ใกล้ตัวเข้ามาทุกทีแล้วนะครับกับ โรคไข้ไวรัสซิกา หรือ Zika virus disease หลายเดือนก่อนยังมีข่าวแพร่ระบาดอยู่ในประเทศบราซิลกันอยู่เลย ล่าสุดนี้พบรายงานผู้ป่วยในบ้านเราแล้ว หนำซ้ำประเทศเพื่อนบ้านอาเซียนของเราอย่างประเทศสิงคโปร์ยังพบผู้ป่วยแล้วกว่า 200 รายเลยทีเดียว (ข้อมูล ณ. วันที่ 7 กันยายน พ.ศ. 2559) ขนาดอยู่ไกลกันตั้งบราซิลคนละซีกโลกกันอย่างนั้น เชื้อโรคนี้ก็ยังสามารถแพร่มาได้ แล้วอย่างนี้จะให้นิ่งเฉยได้อย่างไร ต้องหาข้อมูลมาศึกษากันหน่อยแล้ว 

 

     มีเพื่อน ๆ หลายคนเข้ามาถามครับว่า เจ้าโรคไข้ไวรัสซิกาที่ว่านี้ สามารถติดต่อในน้องหมาได้หรือเปล่า แล้วถ้าน้องหมาป่วยจะนำเชื้อมาติดต่อยังผู้เลี้ยงได้หรือไม่ วันนี้ มุมหมอหมา มีคำตอบครับ...

 

     ก่อนอื่น เรามาทำความรู้จักกับโรคไข้ไวรัสซิกา หรือ Zika virus disease กันก่อนนะครับ สำหรับโรคนี้พบครั้งแรกที่ป่าซิกา (Zika forest) ประเทศอูกานด้า ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2490 โน้นเลยทีเดียว ตอนนั้นตรวจเจอในลิงเป็นครั้งแรกครับ จากนั้นก็มีการศึกษาเก็บข้อมูลมาเรื่อย ๆ ก็พบว่า โรคนี้ติดต่อกันผ่าน “ยุงลาย” ครับ โดยมีการระบาดกันในแถบทวีปแอฟริกา ต่อมาก็มีการแพร่กระจายมายังทวีปเอเชีย หมู่เกาะแปซิฟิก แล้วลุกลามเข้าไปยังทวีปอเมริกา จนปัจจุบันก็พบโรคนี้กระจายอยู่ในหลาย ๆ ที่ทั่วโลก  ซึ่งในประเทศไทย มีรายงานการตรวจพบภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัสซิกาคร้งแรกในปี พ.ศ. 2497 (Pond  WL., 1963)

 

 

     ในปี พ.ศ. 2559 นี้ มีพบการระบาดในประเทศบราซิลจนเป็นข่าวใหญ่ครึกโครมมาแล้ว ด้วยภาพจำที่ทำให้เด็กแรกเกิดมีศีรษะเล็กแต่กำเนิด (Microcephaly) นอกจากนี้ก็ยังทำให้ผู้ป่วยมีอาการไข้ ผื่นแดง ปวดตามกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย ฯลฯ ได้อีกด้วย 

 

 

     กลับมาที่น้องหมากันบ้างครับ หลายคนก็กังวลว่า แล้วน้องหมาจะป่วยเป็นโรคไข้ไวรัสซิกาด้วยได้หรือไม่  เท่าที่ตรวจสอบจากหลาย ๆ แหล่งข้อมูล ณ. ขณะนี้ “ยังไม่มีรายงานในสุนัข” นะครับ  แล้วก็ “ยังไม่มีหลักฐานว่ามนุษย์เราจะติดโรคต่อจากสัตว์โดยตรง”  เพราะโรคนี้มียุงลายเป็นพาหะ (เช่นเดียวกับโรคไข้เลือดออก และโรคไวรัสชิคุนกุนยา (Chikungunya) ในคน) แต่ก็อย่าเพิ่งนิ่งนอนใจไปเลยครับ อะไรก็ไม่แน่นอนเสมอไป ยังคงต้องมีการศึกษาเก็บข้อมูลในโรคนี้กับต่ออีกมาก ข้อมูลในมนุษย์ตอนนี้พบว่า นอกจากแพร่ผ่านยุงลายแล้ว ก็ยังมีการแพร่ผ่านการถ่ายเลือด ทางเพศสัมพันธ์ รวมถึงทำให้ทารกในครรภ์ผิดปกติได้  หนทางที่จะทำให้เราและน้องหมาห่างไกลจากโรคไข้ไวรัสซิกา ได้ก็คือ การป้องกันไม่ให้ยุงมากัด ครับ 

 

 

     ก่อนอื่นเลยก็ต้องเลี้ยงน้องหมาในบ้านหรือกรงที่มีมุ้งหรือมุ้งลวดปิดมิดชิด ภาชนะที่ใส่น้ำให้สุนัขต้องหมั่นเปลี่ยนน้ำให้เป็นประจำ เพื่อป้องกันไม่ให้เป็นแหล่งวางไข่ของยุง หรือจะเลือกใช้ภาชนะรูปแบบขวดน้ำสำหรับสุนัขแทนก็ได้นะครับ รวมถึงไม่ปล่อยสุนัขไปวิ่งเล่นที่มียุงชุกชุม และเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ป้องกันยุงที่ปลอดภัยกับสุนัข  

 

 

     สำหรับในสุนัขยังมีโรคติดต่อจากยุงที่สำคัญในบ้านเราก็คือ โรคพยาธิหนอนหัวใจ โรคนี้เมื่อเป็นแล้วจะทำให้น้องหมามีอาการหอบ เหนื่อยง่าย ไอเรื้อรัง ท้องมาน เบื่ออาหาร ไปจนถึงเสียชีวิตได้ในรายที่เป็นขั้นรุนแรง ผู้เลี้ยงสามารถป้องกันโรคพยาธิหนอนหัวใจให้น้องหมาได้ ด้วยการพาน้องหมาไปฉีดยาป้องกัน หรือ หยอดยาบริเวณหลังคอเป็นประจำ หรือจะเลือกผลิตภัณฑ์ในรูปแบบกินที่ได้รับการจดทะเบียนรับรองถูกต้องก็ได้ครับ  โดยต้องให้เป็นประจำทุกเดือนหรือตามคำแนะนำของสัตวแพทย์นะครับ

 

 

     ก็ขอฝากให้เพื่อน ๆ คอยติดตามโรคไข้ไวรัสซิกากันด้วยนะครับ  เพราะถือว่าเป็นอีกหนึ่งโรคใกล้ตัวเราเช่นกัน ข้อมูลในปัจจุบันยังมีการศึกษาน้อยมากในสุนัข จำเป็นต้องศึกษาเพิ่มเติมต่อไป รวมถึงประเด็นที่ว่า ถ้าเกิดสุนัขป่วยเป็นโรคไข้ไวรัสซิกา หากมียุงมากัดน้องหมาแล้วจะแพร่ต่อมายังน้องตัวอื่น ๆ หรือมายังคนได้หรือไม่ ประเด็นนี้ข้อเน้นย้ำอีกที่ว่า ปัจจุบันก็ยังไม่มีหลักฐานว่า พบการติดต่อรูปแบบดังกล่าวเลยนะครับ ... ยังคงต้องค้นคว้ากันต่อไป เพื่อนๆ สามารถติดตามการระบาดของโรคไข้ไวรัสซิกาเพิ่มเติมได้จากเว็บไซต์ ProMED-mail นะครับ