โดย: Tonvet
5 ปัญหาสุขภาพของหมาพันธุ์ (เล็ก) หน้าสั้น
มาดูปัญหาสุขภาพภายใต้โฉมหน้าของน้องหมาพันธุ์ (เล็ก) หน้าสั้นว่ามีอะไรบ้าง
28 พฤศจิกายน 2555 · · อ่าน (50,056)
หากจะพูดถึง น้องหมาพันธุ์ (เล็ก) หน้าสั้น หลายคนก็คงจะรู้จักชื่อเสียงเรียงนามกันเป็นอย่างดี ด้วยหน้าตาอันเป็นเอกลักษณ์ บวกกับความน่ารักน่าเอ็นดู คงจะทำให้ใครหลายคน (รวมถึงผม) ตกหลุมรักได้ไม่ยาก เรื่องนี้สามารถยืนยันได้จาก สถิติของพันธุ์สุนัขที่คนทั่วโลกนิยมเลี้ยงกันมากที่สุด ซึ่งเกือบครึ่ง ล้วนเป็นน้องหมาพันธุ์เล็กหน้าสั้นทั้งนั้น
สุนัขพันธุ์เล็กหน้าสั้นหรือสุนัขพันธุ์หน้าสั้น (Brachycephalic dogs) เป็นสุนัขที่มีส่วนจมูกและปาก (Muzzle) สั้น หน้าแบน ทำให้เบ้าตาตื้นกว่าปกติ กะโหลกกลม มีส่วนของเพดานปากสั้น กรามบนสั้นกว่ากรามล่าง ทำให้ฟันล่างยื่น ฟันจึงไม่สบกัน เกิดเป็นฟันซ้อน บางรายอาจมีปัญหาซี่ฟันห่างกันด้วย บริเวณใบหน้าก็มีร่องจมูกใต้ตาลามมารอบปาก มีรอยพับหรือรอยย่นที่ใบหน้าและคอในบางพันธุ์ และบางตัวอาจพบหนังตาตก หรือหนังตาม้วนเข้าได้
น้องหมาพันธุ์เล็กหน้าสั้นที่เรารู้จักกัน ก็ได้แก่ คาวาเรียน คิง ชาล์ล สเปเนียล (Cavalier King Charles Spaniel) เจแปนนิส ชิน (Japanese Chin) ชิสุ (Shih Tzu) ทิเบตัน สเปเนียล (Tibetan Spaniel) บลูด็อก (Bulldog) บอสตัน เทอร์เรีย (Boston Terrier) บ็อกเซอร์ (Boxer) บรัสเซล กรีฟฟอน (Brussels Griffon) ปักกิ่ง (Pekingese) ปั๊ก (Pug) เฟรนช์ บลูด็อก (French Bulldog) มอลทีส (Maltese) ลาซา เอปโซ (Lhasa Apso) อเมริกัน บลูด็อก (American Bulldog) อเมริกัน ค็อกเกอร์สเปเนียล (American Cocker Spaniel) อาฟเฟ่นพินเชอร์ (Affenpinscher) และอิงริช ทอยด์ สเปเนียล (English Toy Spaniel) ฯลฯ
สำหรับคนหากจะพยากรณ์ดวงชะตาจากใบหน้า (โหงวเฮ้ง) คงต้องพาไปพึ่งซินแส แต่สำหรับน้องหมาก็คงไม่ถึงกับต้องพาไปหาซินแสที่ไหนหรอกนะครับ เพราะวันนี้ มุมหมอหมา จะมาไขปริศนา เบื้องหลังโฉมหน้าของน้องหมาพันธุ์ (เล็ก) หน้าสั้น ว่ามีปัญหาสุขภาพอะไรซ่อนอยู่บ้าง มาดูกันครับ
1. ปัญหาเรื่องหายใจ
คนที่เลี้ยงน้องหมาพันธุ์หน้าสั้น คงจะเคยได้ยินเสียง เวลาที่น้องหมาหายใจกันอยู่บ้าง บางตัวหายใจเสียงดังคลืดคลาด บางตัวนอนกรนส่งเสียงในคอ หรือหายใจเข้าช้ากว่าหายใจออก เราเรียกปัญหาเหล่านี้ว่า Brachycephalic respiratory syndrome หรือ Brachycephalic airway obstruction syndrome (BAOS) จากลักษณะรูปร่างหน้าตาที่ได้กล่าวไปข้างต้น ส่งผลให้เกิดปัญหาของระบบทางเดินหายใจต่างๆ ดังต่อไปนี้ครับ
รูจมูกตีบแคบ (Stenotic nares) เป็นลักษณะความผิดปกติของปลายหรือปีกจมูกที่แคบเกินไป ทำให้รูจมูกตีบแคบ ปิดบังทางเข้าออกของอากาศขณะหายใจ ทางรักษา คือ ต้องทำการผ่าตัด
เพดานอ่อนของช่องปากยื่นยาว (Elongate soft palate) ปกติเพดานอ่อนของช่องปากนี้ทำหน้าที่ในการช่วยปิดกล่องเสียง ในขณะที่น้องหมากลืนอาหารหรือน้ำ เป็นการป้องกันการสำลักอาหารเข้าสู่หลอดลม ซึ่งจะอยู่เหลื่อมกับฝาปิดกล่องเสียง (epiglottis) แต่น้องหมาพันธุ์หน้าสั้นบางตัวจะมีเพดานอ่อนของช่องปากยื่นยาวผิดปกติ ทำให้ปิดกลั้นทางเดินหายใจอยู่ตลอดเวลา แนวทางรักษา คือ การผ่าตัดเช่นกันครับ
Everted Laryngeal Saccules เป็นความผิดปกติของเนื้อเยื่อที่อยู่ด้านหน้าหรือด้านข้างของเส้นเสียง (Vocal cord) ที่ฟอร์มตัวเป็นถุงเล็กๆ (Pockets) ซึ่งหากน้องหมาหายใจ จะถูกดึงหรือม้วนเข้าไปในกล่องเสียง ทำให้ปิดกลั้นทางเดินหายใจบางส่วนได้ จัดเป็นระยะที่ 1 ของโรคกล่องเสียงตีบ
โรคกล่องเสียงตีบ (Laryngeal collapse) เกิดจากการที่ส่วนกระดูกอ่อนของกล่องเสียงอ่อนตัวลง ทำให้รูปร่างของกล่องเสียงเสียไป ปิดกลั้นทางเข้าออกของอากาศ สามารถรักษาโดยการผ่าตัดครับ
Tracheal Hypoplasia คือ หลอดลมมีขนาดเล็กและแคบว่าปกติ ซึ่งคล้ายโรคหลอดลมตีบ (Tracheal collapse) แต่โรคนี้จะตีบทั้งหลอดลมเลยครับ เป็นความผิดปกติมาแต่กำเนิด พบได้ในน้องหมาพันธุ์หน้าสั้นทั่วไป เราสามารถวินิจฉัยได้จากการถ่ายภาพรังสี (เอ็กซเรย์) เพื่อดูขนาดของหลอดลมครับ
จากปัญหาทั้งหมดที่กล่าวมานี้ ส่งผลให้น้องหมาพันธุ์หน้าสั้นมีความเสี่ยงในการวางยาสลบมากกว่าพันธุ์อื่นๆ นอกจากนี้ยังจะไม่ทนต่อการออกกำลังกายหนักๆ เป็นเวลานาน หรืออยู่ในที่ที่มีอากาศร้อนหรือมีอุณหภูมิสูง และมีอากาศถ่ายเทไม่สะดวก เพราะอาจทำให้เกิดภาวะลมแดด (Heat stroke) ได้ง่าย ซึ่งจะทำให้อุณหภูมิร่างกายสูง หอบ น้ำลายไหล หายใจแรง และอาจช็อกได้ หากเราพบอาการเช่นนี้ ต้องรีบให้การช่วยเหลือโดยด่วน ด้วยการช่วยลดอุณหภูมิ โดยเช็ดตัวน้องหมาด้วยน้ำเย็น (ผสมน้ำแข็ง) ตามฝ่าเท้า ตามขาหนีบ ข้อพับ รักแร้ หรือใช้แอลกอฮอล์ฉีดพ่นร่วมด้วยก็ได้ แล้วรีบพาส่งโรงพยาบาลให้เร็วที่สุด
2. ปัญหาเรื่องตา
อีกหนึ่งปัญหาที่ตามมา คงจะหนีไม่พ้นปัญหาเรื่องตา (Brachycephalic ocular disease) อย่างที่กล่าวไป หน้าหมาพันธุ์หน้าสั้นมีเบ้าตาที่ตื้นกว่าปกติ ทำให้เราเห็นน้องหมามีดวงตากลมโตอย่างกับใส่ Big eyes แถมโปดปูนนูนออกมา (Exophthalmos) อย่างเห็นได้ชัด ลักษณะดวงตาเช่นนี้ เสมือนประหนึ่งว่ากำลังไปจ้องตาเพื่อท้าทายให้หมาตัวอื่นมาต่อสู้กันอยู่ตลอดเวลา น้องหมาพันธุ์หน้าสั้นจึงมักประสบอุบัติเหตุกับดวงตาได้บ่อย เช่น ลูกตาหลุดออกจากเบ้า โรคตาแห้ง มีแผลหลุมที่กระจกตา ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีปัญหาเกี่ยวกับหนังตา เช่น หนังตาปิดไม่สนิท (Lagophthalmos) หนังตาตกหรือม้วนออก (Ectropion) หนังตาม้วนเข้า (Entropion) ซึ่งอาจส่งผลให้กระจกตาระคายเคือง ทำให้เกิดการอักเสบตามมาได้ง่ายๆ
นอกจากนี้รอยย่นบริเวณจมูกที่อยู่ใกล้ชิดกับขอบตา อาจจะทำให้ขนบริเวณนั้น (Nasal fold trichiasis) มาทำความระคายเคืองกับกระจกตาได้ และบางรายก็อาจมีปัญหา ตาแฉะ อยู่บ่อยๆ เนื่องจากเกิด Epiphora เพราะโครงสร้างของใบหน้าที่มีร่องใต้ตาลึกมากเกินไป จนไปกดเบียดรูเปิดท่อน้ำตา ทำให้การระบายน้ำตามีปัญหาครับ (ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคตา ... คลิก)
3. ปัญหาเรื่องช่องปาก
สุนัขทั่วไปมีฟัน 42 ซี่ น้องหมาพันธุ์หน้าสั้นก็มีฟัน 42 ซี่เช่นกัน แต่ด้วยโครงสร้างของกรามที่ผิดปกติอย่างที่กล่าวไป อาจส่งผลให้เกิดปัญหาฟันซ้อนหรือฟันห่างได้ง่าย ทำให้อาหารมักเข้าไปติดและสะสม ส่งผลให้เกิดโรคทางปริทันต์ตามมาได้ เพื่อนๆ จะต้องใส่ใจดูแลสุขภาพช่องปากของน้องหมาเป็นอย่างดี เช่น แปรงฟัน พาไปขูดหินปูน หรือพาไปตรวจสุขภาพช่องปากกับคุณหมอทุกๆ 6 เดือนเป็นอย่างน้อย (ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคปริทันต์ ... คลิก)
นอกจากนี้ยังมีความผิดปกติอีกอย่าง เรียกว่า Hanging Tongue Syndrome ซึ่งเป็นความผิดปกติที่น้องหมาไม่สามารถดึงลิ้นกลับเข้าปากได้ จึงพบลิ้นห้อยออกมาอยู่ตลอดเวลา เป็นความผิดปกติที่เป็นมาแต่กำเนิด พบได้ในสุนัขพันธุ์เล็กหน้าสั้น อาทิเช่น ชิสุ คาวาเรียน คิง ชาล์ล สเปเนียล ปั๊ก บูลด็อก เฟรนช์ บลูด็อก และน้องหมาพันธุ์อื่นๆ ความผิดปกติเช่นนี้ อาจทำให้ปลายลิ้นแห้ง และมีปัญหาในการกินน้ำและอาหาร (แต่น้องหมาสามารถปรับตัวได้) หลังกินอาหารและน้ำอาจจะทำให้เลอะเทอะบริเวณรอบปาก ใต้คางและลำคอได้ง่าย ทำให้อาจกลายเป็นต้นต่อของโรคผิวหนังต่างๆ ตามมาได้ครับ
4. ปัญหาเรื่องผิวหนัง
รอยพับรอยย่นบนใบหน้าของน้องหมาพันธุ์หน้าสั้น เป็นแหล่งหมักหมมสิ่งสกปรกได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะตามร่องจมูกที่อยู่ใต้ตา รอบปากและใต้คาง ซึ่งทำให้ผิวหนังบริเวณดังกล่าวเกิดการอักเสบติดเชื้อแบคทีเรียและเชื้อราได้ง่าย เราเรียกโรคนี้ว่า Skin fold dermatitis นอกจากสิ่งสกปรกแล้ว ความชื้น ความร้อน และการเสียดสีกันของผิวหนัง ก็อาจเป็นสาเหตุของการอักเสบนี้ได้เช่นกัน เพื่อนๆ ต้องหมั่นดูแลเช็ดทำความสะอาดตามร่องของรอยย่นนี้ด้วย โดยใช้สำลีก้านจุ่มแชมพูผสมน้ำ เช็ดถูทำความสะอาดเป็นประจำ ที่สำคัญทำหลังจากกินอาหารและน้ำก็ควรเช็ดทำความสะอาดใบหน้าให้ด้วยครับ
5. ปัญหาเรื่องคลอด
น้องหมาหน้าสั้นบางพันธุ์ เช่น บลูด็อก ปั๊ก บอสตัน เทอร์เรีย ฯลฯ มีความเสี่ยงในการคลอดลูก เนื่องจากปัญหาความใหญ่โตของหัวและไหล่ของลูก ประกอบกับสะโพกของแม่หมาพันธุ์เหล่านี้ มีเชิงกรานแคบ เป็นเหตุให้พบปัญหาคลอดยาก (Dystocia) ได้ง่าย เราเรียกว่าปัญหานี้ว่า Cephalopelvic disproportion แม่หมาพันธุ์ต่างๆ เหล่านี้ จึงควรได้รับการผ่าคลอด เพราะจะปลอดภัยกว่าการคลอดเองครับ
ทุกอย่างในโลกล้วนมีสองด้านเสมอ มีแก่ก็ต้องมีสาว มีขาวก็ต้องมีดำ อย่างน้องหมาพันธุ์เล็กหน้าสั้นก็เช่นกัน ถึงแม้จะมีหน้าตาที่น่ารักและเป็นเอกลักษณ์ แต่ก็จัดว่าเป็นพันธุ์สุนัขที่ซ่อนความผิดปกติเอาไว้หลายอย่าง แบบนี้สินะ...ที่เค้าเรียกว่า หล่อ (สวย) มีกรรม
สำหรับเพื่อนๆ ที่เลี้ยงหน้าหมาพันธุ์นี้ ก็ไม่ต้องตกใจหรือเป็นกังวลมากไปนะครับ ทั้ง 5 ปัญหาที่ มุมหมอหมา นำมาเล่านี้ เป็นสิ่งที่สามารถพบได้ แต่ใช่ว่าน้องหมาของเพื่อนๆ จะเป็นไปเสียทุกโรค อ่านไว้เป็นความรู้ นำไปใช้สังเกต และนำมาประยุกต์ใช้ในการดูแลน้องหมาของเพื่อนๆ ต่อไปครับ
บทความโดย: หมอต้น Dogilike.com
น.สพ.ธีรภาพ มุสิกานนท์
รูปภาพประกอบ:
www.bunkblog.net
www.allstarfrenchbulldogs.com
www.bmahonline.com
www.ufaw.org.uk
www.familyvet.com
www.peteducation.com
www.vetlearn.com
www.vetlearn.com
www.dogforums.com
www.acvs.org
www.ufaw.org.uk
www.theembiggensproject.wordpress.com
www.theembiggensproject.wordpress.com
www.cygstarz.hubpages.com
www.bulldogseverywhere.com
www.bulldogseverywhere.com
- ส่งต่อให้เพื่อน:
- Categories : มุมหมอหมา ·
SHARES