สุนัขแต่ละพันธุ์มีนิสัยไม่เหมือนกัน อย่างถ้าเป็นสุนัขโกลเด้นรีทรฟเวอร์ก็จะชอบเล่นน้ำ ชอบอยู่กับคนและสัตว์อื่น ๆ ขี้เล่น ขี้ประจบเอาใจ เรียกได้ว่าเป็นสุนัขที่มีมนุษย์สัมพันธ์ดีเยี่ยมว่าอย่างนั้นเถอะ หรือ ถ้าหากเป็นสุนัขพันธุ์บีเกิล ก็จะชอบเล่น ชอบทำกิจกรรมกลางแจ้ง ชอบเห่าและหอน และรักการขุดเป็นชีวิตจิตใจ เรื่องแบบนี้ไม่ใช่เรื่องบังเอิญครับ แต่เกิดจากการที่มนุษย์ได้มีการคัดเลือกพันธุ์ของสุนัข ส่งผลให้โครงสร้างสมองของสุนัขนั้นแตกต่างกันกันไปตามพันธุ์ ซึ่งสะท้อนไปยังนิสัย ความชื่นชอบ และพฤติกรรมเฉพาะตัวของสุนัขแต่ละพันธุ์ วันนี้เราจะมาล้วงลับโครงสร้างสมองของน้องหมากันครับ...

 

     ย้อนไปเมื่อร้อยกว่าปีก่อน มนุษย์มีการพัฒนาพันธุ์สุนัขเพื่อเอามาใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ โดยมีการคัดเลือกทั้งลักษณะภายนอก และลักษณะภายใน (อุปนิสัยและพฤติกรรม) ของสุนัข ซึ่งผลที่ได้รับก็ไม่ได้เกิดแค่ว่า เราได้สุนัขรูปร่างและนิสัยตรงตามที่ต้องการเท่านั้น แต่สุนัขแต่ละพันธุ์นั้นกลับมีโครงสร้างสมองที่แตกต่างกันด้วย งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาโครงสร้างทางกายวิภาคสมองของสุนัขและการเปลี่ยงแปลงไปของสุนัขแต่ละพันธุ์ จำนวนทั้งสิ้น 33 พันธุ์ด้วยกัน ถูกตีพิมพ์ลงในวารสาร JNeurosci ซึ่งการค้นพบนี้ ยังเป็นสิ่งที่บอกกับเราได้ว่า มนุษย์สามารถเปลี่ยนแปลงโครงสร้างสมองของเพื่อนรักที่ดีที่สุดของเราในช่วงหลายศตวรรษที่ผ่านมา

 

     การศึกษานี้ได้ทำการสำรวจโครงสร้างสมองของน้องหมา โดยดูไปยังโครงข่ายแผนที่สมอง จุดประสงค์ของการทำหน้าที่ ความสัมพันธ์กับความแปรปรวนทางกายวิภาคของสมองในสุนัขแต่ละพันธุ์ โดยไม่ได้เกี่ยวข้องกับขนาดของร่างกายและรูปทรงกะโหลกของสุนัข ผู้วิจัยได้เลือกใช้เครื่องสร้างภาพแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) มาตรวจสอบสมองของสุนัขทั้งหมด 62 ตัว จากสุนัข 33 พันธุ์ พบว่า กายวิกาคของโครงข่ายในสมองแต่ละส่วน มีผลโดยตรงต่อพฤติกรรมของสุนัขแต่ละพันธุ์อย่างมีนัยสำคัญ โดยสะท้อนไปยังความเชี่ยวชาญและความชื่นชอบของสุนัข เช่น สุนัขที่ชอบล่าก็จะมีการมองเห็นและการดมกลิ่นที่ดี ความแปรปรวนของระบบประสาทไม่ได้เกิดจากขนาดของสมอง ขนาดของลำตัว หรือรูปทรงของกะโหลก แต่เกิดจากเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในขั้วสาขาของสายวิวัฒนากาาร ผลลัพท์เหล่านี้บ่งบอกว่า มนุษย์เราได้สร้างโครงข่ายสมองของสุนัขที่แตกต่างขึ้นมาจากการคัดเลือกพันธุ์ จนเป็นที่มาของความแตกต่างโครงสร้างสมองของสุนัขแต่ละพันธุ์ดังกล่าว

 

     ทางด้าน Jefrey Stevens ได้ตั้งข้อสังเกตว่า การแสกน MRI นี้ไม่ได้ทำในขณะที่สุนัขกำลังทำภารกิจเฉพาะของพันธุ์อยู่ จึงยากที่จะสรุปว่า การค้นพบนี้เชื่อมโยงระหว่างพันธุ์และพฤติกรรมได้ ที่สำคัญสุนัขทั้ง 63 ตัวนี้เป็นสุนัขที่ถูกเลี้ยงในบ้าน ไม่ใช่สุนัขทำงานที่ตามหน้าที่ที่ถูกเพาะพันธุ์มันขึ้นมาในอดีต จึงตั้งข้อสังเกตต่อมาว่า จริง ๆ แล้วสุนัขพันธุ์เดียวกันแต่มีความสามารถต่างกัน ก็อาจมีโครงสร้างที่สมองต่างกันได้ด้วยหรือไม่



     สุนัขมีวิวัฒนาการตามธรรมชาติมายาวนานหลายหมื่นปี แต่ในช่วงไม่ที่ร้อยปีมานี้ โครงสร้างร่างกายโดยเฉพาะโครงสร้างของสมองของสุนัขกลับมีการเปลี่ยนแปลงไปภายใต้น้ำมือของมนุษย์ การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของสุนัขมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างสมอง บางทีการศึกษานี้อาจทำให้เราเข้าใจมนุษย์มากขึ้น ว่าการที่คนเรามีนิสัยต่างกัน ความสามารถต่างกันนั้น อาจมีโครงสร้างสมองบางส่วนที่แตกต่างกันด้วยก็เป็นได้

 

บทความโดย : Dogilike.com
www.dogilike.com

ข้อมูลอ้างอิง :
Erin E. Hecht, Jeroen B. Smaers, William J. Dunn, Marc Kent, Todd M. Preuss, David A. Gutman. Significant neuroanatomical variation among domestic dog breeds. The Journal of Neuroscience, 2019


รูปภาพประกอบบางส่วน :
https://news.harvard.edu/wp-content/uploads/2019/09/082919_dogs_113_2500.jpg?resize=768,512
https://www.wired.com/images_blogs/wiredscience/2014/02/mridogs-inline.jpg
https://assets.atlasobscura.com/article_images/20332/image.jpg
https://www.eurekalert.org/multimedia/pub/web/209833_web.jpg