ถ้าจะให้พูดถึงสาเหตุที่ทำให้น้องหมาแสดงอาการท้องเสียแล้ว ก็มีอยู่ด้วยกันหลายโรคเลยนะครับ มีทั้งท้องเสียแบบเฉียบพลันและท้องเสียแบบเรื้อรัง แต่ก็มีอยู่โรคหนึ่ง ที่ทำให้น้องหมาท้องเสียเรื้อรัง เรียกได้ว่ามีการขับถ่ายผิดปกติอย่างต่อเนื่องกันอยู่หลายวัน บางรายเป็นเดือน ๆ โดยที่สุนัขของเราก็ยังคงร่าเริงดี กินอาหารได้ กินน้ำเก่ง แต่พอผ่านไปนานวันเข้า น้องหมาของเราก็ซูบผอมลง มีน้ำหนักลดลงไป อาการเช่นนี้บางทีน้องหมาของเราอาจกำลังป่วยเป็น โรคกลุ่มอาการลำไ้ส้อักเสบเรื้อรัง IBD. (inflammatory bowel disease) อยู่ก็ได้ครับ หลายคนยังไม่ทราบว่าน้องหมาก็ป่วยเป็นโรคนี้ได้ด้วยนะ วันนี้ผมจะพาเพื่อน ๆ ไปทำความรู้จักกับโรค IBD. กันครับ

 

มารู้จักกับโรค IBD. ในสุนัขกัน

     ถ้าให้พูดถึงโรคลำไส้อักเสบในสุนัข เชื่อได้เลยว่า หลายคนมักจะนึกถึงโรคลำไส้อักเสบติดต่อจากเชื้อไวรัสในสุนัข (Canine viral Enteritis) กันใช่ไหมครับ ความจริงแล้วการอักเสบของลำไส้เกิดได้จากหลายสาเหตุเลยนะ อย่างโรคกลุ่มอาการลำไส้อักเสบเรื้อรัง inflammatory bowel disease หรือที่เราเรียกกันสั้น ๆ ว่า โรค IBD. นี้ ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้น้องหมาจำนวนไม่น้อยป่วยได้ แต่หลายคนก็มักจะมองข้ามไป เพราะไม่ได้ป่วยหนักอย่างฉับพลัน แต่หากปล่อยไว้ให้น้องหมาท้องเสียเรื้อรังนาน ๆ ไม่ยอมพาไปรักษา ก็อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

    โดยโรค IBD. จะทำให้ผนังลำไส้น้องหมาเกิดการหนาตัว มีเซลล์อักเสบหรือเม็ดเลือดขาวชนิดต่าง ๆ เข้ามาสะสมในลำไส้ ความจริงแล้วปัจจุบันเราก็ยังไม่ทราบถึงสาเหตุกลไกการเกิดโรคแน่ชัดนัก แต่สัญนิษฐานว่า อาจเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายที่ตอบสนองต่อสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาไม่ว่าจะเป็นเชื้อโรค โปรตีนในอาหาร ฯลฯ แล้วกระตุ้นให้เกิดการอักเสบขึ้น พอเกิดการอักเสบก็ทำให้สภาพแวดล้อมในทางเดินอาหารเปลี่ยนไป แบคทีเรียตัวร้ายก็อาจเจริญเติบโรคเพิ่มจำนวนมากขึ้นตามมาได้ ทำให้น้องหมาแสดงอาการท้องเสียเรื้อรัง จนถึงขั้นถ่ายอุจจาระมีเลือดปน บางรายมีอาเจียน น้ำหนักตัวลดลง ซูบผอมเนื่องจากการทำงานของลำไส้ผิดปกติไป เนื่้องจากว่า กินอะไรเข้าไปก็ขับถ่ายออกมา

 
 

จุลินทรีย์ในอุจจาระช่วยบอกโรค IBD. ได้ ?

    การจะทราบว่าสุนัขป่วยเป็นโรค IBD. นี้หรือไม่นั้น ปัจจุบันยังคงใช้การตรวจชิ้นเนื้อ (biopsy) ของลำไส้เพื่อยืนยันโรค แต่ก็นับเป็นวิธีที่ค่อนข้างยุ่งยากและมีค่าใช้จ่ายสูง ส่วนการตรวจเลือดเพื่อดูการเพิ่มจำนวนของเม็ดเลือดขาว หรือการตรวจค่าชีวเคมีต่าง ๆ หรือแม้แต่การถ่ายภาพรังสีช่องท้องหรืออัลตราซาวด์นั้น เป็นเพียงการคัดกรองโรคเบื้องต้นเท่านั้น ยังไม่มีวิธีที่ง่ายนักสำหรับการวินิจฉัยโรคนี้

    ล่าสุด (ตุลาคม 2559) มีการศึกษาหนึ่ง (คลิกที่นี่) พบว่า ในทางเดินอาหารสุนัขประกอบไปด้วยจุลินทรีย์หลากหลายชนิด บางตัวอาจมีบทบาทเกี่ยวข้องกับโรค IBD. ผู้วิจัยได้ค้นพบรูปแบบของจุลินทรีย์ที่อาจเป็นตัวบ่งชี้โรค IBD. ในสุนัข โดยมีความแม่นยำถึง 90%  สามารถนำมาใช้พยากรณ์ในสุนัขที่เป็นและไม่เป็นโรค IBD. ได้ แต่ผู้วิจัยก็ยังไม่ทราบแน่ชัดว่า จุลินทรีย์ที่เกี่ยวข้องนั้น เป็นตัวนำให้ก่อนโรคหรือเป็นผลหลังจากที่เกิดโรค IBD. มาแล้วกันแน่

 

วิธีดูแลสุนัขป่วยเป็นโรค IBD.

    การดูแลน้องหมาที่ป่วย สามารถทำได้โดยการปรับอาหาร เลือกเป็นอาหารที่ย่อยง่าย ไม่กินเนื้อสัตว์ที่ทำให้สุนัขแพ้ง่าย เพราะจะยิ่งทำให้ท้องเสียเข้าไปอีก ให้ทดลองปรับเป็นโปรตีนจากที่ไม่เคยกินมาก่อน อาจเป็นเนื้อปลา เนื้อแกะ ฯลฯ เลือกให้กินเนื้อสัตว์อย่างใดอย่างหนึ่ง ที่ยังคงคุณค่าทางโปรตีนที่เหมาะสม ทดลองให้กินแล้วดูว่า กินแล้วท้องเสียอีกหรือไม่ ต้องลดปริมาณไขมันลง โดยเฉพาะรายที่มีปัญหาตับอ่อนเรื้อรังร่วมด้วย และควรเพิ่มกากใยในอาหารด้วย สำหรับน้องหมาที่ป่วยเป็นโรค IBD. หลังจากได้รับการวินิจฉัยแล้ว คุณหมออาจให้เจ้าของป้อนยาฆ่าเชื้อและลดการอักเสบ (กดภูมิคุ้มกัน) ต่อเนื่องแบบระยะยาวครับ


    เห็นแล้วใช่ไหมครับว่า โรคที่ทำให้สุนัขท้องเสียนั้นมีด้วยกันหลายโรค สำหรับโรค IBD. นั้นก็เป็นอีกหนึ่งโรคที่ทำให้ลำไส้ของน้องหมาเกิดการอักเสบ แล้วแสดงอาการท้องเสียอย่างเรื้อรัง สุนัขที่เป็นโรคนี้จึงมักจะมีอาการท้องเสียอยู่บ่อย ๆ จนบางทีเจ้าของก็อาจละเลยไปคิดว่าสุนัขยังกินอาหารได้ คงไม่น่าจะเป็นอะไร สุดท้ายน้องหมาก็ซูบผอมลง กว่าจะพามารักษา อาการก็อาจเป็นหนักมากเสียแล้ว จึงอยากของฝากให้เพื่อน ๆ ช่วยกันสังเกตอาการน้องหมาด้วยนะครับ หากอาการตามที่ได้กล่าวไปข้างต้นนี้ ก็แนะนำให้พาไปพบคุณหมอ เพื่อตรวจตั้งแต่เนิ่น ๆ ไม่ควรปล่อยไว้นะครับ