สวัสดีครับ...เพื่อน ๆ ชาว Dogilike ทุกคน กลับมาอีกครั้งกับคอลัมน์ "มุมหมอหมา" เช่นเคย ช่วงหน้าร้อนนี้มีเคส น้องหมาท้องเสีย เข้ามารับการรักษาเยอะมากเลยครับ ถามไปถามมาก็ได้ความตรงกันว่า น่าจะเกิดจาก "อาหาร"

     แหม ... ช่วงหน้าร้อนอย่างนี้ เป็นช่วงหรรษาของเหล่าบรรดาเชื้อโรคหน่ะสิครับ อาหารก็บูดเสียได้ง่าย อีกทั้งภาชนะชามน้ำ ชามอาหารที่ตั้งทิ้งไว้ ก็อาจเป็นแหล่งปนเปื้อนเชื้อโรคได้ ไหนจะแมลงวันที่ขยันบินมาวางไข่อีก แล้วจะไม่ให้น้องหมาท้องเสียได้อย่างไร

      ท้องเสีย (Diarrhea) คือ ภาวะที่มีการเปลี่ยนแปลง หรือเกิดความผิดปกติในการถ่ายอุจจาระ จะมีอาการถ่ายเหลวหรือถ่ายเป็นน้ำที่บ่อยขึ้น อาจจะมากกว่า 3 ครั้งต่อวัน ท้องเสียเกิดจากลำไส้จะมีการเคลื่อนไหวหรือบีบตัวมากขึ้น ทำให้ลำไส้มีการดูดซึมอาหารและน้ำน้อยลง ปริมาณน้ำในลำไส้จึงมีมาก จึงเป็นที่มาของการถ่ายเหลวนั่นเอง เราอาจจะพบอาการท้องอืด ปวดท้อง และอ่อนเพลียร่วมด้วยเมื่อมีการถ่ายบ่อยครั้งขึ้น สิ่งที่ปนมากับอุจจาระ อาจเป็นมูก เลือดสด หรือเลือดที่ผ่านการย่อยแล้ว (สีจะออกน้ำตาลเข้มจนถึงดำ) ก็ได้ ขึ้นกับสาเหตุและตำแหน่งของรอยโรค มีการแบ่งระดับของอุจจาระจากการให้คะแนนด้วยระบบ Fecal Scoring System for Dogs ตามรูปภาพ จะพบว่า ถ้าเป็นอุจจาระที่ท้องเสียจะอยู่ในระดับต่ำกว่า 25 คะแนนลงมา

       ท้องเสีย แบ่งออกได้ 2 ชนิด คือ ท้องเสียแบบเฉียบพลันและท้องเสียแบบเรื้อรัง สำหรับกรณีท้องเสียจากอาหารนี้จัดเป็นแบบเฉียบพลันครับ ซึ่่งเกิดขึ้นเร็วและเป็นไม่นาน สาเหตุอาจเกิดจากการติดเชื้อ จากสารพิษ จากอาหารหรือยาที่กินเข้าไป

     สำหรับอาหารที่ทำให้ท้องเสียได้ง่ายนั้น มักเป็นอาหารที่ความมัน มีกากหรือเมล็ดมาก (พวกนี้จะไปกระตุ้นลำไส้ให้มีการเคลื่อนไหวหรือบีบตัวมากขึ้น) อาหารที่ไม่สะอาดหรือไม่เคยกินมาก่อน นอกจากนี้ อากาศที่ร้อนยังทำให้น้องหมาบางตัวกินอาหารลดลง แต่จะกินน้ำมากขึ้นแทน ก็อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้อุจจาระเหลวมากกว่าที่ควร แต่จะจัดว่าเป็นท้องเสียหรือไม่นั้นต้องดูว่าเข้าลักษณะที่ได้กล่าวไปข้างต้นหรือไม่

       แล้วเราจะรับมือกับอาการท้องเสียในหน้าร้อนให้น้องหมาได้อย่างไร ไม่ยากเลยครับ...น้องหมาก็ไม่ต่างกับคน หากเป็นอาหารปรุงเอง ก็ควรต้องสดและสุกเสมอครับ เลือกวัตถุดิบ เนื้อสัตว์ที่สดใหม่ สะอาด มั่นใจว่าไม่ปนเปื้อนเชื้อโรค  ปรุงอาหารโดยผ่านความร้อนทุกครั้ง แต่ก่อนจะนำมาให้กินต้องมั่นใจว่าอาหารไม่ร้อนเกินไปนะครับ เพราะแทนที่ท้องไม่เสีย แต่ปากกลับพองแทนอันนี้ก็ไม่ดีเช่นกัน

     นอกจากนี้ต้องไม่ทิ้งอาหารไว้นานเกินไป กรณีอาหารสำเร็จรูปก็เช่นกันครับ อาจเลือกซื้อขนาดถุงไม่ใหญ่มาก ดูวันหมดอายุด้วยทุกครั้ง เปิดใช้แล้วปิดปากถุงให้สนิท ถ้าเก็บในกล่องที่มีฝาปิดก็จะดีมากครับ เวลาให้ก็ให้เท่าที่น้องกิน กินไม่หมดก็เททิ้งไปเลยครับ ไม่ต้องเสียดาย ภาชนะที่ใส่อาหารและน้ำก็ต้องสะอาดด้วย

     สำหรับน้ำควรเปลี่ยนน้ำบ่อยๆ ทุก 4-6 ชั่วโมงได้ก็จะดีหรือเปลี่ยนทุกครั้งที่เห็นว่าน้ำเริ่มสกปรก น้ำที่ให้กินควรเป็นน้ำประปาหรือน้ำต้มสุกครับ ระวังพฤติกรรมบางอย่าง เช่น น้องหมาที่ชอบเลียตามพื้นที่สกปรก ชอบขุดคุ้ยกองขยะ ผู้เลี้ยงต้องคอยห้ามด้วยนะครับ นอกจากนี้ ของเล่นที่น้องหมาชอบกัดหรือคาบเล่นก็อาจเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรคได้เช่นกัน ต้องหมั่นทำความสะอาดของเล่นน้องหมาด้วยครับ

       สำหรับน้องหมาที่โชคร้ายเกิดอาการท้องเสียแล้วจะทำอย่างไร ไม่ต้องตกใจไปครับ เริ่มจากให้งดอาหารชั่วคราวสัก 6-12 ชั่วโมงก่อน เพื่อลดการทำงานของลำไส้ลง แต่ต้องตั้งน้ำสะอาดไว้ให้กินตลอดเวลานะครับ เราอาจเสริมเกลือแร่ซองหรือน้ำหวานป้อนให้กินเพื่อชดเชยแร่ธาตุที่สูญเสียไปจากการท้องเสียได้ แต่หากอาการไม่ดีขึ้นภายใน 24-48 ชั่วโมง ต้องพาไปพบคุณหมอครับ ซึ่งคุณหมอจะรักษาแบบประคองอาการ โดยให้สารน้ำ ยาฆ่าเชื้อ หรือยาอื่น ๆ ตามอาการ เช่น ยาแก้อาเจียน ยาลดกรด ยาเคลือบกระเพาะ ฯลฯ ตลอดจนเสริมอาหารที่ย่อยง่าย ช่วยสร้างความแข็งแรงของลำไส้ เพื่อให้น้องหมากลับมาเป็นปกติได้เร็วที่สุดครับ

       หน้าร้อนก็ใช่จะมีแต่เรื่องร้ายๆ นะครับ ประเทศไทยเรามีแหล่งท่องเที่ยวที่สวย ๆ สำหรับคลายร้อนมากมายไม่ว่าจะเป็น ทะเล น้ำตก ภูเขา เพื่อน ๆ คนไหนพาน้องหมาคู่ใจไปเที่ยวที่ไหนมาแล้วบ้างครับ ขอให้สนุกกับหน้าร้อนทุกคนและทุกตัวด้วยนะครับ ระวังเรื่องอาหารการกินด้วยและที่สำคัญอย่าลืมติดตามอ่านบทความน่ารู้คู่สุขภาพน้องหมาได้ใน มุมหมอหมา ที่นี่ แล้วพบกันใหม่ ... สวัสดีครับ

รูปภาพประกอบ :
ภาพที่ 3 และ 4 โดย Dogilike
ภาพที่ 1, 2 และ 5
http://www.pawlux.com/blog/2010/09/
http://media.weirduniverse.net
http://www.oneclickmarket.com