6 สถานการณ์ฉุกเฉิน ที่ต้องรีบพาน้องหมาไปหาหมอ [Infographic]

เพราะเรื่องฉุกเฉินเป็นเรื่องที่รอไม้ได้ หากสุนัขไม่ได้รับการช่วยเหลืออย่างถูกต้องและรวดเร็วจากสัตวแพทย์ น้องหมาที่เรารักอาจจะจากเราไปตลอดกาล เข้ามาดูกัน กับภาพ Infographic น่ารักและเข้าใจง่าย

13 ธันวาคม 2555 · · อ่าน (20,736)

dogilke, dog close-up, หมอ, สัตวแพทย์, คำถาม, สุนัข, ข้อสงสัย, หมอต้น, พี่มะเหมี่ยว, infographic, บทความ

Episode 5
6 สถานการณ์ฉุกเฉิน
ที่ต้องรีบพาน้องหมาไปหาหมอ

Dog Close - Up (ด็อก โคลส-อัพ) คอลัมน์ใหม่จาก Dogilike.com ที่จะมาพร้อมเรื่องเด่นประเด็นฮอต ที่คนเลี้ยงสุนัขสงสัย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสุขภาพหรือเรื่องพฤติกรรมโลกแตกของน้องหมากับการตอบคำถามและให้ข้อมูลกันแบบสดๆ ที่ Dogilike Fanpage พร้อม infographic ที่เข้าใจง่าย ขอบอกเลยว่าเรื่องราวที่ Dogilike คัดสรรมาแต่ละตอนนั้น เมื่อคุณ “รู้” แล้วละก็ จะต้องขอ“แชร์” อย่างแน่นอน

ภาวะที่ตัวเย็นจัดนี่จะเกิดขึ้นเมื่อไหร่หรอคะ ใช่เป็นเพราะว่าอากาศหนาวจัดๆ หรือเปล่าคะ?

เกิดได้จากหลายสาเหตุครับ เช่น ขณะวางยาสลบ สุนัขขณะป่วยภาวะวิกฤติ ตกน้ำ อยู่ในที่ที่หนาวเย็นจัด+ชื้นจัด โดยเฉพาะลูกสัตว์แรกคลอดและสุนัขแก่ต้องระวังเป็นพิเศษ รวมถึงสุนัขพันธุ์เล็กขนสั้นจะเสี่ยงกว่าพันธุ์ใหญ่ด้วยครับ

น้องหมาไข้สูงจัด ทราบได้อย่างไรคะ?

ที่จริงทราบได้จากการวัดอุณหภูมิครับ แต่หากน้องหมามีอุณหภูมิร่างกายสูง เราก็อาจสังเกตได้ว่า น้องหมาจะหอบ เหงือกแดงจัด จมูกและเหงือกแห้ง น้ำลายเหนียว อ่อนแรง เดินเซ เป็นลม ล้มนอน และหมดสติครับ

สถานการณ์ที่ 1 ได้รับสารพิษรุนแรง มีวิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นไหมคะ ก่อนจะพาไปหาหมอ

มีครับ ขึ้นอยู่กับมารับเข้าทางใด ส่วนใหญ่น้องหมาจะได้รับจากการกินหรือเลียเข้าไป หากพบภายหลังได้รับสารพิษไม่เกิน 30 นาทีถึง 4 ชั่วโมง เราสามารถช่วยโดยการกระตุ้นให้อาเจียนโดยใช้ เกลือแกง 1-3 ช้อนชา แต่ให้ระวังระดับโซเดียมในเลือดสูง โดยเฉพาะในสัตว์อายุน้อย หรือใช้น้ำยาล้างจานที่มีส่วนผสมของฟอสเฟต โดยผสมน้ำยาล้างจาน 3 ช้อนโต๊ะต่อน้ำ 1 แก้ว (250 มิลลิลิตร) หรือใช้น้ำเชื่อมไอปิแคค 7 % (Ipecac) ป้อนขนาด 1-2 มิลลิลิตร ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม แต่ขนาดรวมต้องไม่เกิน 15 มิลลิลิตรต่อตัว เมื่ออาเจียนแล้ว ควรป้อนผงถ่านมากเป็น 10 เท่าของปริมาตรสารพิษที่รับเข้าไป หรือขนาด 0.5-4 กรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม โดยผสมผงถ่าน 1 กรัมในน้ำ 5 มิลลิลิตร แต่ห้ามกระตุ้นให้อาเจียนในกรณีได้รับสารพิษที่มีฤทธิ์กัดกร่อนนะครับ จากนั้นรีบพาไปหาคุณหมอ

คุณหมอคะเลี้ยงชิสุอยู่อ่ะค่ะ เมื่อวันก่อนเค้าทำเสียงครืดๆๆๆๆ ในคอเหมือนหายใจไม่ออกนานเลยนะคะ ทีนี้เราจะมีวิธียังไงแก้อาการเบื้องต้นก่อนถึงมือแพทย์มั๊ยคะ?

น้องหมาหายใจลำบากหรือหายใจไม่ออก ก็ถือเป็นสถานการณ์ฉุกเฉินอย่างหนึ่งครับ อย่างน้องหมาพันธุ์หน้าสั้นมักมีปัญหาเรื่องระบบทางเดินหายใจอยู่แล้วครับ เช่น จมูกตีบ เพดานอ่อนช่วงปากยื่นยาว หลอดลมตีบ และอื่นๆ หากพบน้องหมาหายใจไม่ออก (สังเกตว่าช่องอกไม่ขยับ) ต้องเปิดปากให้กว้าง เคลียร์ช่องปากและจมูกให้โล่ง ดึงลิ้นออกมา ช่วยฝายปอดด้วยวิธีการปากต่อจมูกสลับกับการปั้มหัวใจ เมื่อเป่าไปได้ 12-20 ครั้ง (ประมาณ 1 นาที) ให้หยุดแล้วสังเกตช่องอกว่าหายใจได้เองแล้วหรือยัง ถ้ายังให้ทำซ้ำต่อไป จนกว่าน้องหมาจะกลับมาหายใจได้เอง

ถ้าน้องหมาโดนไฟดูด เราควรปฐมพยาบาลยังไงก่อนมั้ยครับ ก่อนรีบพาไปหาคุณหมอ

สิ่งแรกที่เราต้องทำคือ ถอดปลั้กไฟออกหรือเขี่ยเอาสายไฟต้นตอออก อย่าเข้าไปแตะตัวสัตว์โดยตรง ต้องแน่ใจว่าไม่มีแระแสไฟแล้วจึงสัมผัสได้ จากนั้น ให้ปฐมพยาบาลเบื้องต้น โดยถ้าน้องหมาหยุดหายใจ เราอาจต้องปั๊มหายใจและปั๊มหัวใจให้น้องหมาก่อน ปัญหาอีกอย่างหนึ่งคือบาดแผลไฟไหม้ ถ้าเป็นตำแหน่งที่ขนปกคุลมเราควรโกนขนออกก่อนแล้วจึงค่อยล้างแผลด้วยน้ำสะอาดหรือเอาผ้าชุบน้ำโป๊ะไว้ แผลที่เกิดจากการโดนไฟดูด จะเป็นแผลสูญเสียน้ำไปมากทำให้เกิดเนื้อตายได้

แล้วอย่างถ้าเจอน้องหมาจมน้ำ หรือโดนรถชน แบบนี้ก็ฉุกเฉินมั้ยครับ แล้วควรช่วยปฐมพยาบาลเค้ายังไงครับ?

ต้องดูที่สภาพของน้องหมาด้วยครับ โดนรถชนแม้ไม่มีเลือดออก แต่หากน้องได้รับการกระทบกระเทือนที่สมองหรืออวัยวะอื่นๆ ภายในร่างกาย หรือแม้แต่การจมน้ำก็ดี ที่ทำให้น้องแล้ว หมาหมดสติ รูม่านตาขยาย หายใจไม่ออก ฯลฯ แบบนี้ก็ถือว่าฉุกเฉินครับ ต้องช่วยปฐมพยาบาล หากน้องหมาจมน้ำ หลังจากนำขึ้นจากน้ำ ให้นำน้องหมามาอยู่ในที่โล่ง ทำช่องปากให้โล่ง เอาสิ่งแปลกปลอม เศษอาหาร เมือก น้ำลายออกให้หมด เราสามารถช่วยปั้มหายใจให้น้องหมาได้หากน้องหมาหยุดหายใจ ทำร่างกายให้อบอุ่นแล้วรีบพาส่งโรงพยาบาล ส่วนถูกรถชนก็ต้องดูว่าบาดเจ็บตรงไหน มีแผลหรือไม่ ถ้ามีเลือดออกก็ควรต้องห้ามเลือด เคลื่อนย้ายน้องหมาด้วยความนุ่มนวล ระวังหัวและกระดูกสันหลังกระทบกระเทือนด้วยครับ

เราสามารถช่วยห้ามเลือดได้อย่างไรครับ?

การห้ามเลือดให้ใช้ผ้าสะอาดกดห้ามเลือด นาน 2-3 นาที (ห้ามถูไปมา) หรือพันด้วยผ้าสะอาด ขึ้นอยู่กับตำแหน่งและรูปแบบของแผล เช่น ช่วงอก ช่วงท้อง ปลายระยางค์ หัว ฯลฯ สามารถพันห้ามเลือดได้ หากเลือดกำเดาไหล ให้ใช้ผ้าลองสันจมูกแล้วประคบเย็นด้วย Ice pack หรือ น้ำแข็งห่อผ้าขนหนู จับหน้าน้องหมาเงยขึ้น แต่หากยังไม่หยุดไหลภายใน 30 นาทีให้รีบพาไปพบคุณหมอ

ยังไงถึงจะเรียกว่าคลอดยาก?

การสังเกต น้องหมาคลอดยากดังนี้นะครับ "มีของเหลวสีเขียวไหลจากช่องคลอดนาน 2 ชั่วโมงแล้ว แต่ไม่มีการเบ่งลูกออกมา หรือน้องหมาพยายามเบ่งนานกว่า 2 ชั่วโมงแล้วหรือเบ่งแบบรุนแรงต่อเนื่องกันนานกว่า 30 นาที แล้วก็ยังไม่ลูกออกมา หรือระยะเวลาการเบ่งลูกตัวนี้ห่างจากลูกตัวที่แล้วนานกว่า 2 ชั่วโมง หรือพบอวัยวะของลูกโผล่ออกมาบางส่วนแล้วก็ยังไม่มีตัวลูกออกมา”

จะช่วยน้องหมาคลอดยากอย่างไร

วิธีช่วยทำคลอดนะครับ หากพบลูกหมาโผล่อวัยวะออกมาบางส่วน โดยส่วนหัวและก้นออกมาแล้ว แต่แม่หมาหมดแรงเบ่ง เราสามารถช่วยคลอด ได้โดยการช่วยดึงลูกออกมาครับ เวลาดึง ถ้าน้องหมาอยู่ในท่ายืนให้ดึง ทิศทางเฉียงลงล่าง 45 องศา อาจให้ผ้าก๊อสหรือผ้าสะอาดช่วยจับกันลื่น แต่อย่าออกแรงฝืนเด็ดขาด ให้ดึงตามจังหวะการเบ่งของแม่ เมื่อลูกคลอดให้กระตุ้นให้หายใจก่อน พร้อมกับดูดสารคัดหลั่งจากจมูกและปาก แล้วตัดสายสะดือ (เหลือไว้ยาวไม่เกิน 1 นิ้ว) มัดสายสะดือแล้วตัด จากนั้นแต้มเบตาดีน แล้วให้ดูดนมแม่ทันครับ แต่ถ้าลูกไม่ออกอย่าฝืนดึงนะครับ รีบพาไปหาคุณหมอโดยด่วนครับ

มีสถานการณ์อื่นๆ อีกมั้ยครับที่ฉุกเฉิน

มีครับ เพราอย่างที่บอกไปว่า ฉุกเฉิน คือ ภาวะที่ต้องเร่งรีบ เป็นสิ่งที่มีความอันตรายต่อความมั่นคงของชีวิต (life-threatening situation) ถ้าหากไม่ช่วยอะไรในเวลาอันใกล้น้องหมาจะต้องตายอย่างแน่นอน เพราะฉะนั้นจะสถานการณ์ใดก็ได้ที่ทำให้เกิดภาวะแบบนี้ก็ฉุกเฉินทั้งนั้น เช่น หายใจไม่ออก ไม่หายใจ หัวใจหยุดเต้น จมน้ำ ชัก หมดสติ ท้องอืดจนพุงกาง เจ็บปวดอย่างรุนแรงหรือเจ็บปวดเป็นระยะเวลานาน ปัสสาวะไม่ออก อาเจียนหรือท้องเสียอย่างรุนแรง บาดเจ็บหรือมีแผลที่กระจกตา ตาหลุด มีอวัยวะภายในร่างกายโผล่ทะลักออกมา อวัยวะภายในฉีดขาด มีเลือดออกภายในร่างกาย ฯลฯ เหล่านี้ถือว่าฉุกเฉินทั้งนั้นครับ