เพื่อนๆ เคยสงสัยหรือไม่ครับว่า น้องหมามีความสามารถในการค้นหาเส้นทางได้อย่างไร เราคงเคยเห็นข่าวสุนัขพลัดหลงกับเจ้าของในสถานที่ที่อยู่ห่างจากบ้านหลายร้อยกิโลเมตร แต่มันก็สามารถเดินทางกลับมายังบ้านของตัวเองได้ราวกับปาฏิหาริย์ หรือการที่สุนัขเข้าไปในป่าที่มีต้นไม้ปกคลุมจนแทบมองไม่เห็นทาง แต่สุนัขก็สามารถที่จะเดินกลับมายังบ้านของตัวเองได้อย่างง่ายดาย


     เมื่อก่อนเราอาจจะคิดว่า สุนัขค้นหาเส้นทางโดยการจดจำกลิ่นที่คุ้นเคย แต่ปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์ค้นพบว่า สุนัขใช้สนามแม่เหล็กโลกนำทางได้ราวกับมีเข็มทิศติดตัว

 

     เมื่อต้นปี 2013 ทั่วโลกต้องตะลึงกับผลงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ของชาวเยอรมันและชาวเช็ก ซึ่งตีพิมพ์ลงในวารสาร Frontiers พบว่า สุนัขนั้นขับถ่ายตามทิศทางสนามแม่เหล็กโลก โดยเกิดจากความสงสัยว่า ทำไมสุนัขจะต้องหมุนตัวทุกครั้ง ก่อนหันก้นเตรียมอึ จึงได้มีการนำน้องหมา 70 ตัวมาสังเกตทิศทางในการขับถ่าย ทั้งเวลาอึและฉี่เป็นจำนวนรวมกันมากกว่า 8,000 ครั้งในระยะเวลา 2 ปี


 

     พบว่าสุนัขมักจะเลือกที่จะขับถ่ายโดยหันทิศทางไปยังทิศเหนือ-ใต้ มากกว่าที่จะหันไปทางทิศตะวันออก-ตะวันตก โดยช่วงเวลาที่พวกเขาขับถ่ายในทิศทางเหนือใต้นั้น จะอยู่ในช่วงที่สนามแม่เหล็กสงบ การเปลี่ยนแปลงของคลื่นแม่เหล็กสนามแม่เหล็กและความเข้มข้นของสนามแม่เหล็ก ส่งผลต่อการรับรู้ของน้องหมาที่มีผลต่อสนามแม่เหล็กโลก นักวิทยาศาสตร์จึงได้ตั้งคำถามต่อว่าน้องหมานั้นมีความสามารถในการรับรู้คลื่นแม่เหล็กของโลกได้หรือไม่

 

     ล่าสุดทีมนักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัย CULS ของสาธารณรัฐเช็ก  พบหลักฐานที่ยืนยันได้ชัดเป็นครั้งแรกว่า สุนัขมีความสามารถในการรับรู้สนามแม่เหล็กโลกได้เช่นเดียวกับสัตว์อื่นๆ อย่างเช่น นกและเต่าทะเลเวลาที่พวกมันอพยพ



     งานวิจัยนี้ตีพิมพ์ในวารสาร eLife โดยมีการติดตั้งกล้องและอุปกรณ์ GPS ระหว่างที่สุนัขออกล่าสัตว์ โดยใช้สุนัขจำนวน 27 ตัวจาก 10 พันธุ์ ปล่อยให้ออกล่าเหยื่อในสถานที่ที่ไม่คุ้นเคยไม่เคยมีรอยเท้าเก่า หรือร่องรอยให้ติดตามดมกลิ่นได้ ทั้งยังเป็นป่ารกทึบ มีใบไม้หล่นทับจนหนา กลบกลิ่นต่างๆ จนหมด ผลปรากฏว่า สุนัขสามารถค้นหาเส้นทางกลับมายังเจ้าของได้โดยมันจะวิ่งตามแนวเหนือ-ใต้ ซึ่งตรงกับการวางตัวของเข็มทิศเสมอ นี่จึงเป็นหลักฐานอีกหนึ่งอย่างที่พิสูจน์ได้ว่า สุนัขสามารถรับรู้ถึงพลังงานของสนามแม่เหล็กโลกได้

 

     สอดคล้องกับการศึกษาเกี่ยวกับการรับรู้ สนามแม่เหล็กไฟฟ้าในสุนัขและสัตว์อื่น มีการค้นพบ magnetoreception molecule ในดวงตาสัตว์กินเนื้อกลุ่มสุนัขและสัตว์ตระกูลกลุ่มไพรเมต  โดยมี cryptochrome เป็นโปรตีนรงควัตถุที่ไวต่อแสงและสนามแม่เหล็กเช่นเดียวกับในนก นักวิจัยจากศูนย์วิจัยทางสมองแห่งเมืองแฟรงค์เฟิร์ต ได้ค้นพบ cryptochrome 1 ในเซลรูปกรวยของเรติน่าในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมกว่า 90 ชนิด

 

     กลับมาที่งานวิจัยล่าสุดกันต่อ นักวิจัยได้บอกเพิ่มเติมอีกว่า สุนัขไม่ว่าจะเพศใด พันธุ์อะไร ก็สามารถนำทางได้อย่างเท่าเทียมกันทั้งในภูมิประเทศที่คุ้นเคยและไม่คุ้นเคย  พวกเขากำหนดตำแหน่งทิศทางจากสนามแม่เหล็กโลกไม่ว่าวันนั้นฟ้าจะมีแดดจ้าหรือมีเมฆครึ้มก็ตาม  

 

     ในสมัยสงครามโลกก็เคยใช้สุนัขในการส่งข่าวสารมาแล้ว พวกมันบุกตะลุยไปที่ต่างๆ ภายใต้ภัยสงคราม ทั้งยังช่วยค้นหาทหารผู้บาดเจ็บและสามารถนำทางได้อย่างไม่น่าเชื่อ เห็นอย่างนี้แล้ว คงจะดีไม่น้อย เวลาที่เราพาสุนัขไปด้วย แล้วเกิดหลงทาง หรือโทรศัพท์มือถือแบตหมด ไม่สามารถค้นหาเส้นทางได้  ก็ยังมีสุนัขเป็นตัวช่วยอีกทางหนึ่งทำให้อุ่นใจ