โดย: พริกขี้หนู
ปัญหาใกล้ตัว! พฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในสุนัข
ถ้าน้องหมาใครชอบทำอะไรซ้ำซ้อน ไม่ควรคิดว่าเป็นปัญหาไกลตัว!!!
18 เมษายน 2556 · · อ่าน (71,072)
ในช่วงหน้าร้อน เป็นอีกช่วงหนึ่งที่เราจะเห็นความเปลี่ยนแปลงของน้องหมาได้อย่างชัดเจน ... หากสังเกตให้ดีจะเห็นว่า เหล่าน้องหมามักจะมีพฤติกรรมแปลกๆ หรือทำกิจกรรมบางอย่างซ้ำไปซ้ำมา เช่น ขุดดินไม่หยุดหย่อน เลียขนตัวเอง เลียแล้วเลียเล่า ไม่หยุดสักที หรือเอาหัวนอนซุกอยู่ใต้วัตถุที่เย็นๆ ไม่ลุกไปไหน บางตัวก็อาจจะเอาหัวถูไถกับพื้นปูนเกือบตลอดทั้งวันจนเป็นแผล ...
หลายคนอาจจะเข้าใจว่าพฤติกรรมบางอย่าง เช่น การขุดดิน หรือ การเลียตัวเองซ้ำไปซ้ำมา เป็นวิธีการคลายร้อนของน้องหมาตามธรรมชาติ ... แต่ในความเป็นจริงแล้ว ถ้าหากน้องหมาทำพฤติกรรมดังกล่าวซ้ำๆ เป็นเวลานานๆ ติดต่อกันตลอดเวลา หมกมุ่นอยู่กับตัวเอง เจ้าของเรียกก็ไม่ตอบสนอง และมีพฤติกรรมแปลกๆ เลยช่วงหน้าร้อนไปแล้ว เพื่อนๆ อาจจะต้องตั้งสันนิษฐานไว้อีกอย่างได้เลยค่ะว่า ...
หลายคนอาจจะเข้าใจว่าพฤติกรรมบางอย่าง เช่น การขุดดิน หรือ การเลียตัวเองซ้ำไปซ้ำมา เป็นวิธีการคลายร้อนของน้องหมาตามธรรมชาติ ... แต่ในความเป็นจริงแล้ว ถ้าหากน้องหมาทำพฤติกรรมดังกล่าวซ้ำๆ เป็นเวลานานๆ ติดต่อกันตลอดเวลา หมกมุ่นอยู่กับตัวเอง เจ้าของเรียกก็ไม่ตอบสนอง และมีพฤติกรรมแปลกๆ เลยช่วงหน้าร้อนไปแล้ว เพื่อนๆ อาจจะต้องตั้งสันนิษฐานไว้อีกอย่างได้เลยค่ะว่า ...
น้องหมาของคุณอาจมีพฤติกรรม "ย้ำคิดย้ำทำ" ซึ่งถึงแม้จะดูเป็นอาการผิดปกติที่ไม่รุนแรงแต่ถ้าไม่ดูแลให้ดีอาจจะทำให้ถึงขั้นทำร้ายตัวเองได้นะคะ ดังนั้น เราควรจะรู้จักสาเหตุ และลักษณะพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในน้องหมากันสักนิด เพื่อได้รับการรักษาอย่างถูกต้องค่ะ
พฤติกรรมย้ำคิด ย้ำทำในสุนัขเป็นอย่างไร
หากพูดถึงพฤติกรรม ย้ำคิดย้ำทำ เราก็คงจะนึกถึงคนที่ชอบทำอะไรซ้ำไปซ้ำมา เช่น เดินไปปิดไฟซ้ำกันหลายๆ ครั้ง ทั้งๆ ที่ปิดไปแล้ว เพราะกังวลว่าจะลืมปิดไฟ หรือล้างมือบ่อยๆ ทั้งๆ ที่เพิ่งล้างไป เพราะยังรู้สึกว่ามือยังไม่สะอาด เป็นต้น ... พฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในคนนั้นจะมีสาเหตุมาจากการถูกครอบงำความคิด โดยความกลัว ความวิตกกังวล จนเป็นเหตุให้ต้องทำพฤติกรรมต่างๆ ซ้ำไปซ้ำมา ทั้งนี้ ในน้องหมาเองก็สามารถเกิดพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำได้เช่นกัน
สำหรับพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในน้องหมา (Obsessive Compulsive Disorder) จะมีลักษณะการแสดงออกโดยการกระทำต่อวัตถุต่างๆ เช่น ขุดดิน วิ่งไล่ตามล้อรถ ถูตัวเองกับพื้นหรือกำแพง รวมไปถึงการแสดงออกโดยกระทำกับตัวเอง (Self-directed behaviors) เช่น เลียขนตัวเอง กัดดึงขนตัวเอง ไล่งับแมลงทั้งๆ ที่ไม่มีแมลง หรือแม้กระทั่งวิ่งวนเพื่อที่จะงับหางตัวเอง จนทำให้เกิดบาดแผล
นอกจากนี้ ยังมีพฤติกรรมของน้องหมาที่เป็นการทำซ้ำๆ วนไปวนมา (Stereotypic Behaviors) เช่น เดินวนไปวนมา หรือทำพฤติกรรมซ้ำไป ซ้ำมาแบบเดิมๆ บางตัวจะยืนโยกตัวไปโยกตัวมา โดยไม่ทราบสาเหตุ ไม่มีจุดประสงค์ ควบคุมตัวเองไม่ได้ พฤติกรรมนี้นอกจากจะพบในน้องหมา น้องแมวแล้ว ยังจะพบมากในสัตว์ที่มีการเลี้ยงอยู่ในฟาร์ม หรือ ปศุสัตว์ เช่น วัว ม้า อีกด้วยค่ะ
ทั้งนี้สำหรับสาเหตุของการเกิดพฤติกรรมดังกล่าวสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย ไม่ใช่แค่ความเครียด และความวิตกกังวลเช่นเดียวกับคนเท่านั้น แต่จะมีสาเหตุมาจากอะไรอีกบ้างไปดูกันต่อค่ะ
สาเหตุของพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในสุนัข
ความเครียด ความวิตกกังวลที่มีผลมาจากสิ่งแวดล้อม
อย่างที่เพื่อนๆ พอจะทราบกันมาบ้างแล้วว่า เมื่อน้องหมารู้สึกวิตกกังวล หรือเครียด กระวนกระวาย มักจะเกิดพฤติกรรมแปลกๆ ที่สร้างความรำคาญใจให้กับเรา ไม่ว่าจะเป็น กัดข้าวของ ขุดดิน เลียเฟอร์นิเจอร์ เลียเจ้าของ เลียตัวเอง วิ่งไล่งับหาง เห่าไม่รู้สาเหตุ เห่าตลอดเวลา ซึ่งพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในน้องหมาที่เกิดจากความเครียด และวิตกกังวล (Obsessive Compulsive Disorder) มักเป็นสาเหตุเบื้องต้น ที่เราจะเริ่มสังเกตเพื่อหาสาเหตุว่าพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในน้องหมาเกิดจากอะไร โดยน้องหมาแต่ละตัวก็จะะแสดงทางพฤติกรรมออกมาแตกต่างกันไปค่ะ
สาเหตุส่วนใหญ่ที่มักทำให้น้องหมาเกิดความเครียดจนเกิดพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำ ก็คือจากการถูกทิ้งให้อยู่ตัวเดียวเป็นประจำนั่นเองค่ะ พวกเขาจะรู้สึกไม่มั่นคง หรือรู้สึกเบื่อหน่าย มีพลังงานเหลือเฟือมากเกินไป (น้องหมาที่ชอบไล่กัดหางตัวเอง หรือเลียขนตัวเองโดยไม่ได้มีปัญหาจากระบบประสาทนั้น มักจะมีสาเหตุมาจากความรู้สึกเบื่อหน่ายค่ะ) ต้องการแสดงอำนาจที่เหนือกว่า การเรียกร้องความสนใจเมื่อต้องอยู่ในที่แคบ รวมทั้งการได้รับการฝึกวินัย ต้องอยู่ในกฏเกณฑ์อย่างเข้มงวดจนเกิดความเครียด หรือถูกทำร้าย เป็นต้น ซึ่งพฤติกรรมดังกล่าวสามารถทวีความรุนแรงมากขึ้นได้ จนกลายเป็นพฤติกรรมก้าวร้าว ทำลายข้าวของ ไม่เชื่อฟัง และกลายเป็นน้องหมาตัวอันตรายค่ะ !!
ความผิดปกติของสารเคมีในร่างกายและระบบประสาท
พฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในน้องหมาที่เกิดจากความผิดปกติของฮอร์โมน สารเคมีในร่างกายและระบบประสาท จะมีการแสดงออกแทบไม่แตกต่างกันเลยกับพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำที่เกิดจากความเครียด วิตกกังวลนะคะ แต่ส่วนมากความผิดปกติที่เกิดจากสารเคมีในร่างกายและระบบประสาทนั้น มักจะเกิดขึ้นในรูปแบบของพฤติกรรมที่กระทำกับตัวเอง (Self-directed behaviors) และพฤติกรรมที่เป็นการทำซ้ำๆ วนไปวนมา (Stereotypic Behaviors) อย่างที่ได้กล่าวไปแล้วนั่นเองค่ะ
โดยความผิดปกติของสารเคมีในร่างกาย และระบบประสาทของร่างกายน้องหมานี้เองจะส่งผลทำให้เกิดพฤติกรรมแปลกๆ ของน้องหมาไปในรูปแบบที่แตกต่างกันไปค่ะ อย่างเช่น น้องหมาที่มีอาการอยู่ในกลุ่มไล่งับตะครุบแมลง (Fly Biting) มีสาเหตุมาจากความผิดปกติของสมอง ทำให้น้องหมาเกิดประสาทหลอนค่ะ (สามารถอ่านเพิ่มเติมโรคแปลกๆ ของน้องหมาได้ที่บทความ โรคสุดแปลกของสุนัข ที่หลายคนอาจยังไม่เคยรู้จัก ของหมอต้นนะคะ)
หรือในกรณีน้องหมาที่ชอบไล่กัดหางตัวเองทั้งๆ ที่ไม่มีเห็บ หมัด หรือผิวหนังอักเสบ ซึ่งบางตัวก็มีสาเหตุเกิดมาจากการขาดสมดุลของสารโดพามีน (Dopamine) ที่เป็นสารสื่อประสาทในสมอง ถ้ามีมาก หรือน้อยเกินไปก็อาจทำให้พฤติกรรมคล้ายอาการทางจิตมีอาการสั่น ทำซ้ำๆ วนไปวนมา ย้ำคิดย้ำทำ หวาดระแวงได้โดยไม่รู้ตัวค่ะ
(ทั้งนี้พฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำโดยการไล่กัดหางตัวเองสามารถเกิดได้ทุกสาเหตุเลยนะคะ ดังนั้น การสังเกตอย่างใกล้ชิดจึงเป็นสิ่งสำคัญมากๆ เพื่อการรักษาน้องหมาอย่างถูกวิธี ซึ่งพริกจะกล่าวต่อไปในหัวข้อการรักษาพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในสุนัขค่ะ)
นอกจากนี้พฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำ และการทำอะไรซ้ำๆ ยังเกี่ยวกับความไม่สมดุลการของระดับเซโรโทนิน (Serotonin) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่จัดเป็นสารสื่อประสาทตัวหนึ่งที่ช่วยควบคุมอารมณ์ ไม่ให้เครียด ทั้งยังควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย เมื่อฮอร์โมนเซโรโทนินหลั่งออกมามากเกินไปจะทำให้น้องหมาไม่อยู่นิ่ง เกิดพฤติกรรมย้ำคิด ย้ำทำค่ะ (อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับพฤติกรรมน้องหมาที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงสารเคมีฮอร์โมนในร่างกายเพิ่มเติมได้ที่บทความ จริงหรือไม่??? สภาพอากาศส่งผลต่อพฤติกรรมน้องหมา ค่ะ)
พฤติกรรมเฉพาะสายพันธุ์
น้องหมาบางสายพันธุ์ก็มีพฤติกรรมแปลกๆ ที่คล้ายกับพฤติกรรมย้ำคิดย้ำ ถ้าเพื่อนๆ ลองวิเคราะห์สาเหตุ หรือพาน้องหมาไปตรวจดูแล้ว พบว่าไม่ได้เกิดจากความเครียด หรือ ความผิดปกติระบบประสาทแต่อย่างใด พฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำ ทำอะไรวนเวียนซ้ำไปซ้ำมาของน้องหมาอาจจะมีสาเหตุมาจากพฤติกรรมที่ติดมากับสายพันธุ์ ในลักษณะเดียวกับน้องบีเกิลชอบขุดดิน กัดแทะทำลายของ บางแก้วชอบนอนแช่น้ำ เป็นต้นค่ะ ซึ่งน้องหมาสายพันธุ์ที่มักมีพฤติกรรมในลักษณะย้ำคิดย้ำทำก็เช่น
น้องหมาโดเบอร์แมนชอบกัดสีข้างตัวเอง
น้องหมาอิงลิช บูลเทอร์เลียชอบกระโดดหมุนตัว
หรือน้องหมาเยอรมัน เชฟเพิร์ด ชอบไล่กัดหางตัวเอง เป็นต้นค่ะ
การรักษาพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในน้องหมา
หากเพื่อนๆ สังเกตเห็นว่าน้องหมามีพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำ แล้วจะพาน้องหมาไปรักษา สิ่งที่สำคัญที่ผู้เลี้ยงควรทำในอันดับแรกๆ เลยก็คือ ต้องสังเกต บันทึกลักษณะ และ ความถี่ของพฤติกรรม สภาพแวดล้อมต่างๆ เพื่อนำไปเป็นข้อมูลเบื้องต้นให้สัตวแพทย์ได้นำไปวินิจฉัยนะคะ เพราะฉะนั้น เราจะต้องสังเกตเพื่อหาสาเหตุกันค่ะ
กรณีที่มีสาเหตุมาจากความเครียด
เพื่อนๆ สามารถแยกแยะน้องหมามีพฤติกรรมย้ำคิดย้ำว่าเป็นเพราะความเครียด หรือ จากระบบประสาทได้ด้วยการหาอะไรหันเหความสนใจจากพฤติกรรมที่น้องหมาทำอยู่ค่ะ เช่น เรียกให้ขนม หรือ หาของเล่นมาล่อ ถ้าน้องหมาหยุดทำพฤติกรรมดังกล่าวเพื่อมากิน หรือมาเล่น ก็แสดงว่าอาจมีสาเหตุมาจากความเครียด ความวิตกกังวลหรือความเบื่อหน่าย ซึ่งสามารถแก้ได้โดยการฝึก ทำให้น้องหมารู้สึกถึงความมั่นคง ปลอดภัย พาไปออกกำลังกาย หากิจกรรมให้น้องหมาได้ทำ เมื่อเขาเหนื่อย เขาก็จะไม่มีแรงมาหมกมุ่น ไล่งับแมลง เห่าไม่มีสาเหตุ หรือไล่ลับหางตัวเองค่ะ หรือ จะใช้วิธีผ่อนคลายน้องหมาโดยแพทย์ทางเลือกก็ได้นะคะ อย่างฝังเข็ม การนวด ก็สามารถช่วยได้ค่ะ (เพื่อนๆ สามารถเข้าไปอ่านการผ่อนคลายน้องหมาเพิ่มเติมได้ที่บทความ บำบัดน้องหมาด้วยการรักษาแบบแพทย์ทางเลือก เพิ่มเติมไว้เลือกใช้ได้เลยนะคะ ^^ )
อย่างไรก็ตามน้องหมาบางตัวก็อาจจะไม่สามารถจัดการได้ด้วยการฝึก หรือการหันเหความสนใจได้ด้วยการให้รางวัล หรือขนมล่อ เพราะอาจจะยิ่งเป็นการกระตุ้นให้เขาทำพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำมากขึ้นเพื่อเรียกร้องความสนใจ ด้วยเหตุนี้เองการให้ยาระงับ หรือคลายประสาทจึงเป็นอีกตัวช่วยหนึ่งที่จะทำให้พฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำลดลงได้ แต่ก็ควรอยู่ในดุลยพินิจ และภายใต้การดูแลของสัตวแพทย์ค่ะ
กรณีมีสาเหตุมาจากความผิดปกติของสารเคมีในร่างกายและระบบประสาท
ในกรณีนี้สิ่งเดียวที่เราทำได้ก็คือ ส่งน้องหมาไปให้สัตวแพทย์รักษาค่ะ แต่ผู้เลี้ยงก็ควรมีการสังเกต จดรายละเอียด ความถี่ไว้ในสัตวแพทย์ตรวจเช็คด้วยนะคะ โดยส่วนใหญ่แล้วการรักษาจะเป็นการให้ยาน้องหมากินเพื่อคลายประสาท หรือเป็นยาที่ช่วยให้ระดับสารเคมีหรือฮอร์โมนภายในร่างกายสมดุลขึ้น เช่น การใช้ยายั้บยั้งการสร้างโดพามีน (Dopamine) ทำให้น้องหมาคึก หรือตื่นตัวน้อยลง เป็นต้นค่ะ ซึ่งถ้าโชคดีน้องหมาตอบสนองได้ดีกับยาไม่ดื้อยาก็ถือเป็นหนทางที่จะสามารถช่วยลดพฤติกรรมเหล่านั้นได้ แล้วจะดีมากๆ เลย ถ้าน้องหมากินยาควบคู่ไปกับกับการออกกำลังกาย แต่ค่าใช้จ่ายในการรักษาค่อนข้างสูง และอาจจะต้องกินยาตลอดชีวิตของพวกเขา เรียกได้ว่า เป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ค่ะ
กรณีมีสาเหตุมาจากสายพันธุ์
พฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำที่เกิดจากพันธุกรรมของสายพันธุ์ อาจจะไม่สามารถรักษาได้หายขาด แต่ก็สามารถลดระดับความถี่ลง ได้โดยการหันเหความสนใจจากสิ่งที่น้องหมาทำ หากิจกรรมอื่นๆ ให้ทำ พาไปออกกำลังกาย ไม่ยุให้เขาทำพฤติกรรมซ้ำๆ หัวเราะชอบใจ เห็นดีเห็นงาม ควรเพิกเฉย เพราะจะเป็นการกระตุ้นให้เขาค่ะ ส่วนน้องหมาที่ถูกทิ้งอยู่บ้านตัวเดียวไม่ได้ก็ต้องได้รับการฝึกเช่นกันค่ะ เพื่อนๆ สามารถเข้าไปอ่านบทความ เคล็ด (ไม่) ลับ! การฝึกให้น้องหมารู้จักควบคุมตัวเอง เพื่อให้น้องหมาไม่ว้าวุ่นใจ ทำลายข้าวของนะคะ
พฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำไม่ใช่อาการที่น่าวางใจเลยนะคะ เพราะน้องหมาจะต้องทุกข์ทรมานจากพฤติกรรมดังกล่าวโดยที่เขาไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่ากำลังเกิดอะไรขึ้นกับพวกเขา อีกทั้งยังทรมานใจเราที่ต้องเห็นเขาต้องทนทุกข์ ส่วนการรักษาก็รักษาให้หายยาก ดังนั้น ถ้าเพื่อนๆ คนไหนเริ่มเห็นพฤติกรรมแปลกๆ เกิดขึ้นกับน้องหมา ไม่ควรนิ่งนอนใจนะคะ ควรสังเกตพฤติกรรมแต่เนิ่นๆ เพื่อรับการรักษาให้น้องหมาพ้นจากความทุกข์ แล้วกลับมาแฮปปี้ให้ได้เร็วที่สุดค่ะ
บทความโดย : Dogilike.com
ข้อมูลอ้างอิง
http://www.cesarsway.com/channel/dog-behavior/obsessive-dog
http://www.doglinks.co.nz/problems/barry_place/caninestereotypy.htm
http://veterinarymedicine.dvm360.com/vetmed/article/articleDetail.jsp?id=150708
http://wsgenetics.com/stereotipical_behavior.html
http://www.dechra-us.com/Articles/Additional-Articles/
Self-directed-traumatic-disorders.aspx?PID=17917&Action=1&NewsId=758
Self-directed-traumatic-disorders.aspx?PID=17917&Action=1&NewsId=758
http://pets.webmd.com/dogs/guide/compulsive-behavior-dogs
http://dogs.about.com/cs/disableddogs/a/ocd.htm
http://www.sarahsdogs.com/qa/why-do-dogs-chase-their-tails/
ภาพประกอบ :
www.findavet.us
dogcare.dailypuppy.com
https://www.youtube.com/watch?v=wtWjHyJOjpw
kite2012.com
https://www.youtube.com/watch?v=hgD39NEEoS8
https://www.youtube.com/watch?v=LjFg7YJIcaU
www.ryanandcalder.co.uk
www.eastlakevethospital.com
www.nextdaypets.com
- ส่งต่อให้เพื่อน:
- Categories : การฝึก การสื่อสาร ·
SHARES