โดย: Tonvet

เอาแล้วไง! พบเชื้อก่อโรคในสุนัข rickettsia สายพันธุ์ใหม่ติดต่อจากเห็บ

นักวิจัยค้นพบเชื้อก่อโรคจากเห็บในสุนัขชนิดใหม่.. ตอนนี้ยังไม่ได้ตั้งชื่ออย่างเป็นทางการให้

20 พฤศจิกายน 2563 · · อ่าน (2,969)
152

SHARES


152 shares
  • นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยรัฐนอร์ทแคโรไลนาค้นพบเชื้อ rickettsia spp.  สายพันธุ์ใหม่ ซึ่งเป็นเชื้อก่อโรคสำคัญในสุนัขและมนุษย์ที่ติดจากเห็บ
 
  • เป็นการแยกเชื้อจากสุนัขป่วย 3 ราย จาก 3 มลรัฐ คือ โอกราโฮมา เทนเนสซี และอิลลินอยส์ ที่มีอาการไข้สูง ซึม และมีเกล็ดเลือดต่ำ ซึ่งป่วยด้วยโรคกลุ่มอาการไข้ออกจุด ( Spotted Fever Group) 
 
  • ปัจจุบันยังไม่มีการตั้งชื่อให้กับเชื้อใหม่สายพันธุ์นี้ และยังไม่ทราบว่าเห็บชนิดไหนกันแน่ที่เป็นตัวนำเชื้อดังกล่าวมาติดยังสุนัข ซึ่งจะได้มีการศึกษาค้นคว้าต่อไปในอนาคต

 

 

Dogilike.com :: เอาแล้วไง! พบเชื้อก่อโรคในสุนัข rickettsia สายพันธุ์ใหม่ติดต่อจากเห็บ



     เชื้อแบคทีเรียกลุ่ม Rickettsia เป็นเชื้อก่อโรคสำคัญที่พบได้ทั้งในสุนัขและมนุษย์ โดยเชื้อ Rickettsia บางชนิดเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคกลุ่มอาการไข้ออกจุด (Spotted Fever group) ซึ่งมีเห็บเป็นพาหะนำโรค ในสหรัฐอเมริกาจะมีเชื้อแบคทีเรียที่ชื่อ Rickettsia rickettsii  เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคไข้ออกจุดเทือกเขาร็อกกี้ (Rocky Mountain spotted Fever) โรคนี้มีเห็บเปลือกแข็งที่นำโรคมาติดสุนัข ได้แก่ American dog tick (Dermacentor variabilis), Rocky Mountain wood tick (Dermacentor andersoni) และ The brown dog tick (Rhipicephalus sanguineus) ซึ่งเห็บชนิดหลังนี้สามารถพบได้ในบ้านเราเช่นกัน น้องหมาที่ได้รับเชื้อจะแสดงอาการป่วย มีไข้สูง ซึม เบื่ออาหาร น้ำหนักตัวลดลง ต่อมน้ำเหลืองโต เมื่อเข้าไปในหลอดเลือด จะทำให้เกิดหลอดเลือดอักเสบ จึงพบจุดเลือดออกตามผิวหนังให้เห็น ลักษณะคล้ายจุดหรือผื่นสีแดง

 

การค้นพบเชื้อ rickettsia สายพันธุ์ใหม่




     มีรายงานการตรวจพบเชื้อ rickettsia สายพันธุ์ใหม่ในสุนัข 3 ตัว จาก 3 มลรัฐ ได้แก่ Oklahoma  Illinois และ Tennessee  โดยสุนัขทั้ง 3 ตัว มีอาการคล้ายๆ กัน คือ มีไข้สูง ซึม และมีเกล็ดเลือดต่ำ 



      สุนัขตัวแรก เข้ารับการตรวจเมื่อเดือนพฤษภาคมปี 2018 เป็นสุนัขเพศผู้ผสมอายุ 10 ปี ทำหมันแล้ว มาด้วยอาการซึมและมีประวัติการกำจัดเห็บมาก่อนหน้า 2 สัปดาห์ มีเกล็ดเลือดต่ำ มีการตรวจพบแอนติบอดี้ของเชื้อ R. rickettsii ทางเซรั่มวิทยาและมีการตรวจพบเชื้อ Rickettsia เป็นบวกด้วยวิธี PCR  สุนัขตัวนี้ได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะและมีอาการดีขึ้นตามลำดับ และมีสุขภาพแข็งแรงดีตลอด 1 ปีที่ ติดตามผลการรักษามา



 

Dogilike.com :: เอาแล้วไง! พบเชื้อก่อโรคในสุนัข rickettsia สายพันธุ์ใหม่ติดต่อจากเห็บ




      สุนัขตัวที่ 2 เข้ารับการตรวจเมื่อพฤษภาคมปี 2019  เป็นสุนัขเพศผู้ อายุ 9 ปี พันธุ์บอสตันเทอร์เรียร์ ทำหมันแล้ว สุนัขตัวนี้มาด้วยอาการซึม เดินลำบาก และมีการเจ็บปวดบริเวณข้อศอก โดยอาการป่วยนี้เกิดขึ้น 3 วันหลังจากติดเห็บกลับมาจากบริเวณ Arkansas ผลการตรวจร่างกายพบ ว่ามีไข้สูง มีภาวะขาดน้ำ เจ็บปวดบริเวณข้อศอก มีการใช้ขาผิดปกติ และไม่ลงน้ำหนัก มีเม็ดเลือดขาวขึ้นสูงและมีเกล็ดเลือดต่ำ มีการตรวจพบแอนติบอดีเชื้อ R.rickettsii ทางเซรั่มวิทยา และมีการตรวจพบเชื้อ Rickettsia เป็นบวกด้วยวิธี PCR เช่นเดียวกับสุนัขตัวแรก และยังได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคข้ออักเสบจากการเก็บน้ำไขข้อไปตรวจหาเซลล์   ได้รับการรักษาจนหายดีและมีสุขภาพแข็งแรงตลอด 5 เดือนที่ติดตามผลการรักษามา


      สุนัขตัวที่ 3 เข้ารับการตรวจเดือนสิงหาคมปี 2019 เป็นสุนัขเพศผู้อายุ 9 ปี พันธุ์ผสมเทอเรีย ทำหมันแล้ว มาด้วยอาการซึม กินน้ำเยอะ ผลการตรวจร่างกายพบว่า มีไข้สูง มีภาวะโลหิตจางและมีเกล็ดเลือดต่ำ มีการตรวจเลือดพบแอนติบอดี้ของเชื้อ R. rickettsii ทางเซรั่มวิทยา และมีการตรวจพบเชื้อ Rickettsia เป็นบวกด้วยวิธี PCR เช่นกัน โดยก่อนหน้านี้ 1 ปีมีการตรวจพบเชื้อ R. rickettsii มาแล้ว


 

Dogilike.com :: เอาแล้วไง! พบเชื้อก่อโรคในสุนัข rickettsia สายพันธุ์ใหม่ติดต่อจากเห็บ


 


     จากการตรวจแยกสายพันธุ์ของเชื้อพบว่าเชื้อ rickettsia ชนิดใหม่ที่พบในสุนัขนี้ เป็นเชื้อก่อโรคไข้ออกจุด มีความสัมพันธ์กับเชื้อชนิดที่ก่อโรคในมนุษย์ คือ R. heilongiangensis  และ R. massiliae  ถึง 95 เปอร์เซ็นต์ โดยเกิด cross-reactivity ในส่วนของ ompA


     สำหรับเห็บที่เป็นพาหะนำเชื้อ Rickettsia ก่อโรคนี้ สามารถพบได้ทั่วโลกถึง 25 ชนิด อย่างไรก็ดียังไม่แน่ชัดว่า เห็บชนิดไหนที่นำเชื้อสายพันธุ์ใหม่ดังกล่าวมาติดยังสุนัข ซึ่งจะได้มีการศึกษาค้นคว้าต่อไปในอนาคต รวมถึงความชุกของเชื้อก่อโรค และสัตว์ที่เป็นแหล่งรังโรคตัวสำคัญของเชื้อสายพันธุ์ใหม่นี้

 

Dogilike.com :: เอาแล้วไง! พบเชื้อก่อโรคในสุนัข rickettsia สายพันธุ์ใหม่ติดต่อจากเห็บ




     สำหรับเชื้อ Rickettsia rickettsii   นี้  ก็เป็นเชื้อก่อโรคในกลุ่มอาการไข้ออกจุดที่สำคัญ ซึ่งมีความรุนแรงและเป็นอันตรายในสุนัข ล่าสุดนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยรัฐนอร์ทแคโรไลนาได้ตรวจพบเชื้อสายพันธุ์ใหม่ ปัจจุบันยังไม่มีการตั้งชื่อให้ ผู้วิจัยได้ขอร้องไปยังสัตวแพทย์ที่เกี่ยวข้องให้เก็บตัวอย่างเห็บในสุนัขที่มีอาการต้องสงสัย เพื่อนำมาใช้ระบุชนิดเห็บ ซึ่งอาจเป็นพาหะนำเชื้อสายพันธุ์ใหม่นี้มาติดยังสุนัขได้  สุนัขถือเป็นยามเฝ้าระวังโรคที่ดีสำหรับในมนุษย์ สามารถนำมาใช้ศึกษาโรคที่ติดจากเห็บในมนุษย์ได้ เพราะสุนัขมีอัตราการสัมผัสเห็บที่สูงกว่า จึงมีโอกาสได้รับกับเชื้อโรคมากกว่า ซึ่งอาจเป็นเชื้อที่ติดจากเห็บเช่นเดียวกับที่ติดในคนเรา ถือเป็นการเพิ่มศักยภาพในการร่วมมือป้องกันและการควบคุมโรค ให้สมกับคำว่า "สุขภาพหนึ่งเดียว (One Health)" ครับ



 

บทความโดย: หมอต้น ด็อกไอไลค์
น.สพ.ธีรภาพ มุสิกานนท์



ข้อมูลบางส่วน :
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/11/201109184912.htm
https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/26/12/20-0272_article



รูปภาพประกอบ :
https://www.aspca.org/sites/default/files/dog-care_common-dog-diseases_main-image.jpg
https://images.onhealth.com/images/slideshow/rocky-mountain-spotted-fever-s1-photo-of-male-yellow-dog-tick.jpg
https://www.lonetreevet.com/blog/wp-content/uploads/2018/04/iStock-671260196_super-1024x684.jpg
https://smb.ibsrv.net/imageresizer/image/article_manager/1200x1200/15187/122127/heroimage0.117617001559743387.jpg