โดย: Tonvet

3 โรคมะเร็งผิวหนังในสุนัข ที่แสงแดด (อาจ) มีส่วน

มาทำความรู้จักกับมะเร็งผิวหนังในสุนัขที่มีความสัมพันธ์กับการได้รับรังสีจากแสงแดดกัน

16 เมษายน 2557 · ชอบ  (0) · แสดงความคิดเห็น (0) · อ่าน (73,844)
640

SHARES


640 shares

Dogilike.com :: 3 โรคมะเร็งผิวหนังในสุนัข ที่แสงแดด (อาจ) มีส่วน

     
     โรคมะเร็งหรือเนื้องอกเป็นโรคที่พบได้ในสัตว์เลี้ยงทุกชนิด สุนัขทุกตัวมีโอกาสที่จะป่วยเป็นโรคนี้ได้ แต่อาจต่างชนิดกันไปขึ้นกับปัจจัยหลาย ๆ อย่าง เช่น พันธุกรรม สิ่งแวดล้อม อาหาร เชื้อก่อโรค ฮอร์โมน ฯลฯ มะเร็งที่พบในสุนัขนั้นก็มีหลากหลายชนิดและสามารถพบได้ในหลาย ๆ ตำแหน่งของร่างกาย ปัจจุบันเราพบว่า มะเร็งผิวหนังในสุนัขเป็นมะเร็งที่พบได้มากที่สุด รองลงมาคือ มะเร็งที่เนื้อเยื่ออ่อน มะเร็งเต้านม มะเร็งที่อวัยวะเพศ และมะเร็งกระดูก ตามลำดับ 
 
     ซึ่งสาเหตุที่ทำให้น้องหมาของเราป่วยเป็นโรคมะเร็งนั้น มักมีความเชื่อมโยงกับสิ่งที่มากระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหรือเกิดความเสียหายของสายพันธุกรรม ไม่ว่าจะเป็นเชื้อไวรัสก่อมะเร็ง สารเคมีก่อมะเร็ง หรือแม้แต่ “รังสีก่อมะเร็ง” ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้น้องหมาสามารถป่วยด้วยโรคนี้ได้เช่นกัน โดยแหล่งของรังสีก่อมะเร็งที่พบได้จากธรรมชาตินั้นก็ ได้แก่ รังสีเอ็กซ์ รังสีแกรมมา รังสีอัลตราไวโอเลต ฯลฯ 

Dogilike.com :: 3 โรคมะเร็งผิวหนังในสุนัข ที่แสงแดด (อาจ) มีส่วน

     
     เราพบว่าหากสุนัขได้รับรังสีอัลตราไวโอเลตจากแสงแดดเป็นเวลายาวนาน จะเกิดการกลายพันธุ์ (mutation) ของยีนได้ เช่น ไปมีผลต่อเบสเกิดการขัดขวางการจำลองดีเอ็นเอ (DNA) เกิดความล้มเหลวในการซ่อมแซมดีเอ็นเอที่เสียหาย สูญเสียโมเลกุลที่ใช้ในการยึดเกาะที่เรียกว่า E-cadherin ได้ ความจริงแล้วโรคมะเร็งก็ไม่ได้จะเกิดกันง่าย ๆ หรอกนะครับ เพราะต้องอาศัยกระบวนการในการพัฒนาที่ยาวนาน นั่นเป็นสาเหตุที่ว่า ทำไมเราจึงมักพบมะเร็งในน้องหมาสูงวัยเป็นส่วนใหญ่
 
     สำหรับโรคมะเร็งหรือเนื้องอกทั้ง 3 ชนิดที่ มุมหมอหมา จะพาเพื่อน  ๆ ไปทำไปความรู้จักในวันนี้ เป็นมะเร็งผิวหนังที่ในสุนัขที่มีความสัมพันธ์กับการได้รับรังสีจากแสงแดด มาดูสิว่า จะมีมะเร็งชนิดใดบ้าง แต่ละชนิดลักษณะเป็นอย่างไร เป็นแล้วจะมีวิธีการรักษาแบบไหน พร้อมแล้วมาลุยกันเลยครับ

Dogilike.com :: 3 โรคมะเร็งผิวหนังในสุนัข ที่แสงแดด (อาจ) มีส่วน

 

1 มะเร็งชนิด Squamous cell carcinoma (SCC)

 
     เป็นมะเร็งผิวหนังชนิดเนื้อร้าย (malignant tumor) ที่พบได้บ่อย สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากการได้รับการกระตุ้นจากรังสีอัลตราไวโอเลตจากแสงแดดทุกวันเป็นเวลายาวนาน จนทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงกลายเป็นเซลล์มะเร็ง มักพบบริเวณผิวหนังที่มีเม็ดสีรงควัตถุน้อย หรือบริเวณที่ขนปกคุลมน้อย เช่น ปลายจมูก หัว ขา หน้าท้อง ถุงหุ้มอัณฑะ ก้น และบั่นท้าย พบบ่อยในสุนัขสูงวัยบางพันธุ์ เช่น Dalmatians, Bull terriers, Beagles bloodhounds, basset hounds, poodle, Schnauzer, Collie เป็นต้น โดยอายุที่พบจะอยู่ในช่วงระหว่าง 4-10 ปี

Dogilike.com :: 3 โรคมะเร็งผิวหนังในสุนัข ที่แสงแดด (อาจ) มีส่วน

     
     ลักษณะของมะเร็งที่พบเป็นก้อนแข็ง นูนขึ้น อาจพบแผลหลุมด้วย เป็นเนื้องอกที่มีการกระจายค่อนข้างช้า แต่สามารถกระจายไปยังเนื้อเยื่อรอบข้างได้ เช่น ต่อมน้ำเหลืองข้างเคียงและปอด สำหรับการรักษาส่วนใหญ่จะให้การผ่าตัดเอาเนื้องอกออกไป ใช้ความเย็น (cryotherapy) และ photodynamic therapy (PDT) บางรายที่ตำแหน่งมะเร็งมีความลึก มีการแพร่กระจาย อาจใช้รังสีรักษาหรือเคมีบำบัดแบบเฉพาะที่ร่วมด้วย ซึ่งหากได้รับการรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ จะประสบความสำเร็จดีกว่า แต่ก็พบว่ามีโอกาสกลับมาเป็นอีกได้ใหม่เช่นกัน เจ้าของสามารถหลีกเลี่ยงได้ โดยการไม่ให้สุนัขอยู่กลางแจ้งในตอนกลางวันเป็นเวลานาน ๆ หากเป็นต้องรีบพาน้องหมาเข้ารับการรักษาทันทีครับ

Dogilike.com :: 3 โรคมะเร็งผิวหนังในสุนัข ที่แสงแดด (อาจ) มีส่วน


 

2 มะเร็งชนิด Hemangiosarcoma

 
     มะเร็งชนิด Hemangiosarcoma เป็นมะเร็งในหลอดเลือด (endothelial cells) มี 2 รูปแบบ คือ แบบที่พบในอวัยวะภายในร่างกาย กับ แบบที่พบในผิวหนัง เรียกว่า cutaneous hemangiosarcoma จัดเป็นมะเร็งผิวหนังชนิดเนื้อร้าย (malignant tumor) เช่นกัน มีความเกี่ยวข้องกับการได้รับรังสีจากแสงแดด มักพบในตำแหน่งที่ไม่มีขนหรือขนบาง เช่น หน้าท้อง ต้นขาด้านใน และพบบ่อยในสุนัขบางพันธุ์ที่มีขนสีขาวหรือขนสั้น เช่น Dalmatians, pit bull terriers และ whippets ลักษณะของเนื้องอกที่พบ คือ ผิวหนังเปลี่ยนจะมีสีออกแดงดอกกุหลาบไปจนกระทั่งสีดำเหมือนรอบช้ำ นิ่ม หรืออาจจะพบเป็นก้อนแข็ง สามารถแพร่กระจายไปตำแหน่งใกล้เคียงหรืออวัยวะอื่น ๆ ได้ การรักษาจะใช้การผ่าตัดร่วมกับการให้เคมีบำบัดครับ

Dogilike.com :: 3 โรคมะเร็งผิวหนังในสุนัข ที่แสงแดด (อาจ) มีส่วน


 

3 เนื้องอกชนิด Basal cell tumors

 
     เป็นเนื้องอกผิวหนังชนิดไม่ร้ายแรง (Benign tumor) เกิดจาก basal cells ซึ่งเป็นเซลล์ผิวหนังที่อยู่ในชั้นลึก พบบ่อยในสุนัขช่วงกลางวัยไปจนถึงช่วงสูงวัย โดยเฉพาะบางพันธุ์ อย่างเช่น Wirehaired Pointing Griffons, Kerry blue terrier และ Wheaten terriers โดยเฉพาะรายที่ได้รับการกระตุ้นจากแสงแดดต่อเนื่องเป็นประจำ จะมีความเสี่ยงมากขึ้น โดยตำแหน่งที่มักพบ คือ ใบหู หัว คอ หัวไหล่ ขาหน้า ลักษณะของก้อนเนื้องอกค่อนข้างแข็ง เป็นก้อนกลม เดี่ยว ขนาดค่อนข้างหลากหลาย มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1-10 เซนติเมตร (อาจน้อยกว่าหรือมากกว่าก็ได้) บางรายอาจพบแผลหลุมที่ผิวเนื้องอกด้วย แต่ไม่ค่อยพบการแพร่กระจาย สามารถรักษาได้โดยการผ่าตัดเอาก้อนเนื้องอกออก ซึ่งได้ผลค่อนข้างดีครับ

Dogilike.com :: 3 โรคมะเร็งผิวหนังในสุนัข ที่แสงแดด (อาจ) มีส่วน

     
     อย่างที่ได้กล่าวไปข้างต้นแล้วว่า สาเหตุการเกิดมะเร็งนั้นมีหลาย ๆ ปัจจัยมาเกี่ยวข้อง ส่วนตัวคิดว่า แสงแดดอาจไม่ใช่ตัวการเดียวในการก่อโรคมะเร็งผิวหนังในสุนัข เนื่องจากสุนัขมีขนปกคลุม จึงเป็นตัวป้องกันผิวหนังสัมผัสกับรังสีโดยตรงได้ดีระดับหนึ่ง แต่เพื่อความไม่ประมาท สำหรับสุนัขพันธุ์เสี่ยง เจ้าของก็ควรหลีกเลี่ยงไม่ให้สุนัขต้องอยู่กลางแจ้งประจำเป็นเวลานาน ๆ และสำหรับบริเวณผิวหนังที่มีเม็ดสีรงควัตถุน้อย หรือบริเวณที่ขนปกคุลมน้อย เจ้าของอาจจะเลือกใช้ผลิตภัณฑ์กันแดดสำหรับสุนัขที่ไม่มีส่วนผสมของ zinc oxide ก่อนให้น้องหมาออกไปสัมผัสแสงแดดด้วยก็ได้ครับ





 
บทความโดย: หมอต้น ด็อกไอไลค์
น.สพ.ธีรภาพ มุสิกานนท์
 
อ้างอิงข้อมูลบางส่วน: 
http://www.caninecancer.com/skincancer.html
 http://www.merckmanuals.com/vet/integumentary_system/tumors_of_the_skin_and_soft_tissues/epidermal_and_hair_follicle_tumors.html
 
รูปภาพประกอบ:
www.dogtagart.com
www.stevehuffphoto.com
www.mooiness.com
www.merckmanuals.com
www.merckmanuals.com
www.vetnext.com
www.familyvet.com