ช่วงระยะเวลา 6-24 ชั่วโมงแรกหลังผ่าตัด เป็นช่วงของการฟื้นตัวจากยาสลบ สุนัขแต่ละตัวจะมีระยะเวลาฟื้นตัวจากยาสลบช้าเร็วไม่เหมือนกัน ทั้งนี้ขึ้นตัวของสุนัขเองและวิธีการวางยาสลบด้วย ในช่วงเวลานี้เราจะพบว่า สุนัขจะยังนอนหลับเป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นควรให้สุนัขอยู่ในกรง คอก หรืออยู่ในห้องที่จำกัดบริเวณไปก่อน ควรจัดท่าทางการนอนที่สบาย หลีกเลี่ยงท่านอนที่ไปกดทับแผลผ่าตัด อาจช่วยเปิดปากและดึงลิ้นของสุนัขออกมา เพื่อให้สุนัขหายใจได้สะดวกมากขึ้น เจ้าของควรหาผ้ามาปูรองพื้น และใช้ผ้าห่มตัวของสุนัขไว้ เพื่อป้องกันไม่ให้อุณหภูมิของร่างกายต่ำจากการสูญเสียความร้อน (นอนสั่น) อย่าเพิ่งวางชามน้ำหรืออาหารใกล้ตัวสุนัข เพราะสุนัขที่ยังไม่ฟื้นยาสลบดี อาจเผลอไปกินหรือเอาหน้าจุ่มลงไปในชามน้ำเป็นอันตรายได้ 

 

 

     เจ้าของจะต้องสังเกตการหายใจของสุนัขเป็นระยะ และปฏิบัติตามคำแนะนำของสัตวแพทย์อย่างเคร่งครัด ช่วงที่สุนัขฟื้นจากยาสลบใหม่ ๆ อาจจะมีอาการมึน ซึม เดินเซ ทรงตัวไม่อยู่ ดังนั้นเจ้าของจะต้องไม่ให้สุนัขลุกเดิน จนกว่าจะฟื้นจากยาสลบเต็มที่ อาจลองเรียกชื่อของสุนัข แล้วสุนัข แล้วสังเกตดูว่าสุนัขสามารถตอบสนองได้ตามปกติหรือไม่ จากนั้นจึงค่อยเริ่มให้สุนัขจิบน้ำก่อนเพียงเล็กน้อยทีละนิด (ห้ามบังคับป้อนในขณะที่ยังไม่ฟิ้นเต็มที่เด็ดขาด) หากสุนัขไม่มีอาการอาเจียน จึงค่อยเริ่มตั้งอาหารให้ปริมาณน้อย ๆ ให้สุนัขกินเองหลังจากที่สุนัขฟื้นตัวจากยาสลบเต็มที่แล้ว อย่างไรก็ดีสุนัขบางตัวอาจจะยังไม่อยากกินอาหารในช่วงเวลานี้ หรืออาจกินน้อยลงไป ก็อย่าเป็นกังวลใจนัก เนื่องจากช่วงเวลาที่เพิ่งฟื้นจากยาสลบใหม่ ๆ สุนัขอาจยังมีอาการซึมอยู่บ้าง และอาจยังคงเจ็บแผลที่เพิ่งผ่าตัดมาอยู่บ้าง  จึงถือเป็นเรื่องที่อาจเกิดขึ้นได้ครับ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     หลังจากผ่าตัดไปได้หนึ่งวัน (หรือผ่านไปช่วงข้ามคืน) สุนัขที่ฟื้นจากยาสลบเต็มที่แล้ว มักจะใช้ชีวิตไปตามปกติ บางตัวก็ลุกมาวิ่งเล่นได้แล้ว แต่เจ้าของจะต้องอย่าให้สุนัขวิ่งเล่น กระโดด หรือเล่นน้ำเด็ดขาด เพราะอาจทำให้แผลผ่าตัดฉีดขาดได้ และยังคงต้องระวังเช่นนี้ไปจนกว่าจะถึงวันตัดไหม  (ตัดไหมได้ที่ 7-10 วันหลังผ่าตัดเป็นต้นไป) นอกจากนี้ยังต้องป้องกันสุนัขกัดแทะหรือเลียแผลผ่าตัดด้วย (ทั้งตัวของสุนัขที่ป่วยและสุนัขตัวอื่นๆ ในบ้านด้วย) เพราะหากเลียแผลจนไหมที่เย็บไว้หลุดและฉีกขาด ก็จะทำให้แผลที่ผ่าตัดมาแตกได้เช่นกัน เจ้าของควรสวมปลอกคอกันเลีย ป้องกันสุนัขหันมาแทะแผล เจ้าของอาจให้สวมเสื้อป้องกันให้กับสุนัข เพื่อไม่ให้แทะหรือเลียโดนแผลผ่าตัดก็ได้ 

 

 

     หมั่นสังเกตแผลผ่าตัดและทำแผลให้สุนัขตามคำแนะนำของสัตวแพทย์ พาสุนัขไปพบคุณหมอทุกครั้งตามที่นัดไว้ แผลผ่าตัดเป็นแผลที่สะอาด เพราะการผ่าตัดทำด้วยเทคนิคปลอดเชื้อ (aseptic technique) เพื่อลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อที่จะเกิดขึ้น ดังนั้นแผลผ่าตัดที่ดีจะต้องไม่บวม มีหนอง หรือมีเลือดไหลออกมาก หากมีเลือดไหลซึม บวมอักเสบมาก ๆ หรือมีหนอง จะต้องรีบพาสุนัขไปกลับไปพบสัตวแพทย์โดยทันที เจ้าของจะต้องดูแลแผล อย่าให้แผลผ่าตัดสกปรกหรือเปียกชื้นเด็ดขาด หากแผลสกปรกต้องรีบแกะ และทำแผลให้ใหม่ โดยใช้น้ำเกลือสำหรับล้างแผล ล้างเอาสิ่งสกปรกออก จากนั้นซับแผลให้แห้งสนิท ใช้ยาฆ่าเชื้อ (เช่น โพรวิโดนไอโอดีน) ทาโดยรอบแผล แล้วก็อย่าลืมปิดแผลให้กับสุนัขด้วยนะครับ ทั้งนี้วิธีการทำแผลอาจแตกต่างกันไป ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของสัตวแพทย์ผู้ผ่าตัดจะเป็นการดีที่สุด 


 

 

 

      นอกจากนี้ยังต้องค่อยสังเกตอาการของสุนัขด้วยว่า สามารถกินอาหารได้ตามปกติหรือไม่ ตัวร้อนหรือไม่ หรือมีความผิดปกติอื่น ๆ เกิดขึ้นตามมาหรือไม่ หากมีก็ต้องรีบพากลับไปพบสัตวแพทย์โดยทันทีเช่นกัน สุดท้ายเจ้าของก็ต้องไม่ลืมป้อนยาตามที่สัตวแพทย์จ่ายมาให้ด้วยนะครับ ยาที่ให้กินก็เพื่อบรรเทาอาการและรักษาผลข้างเคียงที่จะเกิดขึ้นตามมาหลังผ่าตัด เช่น ยาฆ่าเชื้อ ยาลดการอักเสบ ยาลดปวด เป็นต้น ยาพวกนี้สำคัญและจำเป็นสำหรับสุนัขที่เพิ่งผ่าตัดมามาก ๆ หากไม่สามารถป้อนยาได้ จะต้องพาสุนัขกลับไปให้คุณหมอฉีดยาแทน วิธีการเหล่านี้เป้นสิ่งที่เจ้าของจะต้องปฏิบัติอย่างเคร่งคัดไปจนกว่าจะถึงวันที่ตัดไหมครับ

 

 

 

 

 

 

 

 

     บางคนเข้าใจว่า สุนัขจะตัดไหมได้ก็ต้องรอ  7 วันหลังจากที่ผ่าตัด ทั้งนี้วันตัดไหมอาจไม่ใช่วันที่ 7 หลังจากวันที่ผ่าตัดตายตัวเสมอไป ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับบาดแผลของสัตว์แต่ละตัว กระบวนการหายของแผล จะมีการสร้างเนื้อเยื่อจากส่วนก้นขึ้นมาส่วนบน ปกติจะหายภายใน 1-2 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับตำแหน่ง ประเภท และลักษณะของบาดแผล ทั้งนี้ก็ยังมีปัจจัยอีกหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็น อายุของสัตว์ ตำแหน่งของบาดแผล การไหลเวียนของเลือดมาเลี้ยงที่แผล การติดเชื้อแทรกซ้อน ภาวะทุโภชนาการของตัวสัตว์ เทคนิคในการทำแผล ฯลฯ บางครั้งการแต้มยาฆ่าเชื้อพร่ำเพื่อมากไป ก็อาจไปทำลายบาดแผลได้ แผลที่ชื้นมากไป จะทำให้เนื้อเยื่อเปื่อยลอก ส่วนแผลแห้งที่เกินไป ก็อาจทำให้ผิวหนังเกิดการแตกแยกได้เช่นกัน

 

 

     การดูแลแผลผ่าตัดอย่างถูกต้องจะช่วยลดการติดเชื้อและทำให้แผลผ่าตัดหายได้เร็วยิ่งขึ้น ส่วนมากแล้วจะตัดไหมได้ที่ 7-10 วันหลังผ่าตัดเป็นต้นไป เมื่อตัดไหมแล้ว คุณหมออาจทำการปิดแผลให้สุนัขต่อไปก่อนอีก 2-3 วัน และยังคงแนะนำให้สวมปลอกคอกันเลียต่อไปก่อน จากนั้นเจ้าของจึงค่อยแกะที่ปิดแผลให้ สุนัขก็สามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติ สามารถอาบน้ำให้กับสุนัขได้แล้วครับ

 

 

 

 

 

 

 

     เจ้าของหลาย ๆ คนมักกังวลว่า เมื่อทำหมันไปแล้วสุนัขจะอ้วน ความจริงแล้วนั้น การทำหมันไม่ได้ทำให้น้องหมาอ้วน แต่การทำหมันทำให้ฮอร์โมนเพศลดลง ส่งผลให้การเผาผลาญพลังงานลดลง หากเรายังให้อาหารในปริมาณเท่าเดิมหรือมากขึ้น ก็จะทำให้น้องหมามีน้ำหนักเกินหรืออ้วนได้ ปัจจุบันมีอาหารสำหรับควบคุมน้ำหนัก หรืออาหารสำหรับน้องหมาที่ทำหมันแล้ว เจ้าของอาจจะปรับให้น้องหมากินอาหารแบบนี้ก็ได้



      นอกจากนี้ผลที่จะเกิดขึ้นในสุนัขบางตัวหลังจากที่ทำหมันไปแล้ว โดยเฉพาะในสุนัขเพศเมียก็คือ การที่ไม่สามารถควรคุมปัสสาวะได้ (Urine Incontinence) เมื่อตัดมดลูกและรังไข่ออกไปแล้ว ฮอร์โมนเอสโตรเจนจะลดลง ทำให้การหดตัวของกล้ามเนื้อหูรูดของกระเพาะปัสสาวะผิดปกติไป ส่งผลให้การควบคุมปัสสาวะจะทำได้ไม่ดีเหมือนปกติ จึงพบปัสสาวะเล็ดได้ โดยเฉพาะน้องหมาเพศเมีย เจ้าของอาจเข้าใจว่าน้องหมาปัสสาวะเรี่ยราด แต่กรณีนี้ไม่ได้เป็นกับน้องหมาทุกตัวที่ทำหมันนะครับ แต่ตัวที่แสดงอาการมักจะมีปัจจัยอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น เป็นโรคทางระบบทางเดินปัสสาวะ เป็นโรคอ้วน มีอายุมากขึ้น เป็นต้นครับ สุดท้ายหากสุนัขที่ทำหมันไปแล้วยังคงเป็นสัดอยู่ โดยเฉพาะสุนัขที่แสดงอาการเป็นสัดหลังจากทำหมันไปแล้วนานนับปี ก็อาจเกิดขึ้นเนื่องจากการผ่าตัดที่ทำการตัดเอารังไข่ออกไม่หมด หากพบเช่นนี้ก็จะต้องผ่าตัดใหม่เพื่อเข้าไปแก้ไขตัดเอารังไข่ออกไปให้หมดครับ






     เพราะความสำเร็จของการผ่าตัด ไม่ได้จบเมื่อการผ่าตัดนั้นสิ้นสุด การดูแลสุนัขหลังจากผ่าตัดไปแล้ว จึงมีความสำคัญเป็นอย่างมาก สุนัขจะฟื้นตัวได้ช้าหรือเร็วนั้น ก็ขึ้นอยู่กับการดูแลหลังจากผ่าตัดที่ดี ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ อย่างการสวมปลอกคอกันเลีย การป้อนยาให้กับสุนัข การไปพบสัตวแพทย์ตามนัดหมาย ถือเป็นเรื่องที่สำคัญมาก สุนัขบางตัวต้องมาเสียชีวิตอันเกิดจากภาวะแทรกซ้อนที่ไม่พึงประสงค์ เช่น แผลแตก ซึ่งเป็นเรื่องที่ไม่ควรเกิดขึ้นเลย ถ้าเจ้าของใส่ใจดูแลให้ดี