ทุก ๆ วันที่ 1 และ 16 ของทุกเดือนหลายคนคงตั้งหน้ารอคอยความหวัง ว่าคงจะมีสักครั้งในชีวิตที่จะโชคดีรวยทางลัดเป็นเศรษฐีชั่วข้ามคืน เมื่อผลรางวัลสลากกินแบ่งรัฐบาลได้ประกาศออกมา และเช่นเคยทุกครั้งที่วันก่อนหน้านั้น จะมีข่าวชาวบ้านพบวัตถุประหลาด เกิดเหตุการณ์แปลกๆ หรือแม้แต่พบเจอพืชหรือสัตว์ที่มีรูปร่างแปลกประหลาดมาเป็นข่าว ให้ใครอีกหลายได้ใช้เป็นแนวทางออกมาตีเลขเด็ดให้เห็นกันเป็นประจำ

 

     ซึ่งความผิดปกติของสุนัขหรือความพิการแต่กำเนิดแปลก ๆ ก็เคยถูกนำมาเสนอเป็นข่าวกันหลาย ๆ กรณี อันที่จริงแล้วความผิดปกติเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นได้ เป็นเรื่องของความไม่สมบูรณ์ตามธรรมชาติ ที่อาจจะเกิดจากการผิดพลาดในการเจริญพัฒนาของสิ่งมีชีวิต ความผิดปกติบางอย่างสามารถรักษาได้ ความผิดปกติบางอย่างก็ไม่สามารถรักษาได้ วันนี้เรามาทำความเข้าใจ ไขข้อสงสัยในความผิดปกติแต่กำเนิด (แบบแปลก ๆ) ที่สามารถพบได้ในลูกสุนัข กันครับ

 

 

 

     การไม่มีรูเปิดทางทวารหนัก (atresia ani) เป็นความผิดปกติลูกสุนัขแรกเกิดอีกชนิดหนึ่งที่พบได้ แม้จะพบไม่บ่อยนัก ซึ่งบางรายเกิดแบบไม่มีรูเปิดออกภายนอกเลย แบบนี้ก็หนักหน่อย ส่วนบางรายก็มีรูเปิดทวารหนัก แต่ดันไปเปิดที่ผิดที่ผิดตำแหน่ง ใช้งานไม่ได้ตามปกติ พบบ่อยในสุนัขเพศเมีย และสุนัขบางพันธุ์ เช่น Poodle, Chow Chow, และ Boston terriers  ซึ่งนอกจากจะไม่มีรูทวารหนักแล้ว บางรายอาจไม่มีหางด้วย ซึ่งความผิดปกติเช่นนี้ยังแบ่งออกได้เป็น  4 รูปแบบ ตามภาพ

 

     หากเจ้าของไม่ได้สังเกตพบความผิดปกติตั้งแต่แรกเกิด ว่าลูกสุนัขตัวนั้นไม่มีรูทวาร เมื่อสังเกตมาอีกทีก็อาจพบว่า ลูกสุนัขตัวนั้นท้องกางขยายใหญ่ผิดปกติ ซึมลง ไม่ยอมกินนม และไม่มีอุจจาระออกมา วิธีการรักษา คือ ต้องทำการผ่าตัด ซึ่งวิธีการผ่าตัดขึ้นกับรูปแบบของความผิดปกติที่เกิด สำหรับในกรณีของ atresia ani type I นั้น ในบางรายอาจใช้การจัดการทางอื่นช่วยแทนการผ่าตัดได้

 

 

 

     ถ้าใครเคยอ่านหนังสือแนวเทพนิยาย อาจจะเคยได้ยินชื่อ ยักษ์ตาเดียว หรือ ไซคลอปส์ (Cyclops) เรื่องแบบนี้ไม่ได้เกิดจากจิตนาการเท่านั้น หากแต่มีพบได้ในชีวิตจริงด้วย ความผิดปกติที่เกิดมามีเพียงตาเดียวนั้น เราเรียกว่า Cyclopia ซึ่งพบได้ในสัตว์หลาย ๆ ชนิด รวมถึงในคนด้วยเช่นกัน สำหรับในสุนัขเกิดจากความผิดปกติที่เกิดขึ้นในการพัฒนาของตัวอ่อนในท้องที่ไม่สมบูรณ์   จัดเป็นความผิดปกติที่หายาก โดยเกิดขึ้นระหว่างการพัฒนาแบ่งเซลล์ของสมองส่วนหน้า ไม่สามารถแบ่งเบ้าตาออกเป็น  2 ช่องได้อย่างสมบูรณ์ จนเกิดการชิดกันเป็นตาเดียว บางรายก็ไม่มีจมูกหายใจ บางรายมีส่วนของจมูกที่ยื่นคลายกับงวงช้าง เรียกว่า proboscis ซึ่งส่วนมากจะมีชีวิตอยู่ได้เพียงไม่นานก็ตายไป พบได้น้อยมากที่จะมีชีวิตต่อมาได้เองอีกหลายวัน หากไม่ได้รับการดูแลเป็นพิเศษ 

 

 

     ภาวะรูปัสสาวะเปิดต่ำกว่าปกติ หรือ Hypospadias เป็นความผิดปกติที่พบบ่อยในลูกสุนัขเพศผู้ มีรายงานพบบ่อยในสุนัขบางพันธุ์ เช่น  Boston terrier เกิดจากความผิดปกติในการพัฒนาของการสร้างท่อปัสสาวะไม่ไปสุดที่ปลายอวัยวะเพศ บางรายรูเปิด (orifice) มาเปิดที่ตรงกลาง  บางรายมาเปิดที่ตรงโคนอวัยวะเพศ ทำให้น้องหมาไม่สามารถปัสสาวะได้ตามปกติ เวลาที่ปัสสาวะออกมา น้ำปัสสาวะอาจไปขังอยู่บริเวณหนังหุ้มอวัยวะ ปัสสาวะแล้วเลอะเทอะตามตัว ซึ่งสุนัขบางตัวอาจปรับพฤติกรรมมานั่งปัสสาวะแทน บางรายปัสสาวะลำบาก ปัสสาวะกระปิดกระปอยบ้าง  

 

     กรณีทั้งหลายเหล่านี้อาจทำให้อาจเกิดภาวะกระเพาะปัสสาวะอักเสบตามมา นอกจากนี้สุนัขที่เป็นภาวะเช่นนี้ อาจส่งผลต่อความสามารถในการสืบพันธุ์ ความสมบูรณ์พันธุ์ลดลง เนื่องจากไม่สามารถส่งผ่านอสุจิได้ตามปกติ  จึงไม่แนะนำให้ใช้เป็นพ่อพันธุ์ สำหรับการรักษานั้น จะทำในรายที่เป็นแล้ว ส่งผลทำให้ปัสสาวะลำบาก มีการติดเชื้อ หรือเกิดโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบบ่อย ๆ อาจต้องใช้การผ่าตัดเพื่อเปิดทางเดินปัสสาวะให้ใหม่ ทั้งนี้รูปแบบวิธีการผ่าตัดรักษานั้นขึ้นกับลักษณะของความผิดปกติที่ตรวจพบครับ

 

 

     ภาวะปากแหว่ง (cleft lip) และเพดานโหว่ (cleft palate) เป็นความผิดปกติของการเจริญเติบโตบริเวณใบหน้าของตัวอ่อนสุนัขตั้งแต่ยังอยู่ในท้องแม่ ส่งผลให้เกิดช่องว่างบริเวณตำแหน่งตรงกลางของริมฝีปาก มักเกิดกับริมฝีปากบนมากกว่าริมฝีปากล่าง โดยอาจต่อเนื่องไปถึงรูจมูกทำให้เกิดลักษณะปากแหว่ง ซึ่งอาจจะเกิดร่วมกับการโหว่ของเพดานแข็ง (hard palate) อันเนื่องมาจากแผ่นกะโหลกที่จะประกอบกันเป็นเพดานแข็งไม่ยอมเชื่อมกัน ทำให้เกิดเป็นช่องว่างเป็นรูเชื่อมระหว่างโพรงจมูกกับช่องปาก






     ซึ่งหากช่องว่างของเพดานแข็งนี้กว้างมากเท่าไร ก็จะยิ่งอันตรายมากเท่านั้น เพราะจะส่งผลต่อการกินและการกลืน ทำให้เกิดการสำลักนมลงปอดในระหว่างที่ลูกสุนัขดูดนมได้ บางครั้งเจ้าของอาจจะสังเกตเห็นน้ำนมไหลออกมาจากรูจมูกในขณะที่ลูกสุนัขกำลังดูดนมอยู่ มักพบในสุนัขพันธุ์  Beagles, Cocker Spaniels, Dachshunds, German Shepherds, Labrador Retrievers, Schnauzers และ Shetland Sheepdogs รวมถึงสุนัขพันธุ์หน้าสั้นด้วยครับ วิธีรักษาสามารถทำผ่าตัด เพื่อเย็บเพดานแข็งและริมฝีปากที่แหว่ง แต่การผ่าตัดในลูกสุนัขที่ยังเล็กเกินไปอาจมีความเสี่ยง บางรายแนะนำว่า อาจต้องรอให้ร่างกายได้เจริญพัฒนาเสียก่อน ในเบื้องต้นเจ้าของอาจต้องเรียนรู้วิธีการให้อาหารผ่านท่อ โดยเฉพาะในรายที่ป่วยเป็นภาวะเพดานโหว่ เพื่อป้องกันการกินเองแล้วเกิดการสำลักลงปอดครับ


    ความผิดปกติเหล่านี้ สำหรับใครที่ไม่เคยเห็นอาจมองเป็นเรื่องแปลกประหลาด บางคนอาจมีความเชื่อไปในทางลี้ลับ แต่หากมองด้วยเหตุด้วยผลแล้ว ความผิดปกติเหล่านี้สามารถอธิบายได้ด้วยความรู้ทางวิทยาศาสตร์  ทุกความผิดปกตินั้นมีที่มา ธรรมชาติสร้างสิ่งมีชีวิตให้สมบูรณ์ได้ ก็ย่อมสร้างสิ่งมีชีวิตที่ไม่สมบูรณ์ได้เช่นกัน  เป็นความสมดุลที่อยู่คู่กัน หากแต่วิทยาการทางการแพทย์ในปัจจุบันเจริญก้าวหน้ามากขึ้น ความผิดปกติบางอย่างที่เคยก่อปัญหา ก็สามารถได้รับแก้ไขได้เช่นกัน