โดย: Tonvet

การรักษาแบบมุ่งเป้า (targeted therapy) ทางเลือกใหม่การรักษาสุนัขในปัจจุบัน

การรักษาที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพคือหัวใจสำคัญแห่งการรักษา การรักษาแบบมุ่งเป้าคือวิทยาการใหม่ที่ตอบโจทย์

25 กันยายน 2563 · ชอบ  (0) · แสดงความคิดเห็น (1) · อ่าน (3,148)
451

SHARES


451 shares

 

  • ปัจจุบันมีการศึกษาความรู้ระดับโมเลกุลมากขึ้นจึงมีการค้นพบการรักษาวิธีใหม่ที่เรียกว่า การรักษาแบบมุ่งเป้า
 
  • มีการนำวิธีการรักษาแบบมุ่งเป้ามาใช้ในสุนัขหลายโรค เช่น โรคภูมิแพ้ผิวหนัง โรคมะเร็งเมลาโนมาในช่องปากของสุนัข เป็นต้น


    

Dogilike.com :: การรักษาแบบมุ่งเป้า (targeted therapy) ทางเลือกใหม่การรักษาสุนัขในปัจจุบัน


     การรักษาสัตว์ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันนั้น มีทั้งการรักษาทางยาและการรักษาด้วยวิธีผ่าตัด การรักษาทางยานั้น บางครั้งการใช้ยาบางชนิด ก็อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงบางอย่าง ปัจจุบันมีการศึกษาความรู้ในระดับโมเลกุลมากขึ้น จึงมีการค้นพบวิธีการรักษาใหม่ๆ โดยเฉพาะ เราเรียกว่าการรักษาแบบมุ่งเป้า (targeted therapy) เช่น อาจใช้วิธีภูมิคุ้มกันบำบัด หรือ การใช้ตัวยาที่ออกฤทธิ์ต่อเซลล์ในระดับโมเลกุล ทำให้เกิดความจำเพาะเจาะจงมากขึ้น ซึ่งช่วยยับยั้งไม่ให้เกิดอาการและผลข้างเคียงอันไม่พึงประสงค์ที่ตามมาจากการใช้ยาบางชนิดได้ด้วย สำหรับการรักษาแบบมุ่งเป้าในปัจจุบันของสุนัขจะมีอะไรบ้างนั้น ตามมาดูกันเลยครับ


 

การรักษาโรคภูมิแพ้ผิวหนังในสุนัข



     การรักษาโรคภูมิแพ้ผิวหนังในสุนัขเป็นเรื่องที่น่าหนักใจของสัตวแพทย์และเจ้าของเหมือนกัน การใช้ยาบางอย่างในการรักษาบางครั้งอาจไม่ได้ผล  เช่น การรักษาด้วยยาในกลุ่มสเตียรอยด์ เพื่อลดอาการคันและการอักเสบ ก็อาจมีข้อจำกัดและอาจส่งผลให้เกิดผลข้างเคียงตามมาได้เช่นกัน หรือการใช้ยาในกลุ่มยาแก้แพ้เพื่อลดอาการคัน บางครั้งก็ไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอนัก รวมถึงอาจทำให้เกิดอาการง่วงนอนในสุนัขบางตัวได้ด้วย
 

Dogilike.com :: การรักษาแบบมุ่งเป้า (targeted therapy) ทางเลือกใหม่การรักษาสุนัขในปัจจุบัน


     ปัจจุบันจึงได้มีการคิดค้นยาเพื่อใช้ในการรักษาที่มุ่งเป้ามากขึ้น  โดยเฉพาะอาการคันและการอักเสบที่มักเกิดขึ้นในสุนัขที่เป็นโรคภูมิแพ้ผิวหนัง  ไซโตไคน์ จัดเป็นโมเลกุลที่ส่งสัญญาณทางเคมีที่ทำให้เกิดการกระตุ้นการอักเสบขึ้น ไซโตไคน์ที่มีบทบาททำให้เกิดอาการของโรคภูมิแพ้ผิวหนังในสุนัขก็ได้แก่ interleukin-4 (IL-4), interleukin-6 (IL-6) , interleukin-31 เป็นต้น ดังนั้นอย่าในปัจจุบันที่สามารถออกฤทธิ์มุ่งเป้าหมายไปยังตัว interleukin โดยเฉพาะซึ่งสามารถหยุดและยับยั้งอาการของโรคภูมิแพ้ผิวหนังในสุนัขได้

 

Dogilike.com :: การรักษาแบบมุ่งเป้า (targeted therapy) ทางเลือกใหม่การรักษาสุนัขในปัจจุบัน


     ยา Oclacitinib เป็นหนึ่งในยาที่ใช้ในการรักษาอาการคันในโรคภูมิแพ้ผิวหนังในสุนัข  ซึ่งยาตัวนี้เป็นการรักษาแบบพุ่งเป้าโดยทำงานได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ  โดยยาจะเข้าไปออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์กลุ่ม Janus  kinase (JAK) ซึ่งเป็นเอนไซม์ตัวสำคัญในกระบวนการส่งสัญญาณของไซโตไคน์ที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบและคัน คือ IL-2, IL-4, IL-6 และ IL-31 สามารถดูดซึมและออกฤทธิ์ได้เร็ว สามารถหยุุดอาการคันได้ภายใน 4 ชั่วโมงหลังได้รับยา และคุมอาการได้นานถึง 24 ชั่วโมง พบผลข้างเคียงน้อย ที่มีรายงานอาการข้างเคียงก็อย่างเช่น อาเจียน ท้องเสีย เบื่ออาหาร เป็นต้น

 

การรักษามะเร็งเมลาโนมาในสุนัข



     มะเร็งเมลาโนมาเกิดจากการเพิ่มจำนวนที่มากผิดปกติของเซลล์ melanocyte มะเร็งชนิดนี้เกิดได้ที่บริเวณผิวหนังทั่วไปรวมถึงเยื่อเมือกในช่องปากของสุนัข ที่สำคัญยังสามารถแพร่กระจายไปยังอวัยวะข้างเคียงได้ด้วย การรักษาในปัจจุบันจะเน้นวิธีการผ่าตัด การใช้รังสีรักษา และการใช้สารเคมีบำบัด แต่ในอนาคตอันใกล้อาจมีการรักษาด้วยวิธีการในระดับโมเลกุล โดยเป็นการรักษาแบบมุ่งเป้าโดยใช้ภูมิคุ้มกันบำบัด  คือ มีการใช้ไทโรซิเนสดีเอ็นเอวัคซีน ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับแอนติเจนของเซลล์มะเร็ง มาฉีดให้กับสุนัขเพื่อหวังผลกระตุ้นให้สุนัขสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมา สามารถกำจัดและทำลายเซลล์มะเร็งได้เอง เหมาะแก่การรักษามะเร็งเมลาโนมาในระยะท้ายๆ ที่มีการแพร่กระจายไปยังปอด
 

Dogilike.com :: การรักษาแบบมุ่งเป้า (targeted therapy) ทางเลือกใหม่การรักษาสุนัขในปัจจุบัน


     กล่าวโดยสรุปก็คือ การรักษาแบบมุ่งเป้านี้เป็นการรักษาที่มีความจำเพาะเจาะจงมากขึ้น  ในอนาคตเราอาจจะนำเซลล์ของสัตว์ป่วยแต่ละตัวมาวิเคราะห์ในระดับโมเลกุล เพื่อหาความผิดปกติ  และออกแบบตัวยาให้เข้ากับสัตว์ป่วยตัวนั้นๆ หรืออาจจะทำยาที่เข้าไปยับยั้งขบวนการความผิดปกติได้ตั้งแต่เซลล์ต้นกำเนิด ทำให้ช่วยลดผลข้างเคียงที่อาจกระทบต่อเซลล์ปกติอื่นๆ ได้ ก็จะทำให้การรักษานั้นรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากขึ้น



 

บทความโดย: หมอต้น ด็อกไอไลค์
น.สพ.ธีรภาพ มุสิกานนท์



ข้อมูลบางส่วน :
https://www.dvm360.com/ 
https://themomentum.co/targeted-therapy-cancer/
ธนาวดี เมฆวิมล และ สุภาวดี ปิระเต. 2018. ทิศทางการรักษาโรค oral melanoma (OM) ในสุนัขโดยใช้ภูมิคุ้มกันบำบัด. KKU Veterinary Journal,volume 28 :หน้า 45-52



รูปภาพประกอบ :
https://www.petmd.com/sites/default/files/dog-cancer-treatment-shutterstock_188019227.jpg
https://image.cnbcfm.com/api/v1/image/105866987-1556045745023unknown-2.jpeg?v=1556045841&w=1600&h=900
https://www.mspca.org/wp-content/uploads/2015/10/COX3999.jpg
https://www.healthxchange.sg/sites/hexassets/Assets/cancer/cancer-treatment-targeted-therapy-new-hope.jpg
https://static.scientificamerican.com/sciam/cache/file/7D53870F-15C7-4FBE-A7D25605D2E505E3_source.jpg