เวลาน้องหมาไม่สบาย  ขนร่วง ผิวหนังแห้ง พอพาไปหาสัตวแพทย์ ก็มักจะถูกสอบถามเรื่องอาหารการกินของน้องหมา พอเราบอกว่าคลุกข้าวกับอาหารคนให้น้องหมากิน สัตวแพทย์จะแนะนำให้น้องหมากินอาหารสำหรับสุนัขจะดีกว่า หลายคนก็คงเกิดความสงสัยขึ้นมาว่า..... เอ๊ะ! อาหารคนไม่ดีตรงไหน เราก็กินไม่มีปัญหาอะไร แล้วหากต้องให้น้องหมากินแต่อาหารสุนัข เขาจะไม่เบื่อแย่หรอ........ซึ่งบทความนี้จะมาช่วยไขข้อข้องใจให้ค่ะว่า ทำไมเราถึงไม่ควรนำอาหารคนมาคลุกข้าวให้สุนัขกิน อาหารสำหรับสุนัขดีกว่าตรงไหน แล้วก่อนที่จะมีอาหารสุนัขล่ะ เขากินอะไร ??? ... ถ้าอย่างนั้นเราไปไขข้อข้องใจกันเลยดีกว่าค่ะ ^^

 

 

 

     
     หากมองย้อนไปถึงยุคก่อนที่เราจะนำน้องหมามาอยู่ร่วมกับคน นักวิทยาศาตร์คาดการณ์น้องหมาสายพันธุ์ที่นำมาเป็นสัตว์เลี้ยงของมนุษย์นั้นมีต้นกำเนิดเกิดจากการผสมข้ามพันธุ์ระหว่างสุนัขจิ้งจอกกับสุนัขป่า ซึ่งกินเนื้อสัตว์ และพืชบางชนิดเป็นอาหาร แล้วเมื่อน้องหมามีการพัฒนาสายพันธุ์มาอยู่ร่วมกับคน ผู้เลี้ยงจะแบ่งอาหารของคนให้กับน้องหมา  หรือให้เศษอาหารที่เหลือกินนั่นเองค่ะ  เช่นทางตะวันตก ก็จะให้ขนมปัง เศษเนื้อสัตว์ มันฝรั่ง ส่วนทางตะวันออกก็จะเป็นข้าว เศษเนื้อสัตว์  ผัก เป็นต้น

     จนกระทั่งช่วงปี ค.ศ. 1860 เจมส์ สแปทท์ ช่างไฟฟ้าชาวอเมริกาที่เข้ามาทำงานอยู่ในอังกฤษ เห็นน้องหมาผอมโซ ผิวแห้ง ขนร่วง นั่งเฝ้าคอยให้ผู้เลี้ยงโยนเศษขนมปังแข็งๆ มาให้กิน ซึ่งของที่ผู้เลี้ยงโยนมาให้นั้นบ้างก็เป็นของเหลือ ของบูดเสีย หรือไม่ก็กระดูกต้ม เมื่อเห็นแบบนั้นแล้วเจมส์จึงรู้สึกสงสาร เขาจึงริเริ่มผลิตคุ้กกี้ที่มีส่วนผสมจากข้าวสาลี ผักต่างๆ บีทรูท และเนื้อสัตว์ ให้น้องหมากิน แล้วจากที่น้องหมากินแล้วก็ทำให้น้องหมามีสุขภาพร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ ผิวหนังชุ่มชื้น ขนไม่ร่วง แถมไม่ต้องเสี่ยงอันตรายจากสารสังเคราะห์ต่างๆ ในอาหารคนอย่างที่เคยเป็นมาค่ะ ^___^  

 

     อย่างไรก็ตามก็มีผู้เลี้ยงหลายคนที่ไม่มั่นใจในคุณภาพและสารอาหารจากผลิตภัณฑ์อาหารสุนัข จึงเลือกที่จะทำอาหารปรุงเองให้น้องหมากิน (Homemade diet) อย่างถูกหลักโภชนาการสารอาหารตามที่น้องหมาต้องการ 

     แต่เพื่อนๆ เชื่อไหมคะว่า  90% ของผู้ที่ทำอาหารให้น้องหมากินเอง พบว่า อาหารที่ผู้เลี้ยงปรุงเองนั้นยังไม่ถูกหลักโภชนาการทั้งในเรื่องของสารอาหารและความสะอาด และที่สำคัญมากที่สุดของปัญหาของผู้เลี้ยงก็คือ มักคิดแทนน้องหมาว่าพวกเขาต้องการสารอาหาร ปริมาณ และรสชาติแบบเดียวกับที่คนต้องการ  จึงทำอาหารให้เขาด้วยโภชนาการที่ไม่เหมาะสม  เกิดเป็นปัญหาสุขภาพตามมาค่ะ 

 

 

     ว่าด้วยเรื่องโภชนาการอาหารของน้องหมา หลายคนคงย้อนกลับมาที่ตัวเองว่าเวลาเรากินอาหารแต่ละมื้อ บางครั้งเรายังไม่ค่อยคำนึงถึงโภชนาการว่ามีครบหรือไม่ ดังนั้นเวลาให้อาหารน้องหมาผู้เลี้ยงอาจจะคิดว่าแค่ให้ข้าวคลุกไก่สับ ตับ ปลากระป๋องแก่พวกเขาทุกวันก็พอแล้ว แต่อย่าลืมนะคะว่า แม้การได้รับสารอาหารไม่ครบถ้วนอาจไม่ได้ทำให้เขาป่วยในทันที แต่ก็มีผลทำให้สุขภาพไม่แข็งแรง  และอาจเกิดโรคต่างๆ ตามมาได้ในระยะยาว อีกอย่างเขาไม่สามารถเลือกหาอาหารกินเองได้ จึงเป็นหน้าที่ของผู้เลี้ยงที่จะมอบสิ่งดีๆ ให้กับน้องหมา นั่นก็คือ การให้อาหารครบทุกหมวดหมู่ตามหลักโภชนาการสำหรับน้องหมา ดังนี้ค่ะ 

     น้ำ – เป็นสิ่งจำเป็นมากที่สุดสำหรับน้องหมาเช่นเดียวกับคนค่ะ น้องหมาโตเต็มวัยควรได้กินน้ำ ครึ่ง - 1 ออนซ์ต่อน้ำหนักตัว 1 ปอนด์ใน 1 วัน แต่ถ้าน้องหมากินอาหารแห้งก็จะมีความต้องอาหารน้ำมากกว่าน้องหมาที่กินอาหารเปียก แล้วถ้าอากาศร้อนน้องหมาก็จะต้องการน้ำมากขึ้นอีกค่ะ นี่แค่เรื่องน้ำก็ยุ่งยากมากเลยนะคะเนี่ย
 

     โปรตีน  -  ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของอวัยวะ ซึ่งน้องหมาวัยเด็กจะต้องการโปรตีนมากกว่าน้องหมาโตเต็มวัยเพื่อใช้ในการเจริญเติบโต รวมไปถึงแม่หมาตั้งครรภ์หรือหมาแม่เพิ่งคลอดลูกก็มีความต้องการโปรตีนสูงเช่นเดียวกับน้องหมาวัยเด็กค่ะ นอกจากนี้บางตัวที่เป็นมีปัญหาเกี่ยวกับตับ ไต หรือแพ้โปรตีนบางตัว จึงควรได้รับการควบคุมปริมาณโปรตีนและระมัดระวังมากเป็นพิเศษค่ะ 
 

     คาร์โบไฮเดรต -  เป็นสารอาหารหลักที่ให้พลังงานแก่ร่างกาย ซึ่งปริมาณคาร์โบไฮเดรตที่น้องหมาต้องการต่อวันใกล้เคียงกับปริมาณโปรตีนค่ะ โดยน้องหมาที่ต้องใช้พลังงานมากๆ อย่างกลุ่มสายพันธุ์ที่เลี้ยงไว้ใช้งาน ควรได้รับคาร์โบไฮเดรตมากกว่าสุนัขพันธุ์เล็กที่เลี้ยงไว้ในบ้าน อย่างไรก็ตามก็ขึ้นอยู่กับกิจกรรมของน้องหมานะคะ ถ้าเป็นพันธุ์ใช้งานแต่กลับอยู่แต่ในบ้าน ก็ควรลดปริมาณคาร์โบไฮเดรคลงค่ะ

 

     ไขมัน -  มีความจำเป็นอย่างยิ่งต่อการบำรุงผิวหนังและขน หากน้องหมาขาดกรดไขมันจำเป็นจะทำให้ขนหยาบแห้ง ผิวหนังแตก หรืออักเสบได้ง่าย ดังนั้นน้องหมาในกลุ่มพันธุ์เทอร์เรียหรือที่มักมีขนยาว ผิวหนังแห้งง่าย และเปราะบางควรได้เปอร์เซ็นต์ไขมันที่มากกว่าสุนัขพันธุ์อื่นๆ ค่ะ แต่ก็ต้องดูกิจกรรมของน้องหมาด้วยนะคะ ถ้าเลี้ยงเขาไว้แต่ในบ้าน ไม่ค่อยได้พาออกกำลังกายก็อาจจะต้องลดปริมาณไขมันลงมาอีกค่ะ
 

     แร่ธาตุ - ช่วยในเรื่องของเสริมสร้างกระดูก ระบบประสาท เป็นสารอาหารที่ร่างกายดูดซึมได้ยาก และในขนาดเดียวกัน หากได้รับมากเกินไปก็จะเป็นพิษต่อร่างกาย จึงจำเป็นต้องให้ในปริมาณที่พอเหมาะ จึงเป็นเรื่องยากที่จะเติมแร่ธาตุต่างๆลงไปในอาหารค่ะ 
 

     วิตามิน - เป็นองค์ประกอบที่ร่างกายน้องหมาไม่สามารถผลิตขึ้นมาเองได้ ซึ่งวิตามินต่างๆ จะช่วยในการบำรุงผิวหนัง ขน เลือด รวมทั้งระบบประสาท อย่างไรก็ตามอาหารที่เราทำให้น้องหมากินเองวิตามินอาจจะถูกทำลายด้วยความร้อนได้นะคะ อีกสิ่งที่ต้องคำนึงถึงก็คือ วิตามินที่ละลายในไขมันค่ะ บางคนให้อาหารที่มีวิตามินเอครบถ้วนแต่ เอ๊ะ! ทำไมผิวหนังและขนน้องหายังมีปัญหาอยู่ นั่นอาจเป็นเพราะน้องหมาได้รับอาหารไขมันที่ต่ำ วิตามินเอจึงไม่สามารถดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้ค่ะ.....เรื่องโภชนาการน้องหมามันช่างซับซ้อนซ่อนเงื่อนมากเลยใช่ไหมคะ ^0^

 

     

     แต่การที่เรารู้หลักโภชนาการอาหารน้องหมาที่ถูกต้องและเหมาะสมก็อาจจะยังไม่เพียงพอ เพราะถ้าหากจะทำอาหารให้น้องหมากินเอง โภชนาการที่ดีก็ต้องมาพร้อมกับปริมาณสารอาหารที่หมาะสม ซึ่งต้องแบ่งออกตามช่วงวัย น้ำหนักตัว การใช้พลังงาน กันเลยทีเดียวค่ะ อย่างเช่น ถ้าเป็นน้องหมาวัยเด็ก จะต้องเอาใจใส่ดูแลเรื่องสัดส่วนของสารอาหารมากเป็นพิเศษเพราะอยู่ในช่วงเจริญเติบโต และกระเพาะที่ยังเล็กของเขา ทำให้ไม่สามาถรับอาหารปริมาณมากๆ ได้ จึงควรให้เขาทีละน้อยๆ แต่หลายครั้ง เป็นต้นค่ะ

     นอกจากนี้ยังมีตัวอย่างหนึ่งในหนังสือการทำอาหารสุนัขอย่างถูกโภชนาการ  เขียนถึงการทำ "ไก่ผัดกับมะเขือเทศ"  ให้น้องหมากินตามหลักโภชนาการว่า เริ่มแรกต้องมาดูวัยของน้องหมา อย่างถ้าโตแล้ว ก็ต้องดูน้ำหนักน้องหมา จากนั้นคำนวนว่า ถ้าอาหาร 653 กรัม ก็ควรให้พลังงานทั้งหมด 723 กิโลแคลอรี มีโปรตีน  34 เปอร์เซ็นต์  คาร์โบไฮเดรต 53 เปอร์เซ็นต์ ไขมัน 13 เปอร์เซ็นต์ จากแคลอรีของอาหารในหนึ่งมื้อ ซึ่งแน่นอนว่าเราคงไม่มีเวลามาคำนวนปริมาณพลังงานให้น้องหมาแน่ๆ ด้วยเหตุนี้เองอาหารสำหรับสุนัขจึงกลายมาเป็นคำตอบหนึ่งของคนเลี้ยงสุนัขค่ะ  

 

 

    
     ในกระบวนการผลิตอาหารสำหรับน้องหมา ได้มีการคำนวนอัตราส่วนปริมาณที่น้องหมาจะได้รับตามหลักโภชนาการเอาไว้แล้ว ซึ่งการคำนวนดังกล่าวก็ช่วยให้ประหยัดเวลาในการประกอบอาหารให้แก่น้องหมาเพื่อให้ได้รับสารอาหารครบถ้วน  ซึ่งโดยทั่วไปแล้วผลิตภัณฑ์อาหารน้องหมาจะมีให้เลือกซื้อตั้งแต่สูตรสำหรับน้องหมาช่วงวัยแรกเกิด จนถึงสูตรสำหรับน้องหมาที่โตเต็มวัย และยังมีอาหารเฉพาะสำหรับน้องหมาที่เป็นโรคต่างๆ และอาหารสูตรแยกตามขนาดสายพันธุ์

     อย่างที่ได้บอกไปในตอนต้นแล้วว่า ผลิตภัณฑ์อาหารน้องหมาจะมีการคำนวนปริมาณช่วงตวงมาเรียบร้อยแล้ว อยู่ที่การเลือกซื้อของของผู้เลี้ยงว่าอาหารน้องหมาสูตรใดเหมาะสมกับน้องหมาของตน ที่สำคัญต้องไม่ลืมอ่านฉลากเพื่อพิจารณาคุณภาพและปริมาณการให้อาหารสุนัขในแต่ละมื้อ ไม่เช่นนั้นก็จะวนกลับเข้าไปสู่ปัญหาเดิม ว่าทำไมน้องหมาถึงขาดสารอาหารหรือมีน้ำหนักมากเกินไป

 

     อย่างไรก็ตาม อาหารสำหรับสุนัขที่มีออกมาขายช่างมากมายหลากหลายจนเลือกไม่ถูก (เพื่อนๆ สามารถอ่านบทความ อาหารสุนัขแต่ละเกรดต่างกันอย่างไร? เพิ่มเติมได้นะคะ) ดังนั้นเลือกซื้อและการให้อาหารสุนัขจึงยังมีสิ่งที่ต้องคำนึงถึงเล็กน้อย ดังนี้ค่ะ
 

     1. อาหารสุนัขต้องมีคุณค่าทางโภชนาการที่เป็นประโยชน์จริงๆ  ควรอ่านฉลากข้างถุงเพื่อพิจารณาให้ดีค่ะ เพราะในบางผลิตภัณฑ์มีการโฆษาเกินจริง หรือมีวิตามินแร่ธาตุที่ดูดซึมไม่ได้ แต่กลับมีราคาสูงกว่าหรือบางยี่ห้อราคาถูก แต่เมื่อดูข้างถุงมีคาร์โบไฮเดรตอยู่ถึง 60 เปอร์เซ็นต์ เพราะแป้งราคาถูกกว่าโปรตีนนั่นเองค่ะ ควรสังเกตุให้ดีก่อนซื้อนะคะ (อ่านข้อมูลเกี่ยวกับการอ่านฉลากข้างถุงเพิ่มเติมได้ที่บทความ เลือกอาหารที่มีคุณภาพให้สุนัขด้วยการ "อ่านฉลาก" ค่ะ)
 

     2. ก่อนเลือกซื้อควรพิจารณาถึงกิจกรรมและพลังงานของน้องหมา  ไม่ควรเลือกอาหารที่มีไขมันสูง ถ้าน้องหมาของเพื่อนๆ ชอบนอนหรือนั่งอยู่ในบ้าน มากกว่าวิ่งซน หรือ ชอบออกกำลังกายค่ะ 
 

     3. ต้องเตือนตัวเองไว้นะคะว่า น้องหมาไม่เหมือนกับเรา  พวกเขาไม่สนใจว่าอาหารจะสีสวยขนาดไหน แต่เขาสนใจกลิ่นมากกว่ารูปกว่ารูปลักษณ์ค่ะ ไม่ควรตัดสินเลือกซื้ออาหารสุนัขเพียงเพราะสีสันนะคะ 
 

     4. เมื่อนำอาหารเม็ดให้กินควรดูว่าเกิดอาหารแพ้หรือไม่ หากน้องหมาผิวแห้ง ขนร่วง มีแก๊สในกระเพาะ อาเจียน น้ำหนักลด หรือขึ้นผิดปกติ ควรพาไปพบสัตวแพทย์ เพื่อให้คุณหมอวินิจฉัยอาการและแนะนำเกี่ยวกับโภชนาการอาหารที่ถูกต้องและเหมาะสมให้กับน้องหมาค่ะ

 

     
     การให้อาหารคนแก่น้องหมาจริงๆ แล้วก็เป็นสิ่งที่หลายๆ ครอบครัวที่เลี้ยงสุนัขทำกันมานานแสนนาน เราแบ่งปันอาหารของเราให้น้องหมากินทุกวัน ไม่ว่าจะเป็น ไข่ทอด ตับย่าง ไก่สับ แถมเหยาะน้ำปลาลงไปอีกนิดกลัวอาหารจะจืดเกินไปน้องหมาไม่ชอบ แต่อย่าลืมนะคะ ว่าร่างกายน้องหมาไม่เหมือนกับเรา อาหารเค็มก็เสี่ยงให้เขาเป็นโรคไต ของทอด ของมันก็มีแนวโน้มทำให้เขามีไขมันสะสมมากเกินไป อาจทำให้น้ำหนักเกินเป็นโรคอ้วนได้ ดังนั้นการดูแลเขาด้วยโภชนาการที่ถูกต้องจึงมีความสำคัญมากค่ะ เพราะเมื่อเขามีสุขภาพแข็งแรง ไม่ป่วยเป็นโรค เขาก็จะอยู่เป็นเพื่อนเราไปได้อีกนาน ^____^  

 

บทความโดย : Dogilike.com

ข้อมูลอ้างอิง :
หนังสือ Home-prepared Dog & Cat Diets เขียนโดย Patricais Shenck

ภาพประกอบ :