คุณทองแดงสุนัขทรงเลี้ยงที่ทุกคนต่างก็รู้จักกันดี คุณทองแดงเป็นสุนัขเพศเมีย แรกเริ่มเดิมที่เป็นลูกสุนัขข้างถนน ที่เกิดจากแม่สุนัขที่ชื่อ "นังแดง" มีพี่น้องด้วยกัน  7 ตัว ครั้งหนึ่งเมื่อในหลวงรัชกาลที่ 9 เสด็จพระราชดำเนินไปเปิดศูนย์การแพทย์พัฒนาพระราม 9  ได้มีนายแพทย์คนหนึ่งนำทองแดงมาทูลเกล้าฯ ถวายให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 9) ทอดพระเนตร หลังจากนั้นก็ทรงมีรับสั่งว่าให้นำเข้ามาเลี้ยงในวัง โดยให้คุณมะลิซึ่งขณะนั้นเป็นสุนัขแม่ลูกอ่อนอยู่พอดีเป็นแม่นมรับเลี้ยงคุณทองแดงในวัยเพียง 5 สัปดาห์ คุณทองแดงกลายเป็นสุนัขทรงเลี้ยงที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงโปรดมาก เนื่องจากเป็นสุนัขที่ฉลาด เรียบร้อย เวลาที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงงาน คุณทองแดงก็จะนั่งหมอบอยู่ด้านหน้า คล้ายกับเป็นคนคอยเฝ้ายามให้ โดยจะเอาเท้าหน้าทั้งสองข้างมาวางเกยกัน โดยไม่ลุกไปไหน คนไทยรู้จักคุณทองแดงมากขึ้นจากพระราชนิพนธ์เรื่อง ทองแดง และ ทองแดงฉบับการ์ตูน ซึ่งรายได้จากการขายหนังสือและเสื้อคุณทองและลูก ๆ ในหลวงรัชกาลที่  9 ได้ทรงพระราชทานให้หน่อยงานที่เกี่ยวข้องนำไปช่วยเหลือเพื่อนสุนัขตัวอื่น ๆ ต่อไป คุณทองแดงอยู่เคียงข้างพระวรกายของในหลวงรัชกาลที่ 9 เสมอมา แม้ในเวลาที่พระองค์ทรงพระประชวรต้องเสด็จพระราชดำเนินมาประทับในโรงพยาบาลศิริราช จนเป็นที่คุ้นตาว่าจะต้องมีคุณทองแดงเดินเคียงข้างพระองค์อยู่เสมอ แต่สุดท้ายคุณทองแดงก็จากพระองค์ไปอย่างสงบในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2558 คุณทองแดงถือเป็นสุนัขที่คนไทยทุกคนยังจดจำกันได้เป็นอย่างดี


 

 

 

 

 

 

     คุณโจโฉเป็นสุนัขทรงเลี้ยงสมัยต้นรัชกาลที่  9 ก่อนปี พ.ศ. 2500 เป็นสุนัขพันธุ์บ๊อกเซอร์ที่มีความฉลาด แสนรู้ หลายคนอาจจะเคยเห็นรูปอิริยาบถต่าง ๆ ของคุณโจโฉจากภาพนิ่ง ด้วยมีท่าทางอันเป็นเอกลักษณ์ คือ การคาบไปป์ บ้างก็อาจมีการสวมแว่นตา อ่านหนังสือ เล่นเปียโน ฯลฯ ซึ่งเป็นภาพนิ่งจากภาพฝีพระหัตถ์ทรงถ่ายที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 พระราชทานให้แก่นิตยาสารศรีสัปดาห์ทั้งหมด  8 ภาพ รวบรวมไว้กับภาพอื่น ๆ ซึ่งเป็นภาพส่วนพระองค์ยุคก่อนปี พ.ศ. 2500 เช่นกัน  สำหรับเรื่องราวประวัติชีวิตของคุณโจโฉนั้น ถูกรวบรวมไว้ในหนังสือที่ชื่อว่า "โจโฉ ผู้อยู่พระที่นั่ง"  และในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพในหลวงรัชกาลที่ 9 ก็ได้มีการจัดสร้างประติมากรรมสุนัขทรงเลี้ยงคุณโจโฉ เพื่อนำไปประดับพระจิตกาธาน บนพระเมรุมาศคู่กันกับคุณทองแดงด้วยเช่นกัน

 

 

 

 

 

     คนไทยรู้จักคุณมะลิในฐานะที่เป็นแม่นมให้กับคุณทองแดง เรื่องราวของคุณมะลินั้นคล้าย ๆ กับคุณทองแดง คือเคยเป็นสุนัขข้างถนนมาก่อน แต่ชีวิตก็พลิกผันจนได้มาเป็นสุนัขทรงเลี้ยง คุณมะลิเป็นสุนัขขนยาวสีขาว วันหนึ่งเกิดหลุดเข้ามาในวัง จนได้มาผสมกับคุณสุดหล่อสุนัขทรงเลี้ยง ร้อนถึงเจ้าหน้าที่ภายในวังต้องจับส่งให้ กทม. นำไปเลี้ยง แต่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงทราบเรื่องเข้า ก็รับสั่งเจ้าหน้าที่ไปรับตัวกลับมาเลี้ยงดู และส่งตัวไปรักษาโรคผิวหนังที่โรงพยาบาลสัตว์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์จนหายดี ต่อมาคุณมะลิตั้งท้องและคลอดลูกออกมาจำนวน 9 สุนัข ซึ่งในตอนนั้นเอง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ 9 ก็ทรงรับคุณทองแดงมาเลี้ยงพอดี ขณะนั้นคุณทองแดงเพิ่งอายุได้เพียง 5 สัปดาห์เท่านั้น ซึ่งก็มีอายุรุ่นราวคราวเดียวกับลูก ๆ ของคุณแม่มะลิ คือ เกิดก่อนลูก ๆ ของคุณมะลิเพียง 1 วัน เนื่องจากแม่แท้ ๆ ของคุณทองแดง มีสภาพโทรมมาก มีน้ำนมไม่พอเลี้ยงลูก ๆ จึงทรงยกคุณทองแดงให้คุณมะลิเลี้ยงดูร่วมกับลูก ๆ ของคุณมะลิ คุณมะลิจึงได้เป็นแม่นมให้กับคุณทองแดง คุณทองแดงจึงรักคุณมะลิมาก บ่อยครั้งเราคงจะเคยเห็นรูปคู่คุณมะลิกับคุณทองแดง เช่นเดียวกับใน ส.ค.ส. พระราชทาน ปี พ.ศ. 2556 ก็มีรูปของคุณมะลิและคุณทองแดง นอนหมอบอยู่ที่ปลายพระบาทด้วย

 

 

 

 

 

 

 

     หลวงแจ่มหรือเจ้าเจมส์ สุนัขพันธุ์เซนต์เบอร์นาร์ดของครอบครัวศรีสวัสดิ์ ซึ่งมีบ้านอยู่ใกล้กับวังไกลกังวล โดยมีแค่รั่วลวดหนามเก่ากั้นพอเพียงให้สุนัขรอดผ่านเข้าไปได้เท่านั้น ซึ่งเจ้าเจมส์ก็คงเป็นสุนัขตัวแรก ที่อาดหาญมุดลอดรั้วเข้าไปในนั้น ราวกับได้เข้าไปในโลกอีกใบหนึ่งเลยทีเดียว ครั้งหนึ่งเจ้าเจมส์หายตัวไปหลายวัน คุณฉันทนา ศรีสวัสดิ์ ผู้เป็นเจ้าของ จึงได้ขออนุญาตเจ้าหน้าที่เพื่อเข้าไปตามหาในเขตวัง จนไปพบกับเจ้าเจมส์ในห้องครัวฝรั่งนอนตากแอร์อย่างมีความสุข แต่แล้วเจ้าเจมส์ก็สร้างวีรกรรมขึ้นจนได้ คือ แอบเข้าไปในเขตพระราชฐานชั้นใน จนคุณฉันทนาต้องจับเจ้าเจมส์ขังไว้ในกรงเพื่อทำโทษไม่ให้แอบหนีเข้าไปในวังอีก แต่หลังจากนั้นไม่นาน ก็ได้มีเจ้าหน้าที่ในวังไกลกังวลเข้ามาพบคุณฉันทนาที่บ้าน  แจ้งว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ 9 มีรับสั่งถามหาสุนัขตัวโตที่เคยมาวิ่งเล่นหายไปไหน จึงให้คุณฉันทนาพาเจ้าเจมส์ไปเข้าเฝ้าฯ เจ้าเจมส์ได้อยู่ในวังเป็นเวลา 3 วัน ก่อนที่เจ้าหน้าที่จะพามาส่งคืน ภายหลังครอบครัวศรีสวัสดิ์จึงตัดสินใจน้อมเกล้าฯ ถวายเจ้าเจมส์แด่ในหลวงรัชกาลที่ 9  ซึ่งในหลวงทรงพระราชทานชื่อใหม่ให้ว่า "หลวงแจ่ม" นามสกุล "ภักดี" และทรงเลี้ยงไว้ ไปนานคุณหลวงแจ่มก็มีลูก ซึ่งในหลวงรัชกาลที่ 9 ได้ทรงโปรดเกล้าฯ พระราชทานลูกสุนัขเพศเมีย แด่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ทรงนำไปเลี้ยง พระราชทานชื่อว่า "แป๊ะฮวยอิ้ว" ต่อไป



     และนี่ก็คือสุนัขทรงเลี้ยงของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่คนไทยทุคนต่างก้รู้จักกันดี นอกจากสุนัขทรงเลี้ยงทั้งสี่แล้ว พระบารมีของพระองค์ยังทรงเผื่อแผ่มายังสุนัขจรจัดและสัตว์อื่น ๆ อีกมากมาย เรียกว่านอกจากจะมีพระเมตตาต่อพสกนิกรแล้วพระองค์ยังทรงเผื่อแผ่ความเมตตาไปยังสัตว์น้อยใหญ่ที่อยู่ภายใต้พระบรมโพธิสมภารอีกด้วย