โดย: Tonvet

กู้ชีพน้องหมาด้วยมือเปล่า

มาดูลำดับขั้นตอนวิธีการช่วยชีวิตน้องหมาในสถานการณ์ฉุกเฉินด้วยมือเปล่ากัน

23 มกราคม 2556 · · อ่าน (68,644)

เพื่อนๆ ชาว ด็อกไอไลค์ (Dogilike) รู้หรือไม่ ถ้ามีอะไรมาขวางทางเดินหายใจแล้วทำให้น้องหมาหายใจไม่ออก เพียงแค่ 1-4 นาทีหลังจากนั้น น้องหมาเริ่มจะหยุดหายใจ สีเหงือกจะมีสีม่วงคล้ำ แม้ว่าหัวใจและระบบหมุนเวียนโลหิตยังคงทำงานต่อไปได้อยู่ แต่ในอีก 6-9 นาทีต่อมา ความดันโลหิตน้องหมาจะเริ่มลดต่ำลง หัวใจจะเต้นช้าลง รูม่านจะตาขยาย คลำชีพจรไม่พบ และหลังจาก 10 นาที หัวใจของน้องหมาจะหยุดเต้นและจะลาจากโลกนี้ไปอย่างไม่มีวันกลับ

คำถามคือ แล้วเราจะทำอย่างไรกับ 10 นาทีทองนี้ ? แน่นอนว่าระยะเวลาเพียงแค่ 10 นาที เราคงไม่สามารถพาน้องหมาไปหาคุณหมอได้ทัน แต่เชื่อหรือไม่ว่า ด้วยสองมือเปล่าที่เรามี สามารถช่วยกู้ชีพให้น้องหมาได้ ทำอย่างไร...เรามาดูไปทีละขั้นตอนกันเลยครับ

ขั้นตอน 1 เราต้องไม่ตื่นตระหนก

สิ่งที่สำคัญที่สุดในการช่วยเหลือชีวิตไม่ว่าจะคนหรือสัตว์ คือ เราต้องไม่ตื่นตระหนก เพราะหากเราตื่นตระหนก เราก็จะขาดสติและไม่สามารถควบคุมสถานการณ์อันเลวร้ายได้ ให้เรารวบรวมสติ ตั้งสมาธิ หายใจเข้าลึกๆ แล้วลุยกันต่อ

ขั้นตอน 2 ให้สังเกตอาการ

ให้เราสังเกตอาการของน้องหมา หากพบว่าน้องหมาหยุดหายใจ ช่องอกและช่องท้องจะไม่ขยับ (ไม่พอง-ยุบ) เอามืออังจมูกแล้วไม่รู้สึกว่ามีลมหายใจมาสัมผัส สีเหงือกซีดหรือม่วงคล้ำ สัมผัสชีพจรที่บริเวณโคนขาหนีบด้านในของขาหลัง แล้วไม่พบสัญญาณชีพจรหรืออาจสัมผัสพบแต่ชีพจรเบามาก ปลายขาทั้งสี่ข้างเริ่มเย็น น้องหมาเริ่มหมดสติเขย่าตัวเท่าไหร่ก็ไม่รู้สึก รูม่านตาตอบสนองต่อแสงช้าลง อาการแบบนี้กำลังเข้าสู่ “ภาวะการหายใจและหัวใจหยุดทำงาน (Cardiopulmonary Arrest)” ซึ่งเราต้องรีบช่วยเหลือ โดยการผายปอดและปั้มหัวใจโดยด่วนครับ (วิธีการตรวจร่างกายด้วยตัวเอง ... คลิก)

ขั้นตอน 3 ทำช่องปากให้โล่ง

ก่อนจะผายปอด ให้ทำช่องปากให้โล่งก่อน โดยให้น้องหมานอนตะแคงขวา (เอาข้างขวาของน้องหมาลงด้านล่าง) เพื่อให้ง่ายต่อการหาตำแหน่งของหัวใจ แต่ถ้ามีแผลให้เอาข้างที่มีแผลขึ้น หากแผลมีเลือดออก ให้เรากดห้ามเลือดก่อน (อย่าถูไป-มา) จากนั้นเปิดช่องปากให้กว้าง ดึงลิ้นออกมามากที่สุด ตั้งหัวให้ตรงและยืดคอให้ได้ระดับ เอาเศษอาหาร สิ่งแปลกปลอม น้ำลายและสารคัดหลั่งที่ขัดขวางทางเดินหายใจอยู่ออกให้หมด เราต้องทำช่องปากให้โล่งที่สุด เพื่อเตรียมการที่จะผายปอดต่อไป

ขั้นตอน 4 ทำวิธีไฮม์ลิคช์ แมนูเวอร์ (Heimlich Maneuver)

ในกรณีที่สิ่งขัดขวางอยู่ลึกเกินไป ไม่สามารถดึงออกมาได้ อาจติดอยู่ในลำคอ หลอดลม หรือปอด ให้ยกตัวน้องหมาขึ้นแล้วห้อยหัวลง ถ้าเป็นน้องหมาตัวเล็ก ให้เราใช้มือดึงขาหลังขึ้นหรือใช้มือจับประคองที่เอว แล้วเขย่าขึ้นลง 4-5 ครั้ง แต่ถ้าเป็นน้องหมาตัวใหญ่ ให้ใช้แขนโอบกอดน้องหมา ตรงใต้ซี่โครงบริเวณลิ้นปี่ โดยให้หลังของน้องหมาแนบกับลำตัวของเรา แล้วกดอย่างรวดเร็วเพื่อกระตุกให้สิ่งแปลกปลอมนั้นหลุดออกมาก หรือจะใช้วิธีการโอบรัดจากด้านหลัง แล้วใช้แรงกดอย่างรวดเร็วแทนก็ได้ วิธีนี้เหมาะมาก หากมีการสำลักเอาของเหลวหรือน้ำลงปอด เช่น ในรายที่จมน้ำ ครับ

ขั้นตอน 5 ช่วยผายปอด (mouth to nose)

หลังจากทำทางให้โล่งแล้ว ให้จับน้องหมานอนตะแคงขวา จากนั้นใช้มือกำรวบปากและคาง แล้วใช้ปากเป่าลมเข้าทางจมูกน้องหมา ขณะที่เป่าให้เราใช้ตาชำเลืองที่ช่องอกและช่องท้องของน้องหมาด้วยว่าลมเข้าปอดหรือเปล่า ถ้าลมเข้าปอดช่องอกและช่องท้องจะพองขยาย แต่หากเป่าไปแล้ว ช่องอกกลับไม่ขยาย แสดงว่าลมอาจไม่เข้า ให้กลับไปทำ ขั้นตอน 3 หรือ ขั้นตอน 4 ใหม่อีกครั้ง ในการผายปอดให้เราเป่าลมทุกๆ 3-5 วินาที เวลาเป่า 1 ครั้ง ให้นับ 1 ทำการผายปอดสลับกับการปั้มหัวใจ เมื่อเป่าลมไปได้ 12-20 ครั้งแล้ว(ประมาณ 1 นาที) ให้หยุดแล้วสังเกตช่องอกและช่องท้องของน้องหมา ว่าสามารถหายใจได้เองแล้วหรือยัง ถ้ายังก็ให้ทำซ้ำต่อไปครับ

ขั้นตอน 6 ช่วยปั้มหัวใจ

ตำแหน่งของหัวใจน้องหมา จะอยู่ตรงบริเวณที่ข้อศอกซ้ายสัมผัสกับผนังช่องอกข้างซ้ายพอดี ถ้าหากเป็นน้องหมาตัวเล็ก ให้เราบีบนวดหัวใจโดยใช้มือข้างเดียวบีบนวดเหมือนนวดตัว แต่ถ้าเป็นน้องหมาตัวใหญ่ ให้เราสมานมือทั้งสองข้าง แล้วกดนวดลงบนหน้าอกที่บริเวณหัวใจ โดยส่งแรงกดมาจากหัวไหล่ อย่าใช้ข้อศอกเป็นจุดหมุนในการส่งแรงกด เพราะอาจทำให้กระดูกซีโครงหักได้ ให้เราบีบนวดหัวใจติดต่อกัน 5-10 ครั้ง สลับกับการผายปอด 1 ครั้ง ในหนึ่งนาทีเราควรปั้มหัวใจให้ได้ประมาณ 80-120 ครั้ง เมื่อครบ 1 นาที ให้คลำตรวจชีพจรว่าพบหรือไม่ และสังเกตด้วยว่าน้องหมาสามารถหายใจได้เองแล้วหรือยัง ถ้ายังให้ทำซ้ำต่อไป

ขั้นตอน 7 รีบนำตัวส่งโรงพยาบาล

หลังจากน้องหมาสามารถกลับมาหายใจได้เอง คลำพบสัญญาณชีพจร สัมผัสผนังช่องอกข้างซ้ายบริเวณหัวใจแล้วรู้สึกได้ว่าหัวใจกลับมาเต้นได้เองแล้ว ให้เรารีบพาส่งโรงพยาบาลต่อไปครับ

แม้จะมองว่าการช่วยชีวิตนั้นเป็นเรื่องที่ยาก เป็นหน้าที่เฉพาะของคุณหมอหรือผู้ที่มีความสามารถ แต่ก็นับว่าเป็นเรื่องที่สำคัญและจำเป็นอย่างมาก เรามีเวลาเพียงแค่ 10 นาที ในการตัดสินเพื่อชี้เป็นชี้ตาย สถานการณ์แบบนี้ไม่อาจทำให้เรารีรอได้ และสุดท้ายเมื่อเราสามารถช่วยชีวิตน้องหมาได้สำเร็จ เพื่อนๆ ก็จะเข้าใจว่า ความสุขจากการได้ช่วยเหลือนั้นเป็นอย่างไร