้องหมาดูเรียว ตรง สวยงามขึ้น ซึ่งจากการศึกษาพบว่า หากน้องหมาไม่มีนิ้วติ่งนี้ก็สามารถใช้ชีวิตอยู่ได้ตามปกติ โดยไม่เป็นอุปสรรคหรือมีผลข้างเคียง อีกทั้งยังจะช่วยป้องกันไม่ให้นิ้วของสุนัขที่โตขึ้นมา ถูกกระแทกจนเกิดการอักเสบได้ง่ายอีกด้วยค่ะ นิ้วติ่งสุนัข ... อวัยวะที่ต้องการการดูแล
 

ชมคลิป


 

น้องหมามีต่อมก้นซ่อนอยู่

 

     ต่อมก้น หรือต่อมเหม็นข้างทวารหนักของน้องหมา (Anal Sacs) เป็นอวัยวะที่น้องหมาทุกตัวทุกสายพันธุ์มีค่ะ แต่เราไม่สามารถมองเห็นจากภายนอกได้ เนื่องจากต่อมก้นของน้องหมานี้จะมีรูปร่างรีเป็นถุง 2 ข้าง ในตำแหน่ง 9 นาฬิกาและ 3 นาฬิกา อยู่บริเวณใต้ผิวหนังข้างรูทวารหนัก ซึ่งต่อมก้นน้องหมานี้จะคล้าย ๆ กับต่อมเหม็นที่ตัวสกั๊งค์ที่มักจะผลิตกลิ่นเฉพาะขึ้นมาเพื่อใช้ในการต่อสู้กับศัตรู ซึ่งสำหรับน้องหมาต่อมก้นเป็นอวัยวะที่น้องหมาใช้สื่อสารเมื่อพบหน้ากัน สังเกตได้จากการที่น้องหมาที่พบกันเป็นครั้งแรกมักจะผลัดกันดมก้นเพื่อตรวจสอบกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของน้องหมาแต่ละตัว ...  
 
     ในต่อมก้นของน้องหมาจะทำหน้าที่เก็บของเหลวที่มีลักษณะเหนียวข้น สีเหลืออ่อนไปจนถึงสีน้ำตาลเข้มออกดำ และมีกลิ่นเหม็นคาวฉุนเอาไว้ หากน้องหมาเกิดความกลัว ตกใจหรือในเวลาที่น้องหมาต้องเผชิญหน้ากับอันตรายต่าง ๆ ต่อมก้นก็จะทำงานโดยขับของเหลวที่อยู่ภายในออกมาเพื่อเป็นการบอกอาณาเขต แต่ก็มีน้องหมาหลาย ๆ ตัว ที่ไม่สามารถขับของเหลวออกมาได้ เนื่องจากถูกเลี้ยงให้อาศัยอยู่ภายในบ้านที่สงบ ปลอดภัย ไม่ค่อยอยู่ในภาวะกดดัน หรือเจอเหตุการณ์ตื่นเต้น ต่อมเหม็นก็จะไม่ค่อยปล่อยของเหลว ทำให้เกิดการสะสมของของเหลวมากเกินไป  (Anal Sac Impaction)  จึงอาจทำให้เกิดการอุดตัน และอาจเกิดการอักเสบที่ต่อมก้น  (Anal Sacabscess) ซึ่งอาจทำให้เกิดฝี และถ้าหากเป็นมาก ๆ ฝีก็อาจแตกออกเป็นแผลข้างก้นได้ค่ะ

     ดังนั้น เราจึงต้องดูแลต่อมก้นของน้องหมาที่ถูกเลี้ยงในบ้านกันสักหน่อย โดยเฉพาะน้องหมาพันธุ์เล็กมากที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงต่อมก้นอักเสบ ได้แก่ ปอมเมอเรเนียน ชิวาวา ชิสุ พูเดิ้ล ปั๊ก ฯลฯ จะต้องคอยสังเกตอาการว่า น้องหมาเริ่มไถก้นไปกับพื้น หรือเลียก้นบ่อย ๆ หรือเปล่า? และคอยบีบต่อมก้นให้น้องหมาเสมอ อย่างน้อยเดือนละ 1-2 ครั้ง เพื่อลดโอกาสเสี่ยงของต่อมก้นไม่ให้เกิดการอักเสบของต่อมก้นค่ะ เพื่อน ๆ สามารถอ่านวิธีการบีบต่อมก้นน้องหมาได้ที่บทความ  เทคนิคง่าย ๆ กับการบีบต่อมก้นให้สุนัข

น้องหมามีหนังตาที่สาม

 

      หลายคนอาจจะงงว่า น้องหมามีหนังตาที่สามด้วยเหรอ? … ใช่ค่ะน้องหมามีหนังตาที่สาม (third eyelid) นี้จริง ๆ โดยหนังตาที่สามของน้องหมาจะเป็นชั้นเนื้อเยื่อแผ่นบาง ๆ ที่อยู่ระหว่างชั้นเปลือกตากับกระจกตา มีกระดูกอ่อนรูปตัวที (T) เป็นโครงสร้างอยู่ข้างในบริเวณหัวตา เวลาน้องหมาลืมตาเราจะสังเกตไม่เห็น เพราะหนังตาที่สามนี้จะหดตัวแอบอยู่บริเวณหัวตา แต่ถ้าเราลองใช้นิ้วกดบริเวณปลายหางตาเบา  ๆ เราก็จะเห็นเนื้อเยื่อสีขาวอมชมพูโผล่ตัวออกมาจากหัวตาข้างที่เรากดมาปกคลุมดวงตาไว้ นั่นก็คือ หนังตาที่สามนั่นเองค่ะ

     หนังตาที่สามมีหน้าที่ทำอะไรละ? บอกเลยค่ะว่า หนังตาที่สามของน้องหมามีหน้าที่ในการปกป้องดวงตา (กระจกตา) และช่วยต่อมสร้างน้ำตาประมาณ 40% ของน้ำตาทั้งหมด หนังตาที่สามนี้จึงมีความสำคัญต่อดวงตาของน้องหมามาก ๆ เลยทีเดียวค่ะ และภายในหนังตาที่สามจะมีเนื้อเยื่อน้ำเหลือง (lymphoid tissue) และต่อมน้ำตาอยู่ด้วย เรียกว่า ต่อมของหนังตาที่สาม (Gland of the third eyelid) ซึ่งบางครั้งต่อมนี้ก็อาจเกิดการขยายใหญ่และยื่นโผล่ออกมาจากบริเวณหัวตา ที่เป็นที่มาของ “โรคเชอร์รี่ อาย (Cherry eye)” ที่จะมีก้อนเนื้อแดง ๆ อมชมพู ผิวเรียบ ปูดออกมาบริเวณหัวตาของน้องหมาที่เราคุ้นเคยกันค่ะ

     หนังตาที่สามของน้องหมามีความบอบบางมาก ดังนั้น เราจึงต้องคอยดูแลดวงตาของน้องหมาเสมอด้วยการหมั่นสังเกตดวงตาของน้องหมาอยู่บ่อย ๆ ว่า ดวงตาของน้องหมาปกติดีไหม ซึ่งสุขดวงตาที่ดีคือ จะมีดวงตาใส เป็นประกาย ไม่ขุ่นมัวและไม่มีขี้ตา หากน้องหมาเริ่มมีขี้ตาก็อาจจะเช็ดทำความสะอาดด้วยสำลีชุบน้ำยาล้างตาซึ่งมีส่วนผสมของ กรดบอริก แอซิค (Boric acid) การล้างตาจะช่วยลดความระคายเคือง อาการอักเสบ หรือลดการติดเชื้อลงได้ ส่วนในน้องหมาที่ไม่มีปัญหาเกี่ยวกับดวงตา เราก็สามารถล้างตาทำความสะอาดตาให้น้องหมาได้อย่างสม่ำเสมอเช่นกัน เพราะถือเป็นการรักษาความสะอาด ป้องกันการเกิดปัญหาเกี่ยวกับดวงตาเพื่อสุขภาพดวงตาที่ดีของน้องหมาค่ะ อ่านเพิ่มเติมการทำความสะอาดดวงตาน้องหมากับบทความ เจาะลึกวิธีทำความสะอาดดวงตาสุนัขที่ถูกต้อง 

น้องหมามีช่องหูเป็นรูปตัว L

     หลายคนเวลาทำความสะอาดหูน้องหมา มักจะกล้า ๆ กลัว ๆ ไม่กล้าที่จะใช้สำลีสอดเข้าไปทำความสะอาดหูของน้องหมา หรือบางคนก็ทำความสะอาดแค่เพียงใบหูเท่านั้นเพราะกลัวว่าจะไปโดนเยื่อแก้วหู แต่จริง ๆ แล้วเพื่อน ๆ ไม่ต้องกังวลเลยค่ะเพราะว่า ช่องหูของน้องหมานั้นมีลักษณะเป็นรูปตัวแอล (L) และขี้หูหรือเศษเนื้อเยื่อต่าง ๆ มักจะไปสะสมอยู่ที่บริเวณมุมของตัว "L" นี้เองค่ะ

     เมื่อเรารู้แล้วว่า ช่องหูของน้องหมานั้นมีลักษณะเป็นรูปตัวแอล เราก็ต้องทำความสะอาดช่องหูอย่างถูกต้อง โดยเริ่มจากหยอดน้ำยาล้างหูสำหรับน้องหมาเข้าไปในช่องหู จากนั้นบีบนวดเบา ๆ บริเวณฐานใบหูทางด้านนอก เพื่อให้ยากระจายตัว และช่วยละลายขี้หูที่แข็งอัดแน่นอยู่ภายในช่องหู ให้อ่อนนุ่มง่ายต่อการทำความสะอาด แล้วจึงใช้สำสีก้านสอดเข้าไปในช่องหู เช็ดทำความสะอาดเบา ๆ โดยห้ามใช้วิธีการปั่นเด็ดขาด ให้ใช้การเช็ดในลักษณะตักขึ้นมาแทน แนะนำว่า ให้เช็ดจนกว่าช่องหูจะสะอาดแล้วค่อยไล่มาเช็ดที่ใบหูส่วนนอกก็เสร็จเรียบร้อยค่ะ

     การเช็ดหูน้องหมาบางคนจะบอกว่าง่ายก็ง่าย แต่น้องหมาบางตัวอาจไม่ยอมให้เราเช็ดหูง่าย ๆ เพื่อเป็นการป้องกันแนะนำให้หาที่ครอบปากหรือเชือกมัดปากเอาไว้ก่อน และในระหว่างเช็ดให้เราคอยปลอบประโลมน้องหมา เพื่อให้เค้ารู้สึกผ่อนคลาย และหลังเช็ดทำความสะอาดช่องหูแล้ว ก็อย่าลืมให้รางวัลน้องหมาเป็นกำลังใจเพื่อให้น้องหมารู้สึกดีกับการทำความสะอาดช่องหูกันด้วยนะคะ เพื่อน ๆ สามารถอ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่ บทความ  4 วิธีรับมือปัญหาช่องหูส่วนนอกอักเสบในสุนัข

น้องหมาก็มีฟันน้ำนมนะ

 

     ใช้แล้วค่ะ เพื่อน ๆ ฟังไม่ผิดหรอกค่ะว่า น้องหมาก็มีฟันน้ำนมเช่นเดียวกันคนเรา โดยน้องหมาจะมีฟันทั้งหมด 2 ชุด คือ ฟันน้ำนมและฟันแท้ ในลูกสุนัขจะมีฟันน้ำนมทั้งหมด 28 ซี่ ซึ่งจะงอกเมื่ออายุได้ประมาณ 3 - 4 สัปดาห์หลังแรกเกิด จากนั้นก็จะเริ่มผลัดเปลี่ยนเป็นฟันแท้จำนวน 42 ซี่ เมื่ออายุได้ประมาณ 4 - 6 เดือนค่ะ

    โดยธรรมชาติฟันน้ำนมจะหลุดร่วงไปก่อนและฟันแท้ก็ค่อยงอกขึ้นตามมาทดแทน แต่ในมีน้องหมาบางตัวอาจมีปัญหาฟันน้ำนมไม่ยอมหลุดออก หรือที่เรียก ภาวะฟันน้ำนมค้าง ซึ่งที่พบบ่อย ๆ จะเป็นอยู่ที่ตำแหน่งฟันเขี้ยวของน้องหมา ซึ่งปัญหานี้เจ้าของบางคนมักมองข้ามไปเพราะคิดว่า สักวันฟันของน้องหมาก็ต้องหลุดร่วงไปเอง แต่จริง ๆ แล้วปัญหานี้ส่งผลให้เกิดปัญหาในการสบฟันฟันแท้จะถูกเบียดและทำให้เจริญผิดที่ เมื่อน้องหมาเคี้ยวอาหาร ฟันก็อาจไปทำอันตรายกับเหงือกหรือเพดานปากได้ และยังกลายเป็นแหล่งสะสมของเศษอาหารได้หากไม่ได้รับการดูแลช่องปากค่ะ

     เรื่องช่องปากและฟันเป็นเรื่องที่เราต้องดูแลอย่างใกล้ชิดนะคะ โดยเฉพาะกับน้องหมาสายพันธุ์เล็กที่มีอายุยืนยาวเพราะน้องหมาเหล่านี้มีโอกาสเสี่ยงที่จะพบโรคในช่องปากได้ง่ายกว่าน้องหมาพันธุ์ใหญ่ เริ่มจากเลือกอาหารหรือขนมที่มีคุณสมบัติช่วยขัดฟัน และหมั่นแปรงฟันให้น้องหมาเป็นประจำ รวมถึงพาน้องหมาไปตรวจสุขภาพช่องปากและฟันอย่างสม่ำเสมอก็จะช่วยให้น้องหมามีสุขภาพช่องปากที่แข็งแรงแล้วค่ะ



     เป็นยังไงกันบ้างคะกับ 5 อวัยวะลับ ๆ ที่ปังปอนด์นำมาฝากกัน เชื่อว่าหลายคนอาจจะยังไม่รู้ว่า น้องหมามีอวัยวะเหล่านี้อยู่ด้วยใช่ไหมละคะ? วันนี้เราได้รู้กันแล้ว ก็อย่าลืมนำเคล็ดลับกลับไปดูแลน้องหมาเพื่อให้พวกเขามีสุขภาพที่ดีกันนะคะ
 

บทความโดย: Dogilike.com
http://www.dogilike.com/

ภาพประกอบจาก :

http://iheartdogs.com/the-dewclaws-debate-keep-them-or-lose-them/
http://www.marcthevet.com/2011/11/starting-from-the-bottom-anal-glands/
http://www.megabored.com/home/causes-of-third-eyelid-showing-in-dogs/
http://blog.radiofence.com/your-dogs-ears-amazing-facts-you-need-to-know/