หากพูดถึงกลุ่มอาการคูชชิ่ง (Cushing's syndrome) น้อยคนนักที่จะรู้จัก แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่า โรคนี้ก็สามารถเกิดขึ้นได้กับน้องหมาเช่นกัน บางทีสุนัขของเราอาจจะกำลังเป็นอยู่ก็ได้ วันนี้ มุมหมอหมา จะพาเพื่อน ๆ ไปทำความความรู้จักกับโรคคุชชิ่ง ผ่านเรื่องจริงต่าง ๆ ทั้งสาเหตุ อาการ การตรวจวินิจฉัย และการรักษา โดยจะขอแฉ ไม่ใช่สิ!! จะมาขอเล่าเบื้องลึกให้เพื่อน ๆ ทุกคนได้กระจ่างกับโรคนี้กันครับ
 

 

 

 

 

     โรคคุชชิ่ง เป็นกลุ่มอาการที่เกิดจากฮอร์โมนกลูโคคอร์ติซอล (Glucocorticoid) หรือ คอร์ติซอล (Cortisol) มากเกินไป ซึ่งเป็นฮอร์โมนในกลุ่มสเตียรอยด์ที่สร้างจากต่อมหมวกไต จึงมีชื่อเรียกอีกชื่อว่า โรค Hyperadrenocoticism  

 

 

     โรคนี้ตั้งชื่อตามนายแพทย์ Harvey Cushing ชาวสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นผู้ค้นพบและรายงานถึงเนื้องอกชนิดหนึ่งเกิดที่ต่อมใต้สมอง แล้วทำให้ต่อมใต้สมองสร้างฮอร์โมนมากระตุ้นยังต่อมหมวกไต ให้สร้างฮอร์โมนคอร์ติซอลออกมามากเกินไป ซึ่งฮอร์โมนนี้ช่วยดูแลส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย จึงทำให้เกิดกลุ่มอาการมากมายตามมา

 

 

 

 

     โรคคุชชิ่งเกิดได้จากร่างกายสร้างกลูโคคอร์ติซอลขึ้นเอง (Endogenous) ซึ่งอาจเป็นความผิดปกติของต่อมหมวกไตโดยตรง จึงสร้างฮอร์โมนนี้มากเกินไป หรือเกิดจากความผิดปกติของต่อมใต้สมอง เช่น เนื้องอกที่ต่อมใต้สมอง จึงสร้างฮอร์โมน ACTH มาควบคุมหรือกระตุ้นการสร้างฮอร์โมนจากต่อมหมวกไตอีกที 

 

 

     นอกจากนี้ โรคคูชชิ่งยังเกิดจากการรับกลูโคคอร์ติซอลจากภายนอกเข้าไป (Exogenous) เข้าไปด้วย ซึ่งการได้รับยาสเตียรอยด์ในรูปแบบต่าง ๆ จากการรักษาโรคบางโรค เช่น โรคผิวหนัง โรคภูมิคุ้มกันไวเกิน หรือการได้รับสมุนไพรที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์เป็นเวลานาน ๆ ทำให้น้องหมาเกิดโรคนี้ตามมาได้ เราเรียกว่า Iatrogenic Cushing’s syndrome ครับ

 

 

 

 

     กลุ่มอาการของสุนัขที่ป่วยเป็นโรคนี้มีมากมาย แต่อาการสำคัญที่ใช้เป็นจุดสังเกตนั้น ได้แก่ ภาวะกินน้ำมากและปัสสาวะมาก ท้องกางเนื่องจากกล้ามเนื้อช่องท้องอ่อนแรง ผิวหนังบางจนมองเห็นเส้นเลือดที่ผิวหนัง โดยเฉพาะตรงบริเวณหน้าท้อง

 

 

     นอกจากนี้ยังทำให้เกิดปัญหาทางโรคผิวหนังตาามาด้วย ไม่ว่าจะเป็นขนร่วง มีเม็ดสีมากเกินทำให้มีผิวเข้มขึ้น มีเม็ดตุ่มหรือตุ่มหนองตามตัว เป็นต้น โดยการร่วงของขนจะร่วงบริเวณกลางหลังและสะโพก อาจจะร่วงแบบสมมาตร หรือร่วงบริเวณขาและเท้า รวมถึงบริเวณหางด้วย เนื่องจากผลของสเตียรอยด์ทำให้ขนหยุดการสร้าง และหยุดอยู่ที่ระยะเทโลเจน (telogen) 

 

 

 

 

 

     การตรวจโรคคูชชิ่งนอกจากจะใช้อาการทางคลินิก และการทดสอบการทำงานของต่อมหมวกไต ตลอดจนวิธีการอื่นๆ แล้ว การตรวจวัดระดับคอร์ติซอลต่อครีเอตินีนในปัสสาวะ (urine cortisal/creatinine ratio) ยังเป็นวิธีที่ใช้ช่วยคัดกรองโรคนี้เบื้องต้นได้ ในรายที่สงสัยว่าจะเป็น อีกทั้งยังมีค่าใช้จ่ายไม่สูงนัก 

 

 

     โดยที่เจ้าของสามารถรองเก็บปัสสาวะจากสุนัขเองที่บ้านในเวลาเช้า เพราะการมาเก็บตรวจที่โรงพยาบาลสุนัขอาจจะเครียด ทำให้เกิดการหลั่งคอร์ติซอลสูงกว่าปกติ วิธีนี้จัดเป็นวิธีที่ทำง่าย สุนัขไม่ต้องเจ็บตัว มีความไวสูง แต่ความจำเพาะต่ำ จึงไม่สามารถใช้ยืนยันว่าเป็นโรคนี้ได้ อาจจะต้องได้รับการตรวจซ้ำ และร่วมกับใช้วิธีการตรวจอื่น ๆ เพื่อยืนยันต่อไป  

 

 

 

 

     สุนัขที่เป็นโรคคูชชิ่งจำเป็นต้องได้รับการรักษาต่อเนื่อง และต้องได้รับการตรวจติดตามสม่ำเสมอ ยาที่ถูกนำมาใช้รักษานั้น จำเป็นต้องได้รับทุก ๆ 12-24 ชั่วโมง โดยจะให้ถี่หน่อยในช่วงแรก จากนั้นเมื่ออาการดีขึ้นจึงจะค่อย ๆ ลดความถี่ในการให้ยาลง ยิ่งถ้าสุนัขมีน้ำหนักตัวมาก ก็ต้องได้รับปริมาณยามากขึ้นตามไปด้วย บางตัวต้องปรับระดับยา หากอาการยังไม่ดีหรือกลับมาเป็นอีก รวมถึงต้องได้ยาอื่น ๆ เพื่อควบคุมภาวะแทรกซ้อน เพราะน้องหมาบางตัวอาจจะมีค่าตับสูง มีการติดเชื้อซ้ำ ซึ่งค่าใช้จ่ายในส่วนของการวินิจฉัยโดยละเอียดและการรักษาอาจจะสูงถึงหลักหลายพันบาท 

 

 

     โรคในน้องหมานั้นมีความใกล้เคียงกับคน หากแต่รายละเอียดของการวินิจฉัยและการรักษานั้นต่างกัน บางโรคนั้นต้องใช้ระยะเวลารักษาที่ค่อนข้างนาน อย่างโรคคูชชิ่งก็เช่นกัน สุนัขที่ได้รับการรักษาจะมีอาการดีขึ้นตามลำดับภายใน 2-4 สัปดาห์หลังได้รับการรักษา และจะมีชีวิตอยู่ต่อได้นานเฉลี่ย 1-2 ปี (หรือมากกว่า) ทั้งนี้ก็ขึ้นกับสาเหตุและประเภทของโรคด้วย ด็อกไลไลค์ (Dogilike) ก็ขอเป็นกำลังใจเพื่อน ๆ ที่น้องหมากำลังป่วยเป็นโรคนี้นะครับ