ช่วงเวลาชีวิตของน้องหมาผ่านไปเร็วกว่าเราหลายเท่าตัว เพียงอายุ  6-7 ปีของน้องหมาพันธุ์ใหญ่ก็เริ่มอยู่ในช่วงวัยแก่แล้ว แต่ถ้าใครเลี้ยงน้องหมาพันธุ์เล็กก็จะโชคดีหน่อยเพราะพวกเขาจะเริ่มแก่ก็ต่อเมื่ออายุเข้าเลข 2 หลักค่ะ แล้วเมื่อน้องหมาเริ่มก้าวเข้าสู่วัยแก่ก็ย่อมมีโอกาสที่จะเกิดความผิดปกติทางสมอง หลงลืม ร่างกายเปลี่ยนแปลง ไม่ว่าจะหูตาฝ่าฟาง เคลื่อนไหวช้า  กล้ามเนื้อ อ่อนแรง ร่างกายอ่อนแอ รวมทั้งความผิดปกติทางจิต ส่งผลให้เกิดพฤติกรรมผิดปกติที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน แต่ก็ไม่ใช่ว่าน้องหมาแก่ทุกตัวจะต้องมีอาการผิดปกติดังกล่าวนะคะ เพียงแต่มีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นได้เท่านั้นเอง ดังนั้นเรามาดูกันดีกว่าค่ะว่าอาการแปลกๆ ของน้องหมาแก่จะมีอะไรบ้าง เพื่อจะได้ดูแล และป้องกันได้ทันการณ์ค่ะ

 

 

1. ยืนอยู่เฉยๆ ที่หน้าประตู หรือมุมห้องไม่ไปไหน 

 

     น้องหมาอายุมากบางตัวมักยืนอยู่นิ่งๆ ที่มุมห้อง เหมือนหาทางออกไม่ได้ ร้องหงิงๆ ให้คนช่วย บางตัวยืนอยู่ที่ประตูไม่ก้าวออกไปไหน เหมือนยืนนึกอะไรบางอย่าง บางตัวที่อาการหนักๆ มากๆ ก็จะยืนนิ่งๆ เข้าหากำแพง จ้องอยู่ไปข้างหน้าเหมือนโดนสะกดจิต โดยสาเหตุที่ทำให้น้องหมามีพฤติกรรมเช่นนั้นก็มาจากอาการหลงลืมจากโรคอัลไซเมอร์ (canine cognitive dysfunction syndrome) ในน้องหมาแก่นั่นเอง ซึ่งเป็นความผิดปกติของการรับรู้ และความคิด น้องหมาจะลืมไปว่าตัวเองกำลังอยู่ที่ไหน กำลังจะไปที่ใด  แล้วจะออกไปจากที่นี่ได้อย่างไร ดังนั้นถ้าเพื่อนๆ เห็นน้องหมามีอาการดังกล่าวก็ไม่ต้องตระหนกตกใจนะคะ ควรทำความเข้าใจถึงความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นตามกาลเวลาค่ะ (อ่านเพื่มเติมเรื่องโรคอัลไซเมอร์ ได้ที่ บทความโรคอัลไซเมอร์ในสุนัข )

 

     
 

2. เดินวนไปวนมาอยู่ที่เดิม 

 

     พฤติกรรมนี้มีสาเหตุมาจากโรคอัลไซเมอร์เช่นกันค่ะ น้องหมาที่แก่แล้วสามารถเกิดอาการหลงลืมจุดประสงค์ของการทำกิจกรรมต่างๆ  หรือลืมไปว่าตัวเองกำลังจะทำอะไร ก็เลยเดินงงๆ คิดไปคิดมา รู้สึกสับสน และบ่อยครั้งจะมีความรู้สึกวิตกกังวลรวมอยู่ด้วย เพราะสูญเสียความมั่นใจค่ะ ดังนั้นผู้เลี้ยงจะต้องยายามดึงความสนใจของเขาออกมาจากความสับสนและการย้ำคิดย้ำทำนะคะ เช่น หาเกม หรือกิจกรรมให้น้องหมาเล่น หรืออาจจะใช้วิธีเรียกเขาและสั่งให้เขาทำตามคำสั่งบ่อยๆ เพื่อเป็นการกระตุ้นความจำของเขาก็ได้ค่ะ

 

 

 

3. เข้าใจว่าในบ้านคือนอกบ้าน (เลยขับถ่ายภายในบ้าน)

 

     โดยธรรมชาติน้องหมาแก่เซลล์สมองก็จะค่อยๆ ตายลงมีผลทำให้การสั่งการของสมองหยุดชะงักลง ความจำจะเลอะเลือน ถึงขนาดบางครั้งลืมไปว่าตัวเองต้องออกไปฉี่ หรือถ่ายนอกบ้าน บางตัวขุดพื้นกระเบื้องในบ้าน เพราะคิดไปว่าในบ้านเป็นสนามหญ้า ผู้เลี้ยงต้องทำความเข้าใจนะคะว่า น้องหมาไม่ได้มีเจตนาแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวแต่อย่างใดค่ะ แต่เขาจำที่ขับถ่ายไม่ได้ต่างหากค่ะ อย่างไรก็ตาม การที่น้องหมาแก่ฉี่หรือถ่ายภายในบ้าน อาจไม่ได้หมายถึงว่าน้องหมาเป็นโรคอัลไซเมอร์เสมอไปนะคะ บางทีอาจเกิดจากการทำงานของไตลดประสิทธิภาพลง ลำไส้อักเสบ กล้ามเนื้อหูรูดเสื่อม กระเพาะปัสสาวะอักเสบ ทำให้พวกเขาไม่สามารถกลั้นฉี่กลั้นอึได้ หรือน้องหมาบางตัวอาจแสดงออกว่าตัวเองเครียดด้วยการถ่ายภายในบ้าน ผู้เลี้ยงจึงควรสังเกตให้ดีก่อนว่ามีสาเหตุมาจากอะไร เพื่อที่จะแก้ไขได้ถูกจุดนะคะ 

 

 

 

4. เมินใส่เจ้าของ 
 

     เมื่อก่อนน้องหมารักชอบให้เราลูบ เรากอด อยู่ติดกับเราไม่ห่าง แต่มาวันที่เขาแก่ลงกลับมองเราด้วยสายตาเมินเฉย “เธอคือใคร??” คล้ายเป็นคนแปลกหน้าต่อกัน พอจะลูบ ก็เดินหนี ดีไม่ดีแยกเขี้ยวใส่อีกต่างหาก ถ้าน้องหมาของใครมีพฤติกรรมดังกล่าวไม่ต้องเครียดหรือน้อยใจนะคะว่าน้องหมาไม่รักเราแล้ว เพราะเมื่อน้องหมาแก่ความทรงจำเลอะเลือน ก็จำเจ้าของตัวเองไม่ได้เป็นธรรมดาค่ะ หรือบางตัวเมื่อก็อาจจะกลายเป็นน้องหมาขี้รำคาญ มีโรคส่วนตัวสูง ไม่กระตือรือร้นที่จะสร้างสัมพันธ์ระหว่างตัวเองกับเจ้าของเช่นแต่ก่อน พยายามอย่าเข้าไปตอแยกับเขานะคะ ปล่อยให้เขาอยู่ในพื้นที่กับตัวเอง แต่ก็ควรพาไปออกกำลังกาย และทำกิจกรรมทุกวันเช่นเดิม เพื่อให้เขาได้ตื่นตัวมากขึ้น อีกทั้งยังเป็นการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างกันอีกด้วยค่ะ  

 

5. เห่าไม่รู้สาเหตุ 

     เมื่อน้องหมาแก่ หูตาอาจฟ่าฟางทำให้ประสิทธิภาพในการมองเห็นและการได้ยินไม่ดีเช่นเดิม หลงทิศทาง หรือบางตัวความจำเสื่อมจำบ้าง จำคนในครอบครัวไม่ได้ เขาก็จะเห่าเพื่อเรียกร้องความสนใจ หรือร้องเพราะรู้สึกสับสน เหงา เครียด และวิตกกังวล ซึ่งอาจจะเป็นบางช่วงจังหวะ อย่างเช่น ในเวลาตอนกลางคืน หรือในบางสถานการณ์ ไม่ได้เป็นประจำหรือเป็นตลอดทั้งวัน แต่มักเห่าเป็นช่วงๆ เลิกเห่าเป็นพักๆ แล้วก็กลับมาเห่าอีกค่ะ น้องหมาจะเป็นอย่างนี้ไปเรื่อยๆ พยายามดึงความสนใจเขาด้วยสิ่งที่เขาชอบหรือสนใจนะคะ

 

 

 

 

6. ไม่สนใจอาหาร (แม้จะเป็นของสุดโปรดก็ตาม!)
 

     ปกติน้องหมาแก่ก็กินอาหารยาก และกินน้อยลงอยู่แล้ว แต่สำหรับน้องหมาบางตัวพฤติกรรมไม่สนใจอาหาร ไม่กินอาหารที่อยู่ตรงหน้า อาจไม่ได้เป็นเพราะพวกเขาเบื่ออาหารนะคะ แต่เป็นเพราะระบบประสาทและสมองที่เสื่อมลงจึงทำให้พวกเขาลืมรสชาติอาหารที่เคยชอบกิน และบางตัวถึงขั้นลืมไปว่าสิ่งที่อยู่ตรงหน้าคืออาหารอีกด้วย!  อย่างไรก็ตามน้องหมาที่ไม่กินอาหารก็สามารถมีสาเหตุมาจากการเผาผลาญพลังงานที่ผิดปกติ หรือโรคที่เกี่ยวกับกับฮอร์โมนต่างๆ เช่น ไทรอยด์ เบาหวาน ฮอร์โมนจากต่อมหมวกไต น้องหมาจะซึมไม่กินอาหาร ดังนั้นผู้เลี้ยงจึงควรพาน้องหมาไปพบสัตวแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่แน่ชัด เพราะการที่น้องหมาไม่กินอาหารจะทำให้ร่างกายอ่อนแอ ขาดสารอาหาร และอาจเป็นอันตรายต่อชีวิตได้ค่ะ

 

 

 

 

7. นอนกลางวัน ตื่นกลางคืน
 

     น้องหมาแก่มักจะสับสนเรื่องเวลา จำคืนวันเลอะเลือน จึงไม่แปลกที่เรามักจะเป็นเขานอนหลับในเวลากลางวันแล้วตื่นมาเดินเพ่นพ่านในเวลากลางคืน บางตัวหนักหน่อยจะเห่าเรียกตลอดคืน เพราะเขาอาจจะคิดว่าตัวเองถูกทิ้งให้อยู่ตัวเดียว เกิดความเหงา วิตกกังวลว่าจะถูกทิ้ง ดังนั้นผู้เลี้ยงควรพาน้องหมาไปเดินเล่น ทำกิจกรรม หรือออกกำลังกายในช่วงเย็นให้นานหน่อย เพื่อให้เขารู้สึกเหนื่อย เพลีย และนอนในเวลากลางคืนค่ะ

 

8. ไม่ตอบสนองคำสั่งอย่างแต่ก่อน  
 

     สาเหตุที่น้องหมาแก่ไม่สามารถตอบสนองคำสั่งได้อย่างเช่นแต่ก่อนส่วนหนึ่งก็มาจาก ประสิทธิภาพในการได้ยินลดลง หูตึง หรือหูหนวกค่ะ  พวกเขาจึงไม่สามารถได้ยินเราพูด และทำตามคำสั่งของเราได้ เพื่อนๆ อาจจะต้องใช้ภาษามือในการสื่อสารกับน้องหมาแทนค่ะ (อ่านเพิ่มเติมการฝึกน้องหมาพิการทางหูได้ที่บทความ การฝึกการดำรงชีวิตให้น้องหมาพิการ ค่ะ) ส่วนอีกสาเหตุหนึ่งก็มาจากการสูญเสียความทรงจำ ลืมคำสั่งที่เคยได้รับการฝึกมา จึงส่งผลให้น้องหมาไม่เชื่อฟังคำสั่ง ดื้อ เฉยเมยต่อคำสั่ง และวินัย ไม่สามารถควบคุมพวกเขาได้เช่นเดิม แต่ก็ใช่ว่าเราจะถอดใจ ไม่ฝึกอะไรน้องหมาต่อนะคะ ยิ่งน้องหมาแก่ความจำเลอะเลือน ยิ่งจำเป็นต้องได้รับการฝึกวินัยเป็นประจำทุกวันค่ะ 

 

 

 

9. เปลี่ยนน้องหมานักรักเป็นน้องหมานักเลง

     แต่ก่อนน้องหมาของเราชอบออกไปพบปะเพื่อนฝูง เล่นกับน้องหมาตัวอื่นๆ เป็นน้องหมานิสัยดี แต่พออายุมากขึ้นกลับกลายเป็นนักเลง หาเรื่องกัดกับน้องหมาตัวอื่นๆ ทั้งๆ ที่เคยเป็นเพื่อนกันมาก่อน กลายเป็นน้องหมามีพฤติกรรมก้าวร้าว นั่นก็เป็นเพราะว่าเมื่อน้องหมาอายุมากพวกเขาจะหงุดหงิดง่าย ขี้รำคาญ และต้องการแสดงอำนาจ จนลืมไปว่าตัวเองทั้งแก่ ตั้งอ่อนแอกว่า จึงทำให้ต้องบาดเจ็บอยู่บ่อยๆ นอกจากนี้ยังมีสาเหตุมาจากโรคอัลไซเมอร์ในน้องหมาอีกด้วยค่ะ เพราะเมื่อการรับรู้ ความคิด และสมองไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ย่อมส่งผลต่อเรื่องการควบคุมอารมณ์และการเคลื่อนไหว และไม่ต้องการมีปฏิสัมพันธ์กับน้องหมาตัวอื่น รู้สึกระแวง จึงแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวออกมา ทั้งขู่ กระโจน และกัด เราจึงควรสังเกตพฤติกรรมของเขา และเมื่อควร ใส่สายจูงทุกครั้งที่พาน้องหมาออกมาเดินนอกบ้านค่ะ 

 

 

 

10. เดินชนข้าวของ 
 

     น้องหมาแก่ไม่ว่าสายพันธุ์ไหน ก็มักมีโรคประจำตัวที่ต้องพกมาด้วยนั่นก็คือ โรคต้อกระจก เมื่ออายุเริ่มย่างเข้า 5 ปี จอประสาทตาเริ่มเสื่อม ภาพที่เคยเห็นชัดเจนเริ่มพล่ามัว เริ่มแรกเราอาจจะไม่สามารถสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงของดวงตาได้ ให้สังเกตุจากพฤติกรรมน้องหมา เช่น เดินชนข้าวของระยะใกล้ มองไม่เห็นอาหารที่วางไว้ เวลาเราเดินผ่าน หรือแตะตัวน้องหมา เขามักจะตกใจ สะดุ้ง หรือกระโดดหนี  เป็นต้นค่ะ นอกจากนี้ยังมีสาเหตุมาจากโรคอัลไซเมอร์ได้อีกด้วย น้องหมาจะมีความผิดปกติทางประสาทและการรับรู้ พวกเขาจะประสบปัญหากับการหลบสิ่งของที่อยู่ตรงหน้า หรืออยู่ในบ้าน  งงว่ามันคืออะไรต้องทำอย่างไร บางครั้งก็ติดแหง็กอยู่ใต้โต๊ะ หรือซอกตู้ ซึ่งหากเราสามารถรู้สาเหตุได้ทัน ก็จะสามารถรักษาน้องหมาได้ทันท่วงทีค่ะ

 

 

 

     ทุกวันนี้หากเรามองหน้าน้องหมาแก่ที่บ้าน อาจจะเห็นว่ารูปลักษณ์เขาเปลี่ยนไปไม่สวยเหมือนเดิม แต่ความทรงจำและประสบการณ์ที่เรากับน้องหมาเคยมีร่วมกันมาก็ยังคงอยู่ไม่เปลี่ยนแปลง เขายังเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตของเรา เป็นเพื่อนที่ดีที่สุดของเรา เมื่อวันหนึ่งที่พฤติกรรมของเขาเปลี่ยนไป ความทรงจำเลือนหาย สิ่งที่เรามอบให้เขาได้ก็คือ ความเข้าใจ และความอดทน พร้อมที่จะคอยอยู่เคียงข้าง ดูแลเขายามเจ็บป่วย เพราะช่วงที่เขาโรยรา คือช่วงที่เขาต้องการความรักและการดูแลเอาใจใส่มากที่สุดค่ะ ในบทความการฝึกตอนต่อไป พริกจะนำเสนอวิธีการจัดการและการฝึกน้องหมาอัลไซเมอร์มาฝากเพื่อนๆ กันนะคะ เพื่อให้ความทรงจำระหว่างเรากับน้องหมายังคงอยู่ตราบนานเท่านานค่ะ

 

 

บทความโดย : Dogilike.com


ข้อมูลอ้างอิง :
 

http://siriusdog.com/behavior-aging-dogs.htm

http://vetmedicine.about.com/b/2011/02/23/odd-behavior-older-dog.htm

http://vetmedicine.about.com/cs/doggeneral/a/caringseniordog.htm

http://www.thebark.com/content/old-dog-good-dog

 

ภาพประกอบ :
 

http://www.lowcountrydog.com/

www.puppy-training-solutions.com 

dog-training-problems.maxupdates.tv 

www.ahouseinthehills.com 

www.vetstreet.com 

www.mainstreetdog.com 

www.news.com.au 

www.healthypawspetinsurance.com
forum.bodybuilding.com