ความเจ็บป่วยของสุนัขนั้นเกิดได้จากหลายสาเหตุ แต่สาเหตุที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้และคงไม่มีใครอยากให้เกิด คือ โรคที่เกี่ยวข้องกับพันธุกรรม ซึ่งเกิดจากการถ่ายทอดผ่านสารพันธุกรรม หรือ DNA โดยเป็นความผิดปกติที่เกิดจากโครโมโซมและยีน โรคที่เกิดจากการถ่ายทอดทางยีนมีมากมายหลายพันโรค โรคพวกนี้สามารถส่งต่อไปยังรุ่นลูกหรือหลานได้

     ล่าสุดมหาวิทยาลัยเฮลชิงกิ ประเทศฟินแลนด์ ได้ตีพิมพ์บทความน่าสนใจ จากการศึกษาค้นพบความบกพร่องของยีนที่ส่งผลต่อความผิดปกติในสุนัข ช่วยไขความลับของยีนที่เป็นต้นตอการทำงานที่ผิดปกติของต่อมใต้สมอง ยีนที่ทำให้สุนัขขนร่วง และยีนที่ส่งผลต่อความยาวของช่วงปากและจมูกในสุนัข ซึ่งส่งผลต่อการทำงานของระบบทางเดินหายใจ โดยเฉพาะในหมาพันธุ์หน้าสั้น ยีนที่ว่ามาทั้งหลายเหล่านี้คือยีนอะไร เราตามมาดูกันเลยครับ

 

ยีนที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาต่อมใต้สมองที่ผิดปกติ 

     ต่อมใต้สมอง (pituitary gland) เป็นส่วนที่อยู่ใต้สมองส่วนไฮโปทาลามัส มีรูปร่างคล้ายถั่ว ทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนสำคัญหลายตัวที่ใช้ควบคุมการเจริญเติบโตของร่างกาย ระบบสืบพันธุ์ และควบคุมการทำงานของต่อมอื่น ๆ ในร่างกายด้วย  การพัฒนาที่ผิดปกติของต่อมใต้สมอง ย่อมทำให้เกิดการขาดฮอร์โมนต่อมใต้สมอง  โดยอาจมีปัจจัยเกี่ยวข้องตั้งแต่กำเนิดได้ 

     ยีน POU1F1 เป็นยีนที่ทำหน้าที่ควบคุมการพัฒนาของต่อมใต้สมองส่วนหน้า ความผิดปกติที่เกิดขึ้นนี้ จะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนตามมา ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้สุนัขเกิดภาวะแคระแกร็นและความผิดปกติของเส้นขน  อย่างในกรณีของสุนัขพันธุ์ Karelian bear dog นักวิจัยและค้นพบว่า มีความเกี่ยวข้องกับยีนดังกล่าว
 

     จากการศึกษาในลูกสุนัขที่มีอาการและไม่มีอาการของประเทศฟินแลนด์และประเทศสวีเดนพบว่า ในสุนัขที่ป่วยทั้ง 8 ตัวจากครอกสุนัข 5 ครอก จะมีขนาดตัวเล็กกว่าปกติถึง 20 เซนติเมตร โดยในจำนวนนี้อาจยังมีขนเหมือนลูกสุนัขปกติ หรือบางตัวอาจมีขนร่วงมากกว่าปกติซึ่งเป็นลักษณะของโรค ยกตัวอย่างในรูปจะเห็นว่า สุนัขที่เป็นโรคนี้จะมีขนาดตัวเล็กว่าสุนัขอีกตัวอย่างเห็นได้ชัด ทั้งๆ ที่สุนัขทั้งสองตัวมีวัยที่ใกล้เคียงกัน 

     การถ่ายทอดนี้เป็นการถ่ายทอดทางพันธุกรรมแบบยีนด้อย ทำให้ลูกสุนัขในคอกเดียวกันอาจได้รับผลกระทบไม่เหมือนกัน อย่่างในสุนัขพันธุ์ Karelian bear dog นี้มีเพียง 8 เปอร์เซ็นต์เท่านั้นที่พบความบกพร่องดังกล่าว การทดสอบยีนที่ได้จากผลวิจัย จะสามารถช่วยให้ผู้เพาะพันธุ์สามารถหลีกเลี่ยงการผสมพันธุ์ในสุนัขที่อาจเป็นพาหะของความผิดปกตินี้ได้ ก็จะช่วยให้สุนัขที่จะเกิดมาในรุ่นถัดไปมีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรงยิ่งขึ้น

 

ยีนที่ส่งผลต่อความยาวของช่วงปากและจมูกในสุนัข

     ความยาวของช่วงปากและจมูก หรือ muzzle ในสุนัขย่อมส่งผลต่อทางเดินหายใจ ซึ่งในสุนัขพันธุ์หน้าสั้นมักจะมีความบกพร่องในเรื่องการหายใจและการระบายความร้อนของร่างกาย ทำให้เกิดโรคต่าง ๆ ตามมาได้ เราเรียกกลุ่มโรคนี้ว่า Brachycephalic respiratory syndrome ต้องยอมรับว่ามีผู้เพาะพันธุ์สุนัขบางคนที่มุ่งเน้นเพียงรูปร่างหน้าตาของสุนัขเพื่อเป็นจุดขายเท่านั้น แต่กลับไม่สนใจในเรื่องของสุขภาพที่ตามมา ทำให้เกิดการแข่งกันการผลิตลูกสุนัขที่มีใบหน้าสั้นออกมาจำนวนมากมายหลายพันธุ์ 

     ล่าสุดนักวิจัยค้นพบว่าความผิดปกติของยีน DVL2 ที่พบในสุนัขบางพันธุ์ ส่งผลต่อลักษณะของกระดูกหางที่ขดสั้นคล้ายสกรู และยังส่งผลต่อความยาวของช่วงปากและจมูกในสุนัขด้วย โดยเฉพาะในสุนัขที่ยีนเป็น homozygous dog ส่วนของช่วงปากและจมูกจะมีความสั้นกว่าสุนัขที่ยีนเป็น heterozygous dog นอกเหนือจากที่กล่าวมาแล้วยังพบเพิ่มอีกว่า สุนัขที่มี homozygous dog ของยีน DVL2 ยังมีโอกาสเป็นโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดได้ด้วย แต่ยังคงต้องทำการศึกษาเพิ่มเติมต่อไป 
 

ยีนที่ส่งผลในเกิดขนร่วงในสุนัข 

     การขนร่วงในสุนัขเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทั้งโรคผิวหนังจากการติดเชื้อโรค ความผิดปกติของฮอร์โมน การขาดสารอาหารบางอย่าง หรือแม้แต่การถ่ายทอดทางพันธุกรรม ฯลฯ แน่นอนว่า การที่สุนัขไม่มีขน ย่อมส่งผลต่อความสวยงามของสุนัข ลูกสุนัขบางตัวเกิดมาพร้อมกับความผิดปกติ  โดยอาจมีขนเบาบาง และอาจจะร่วงจนหมดตัวไปภายในไม่กี่สัปดาห์หลังจากเกิด

     จากการศึกษาในสุนัขพันธุ์ Scottich deerhound ที่มีการขนร่วงดังกล่าว พบว่ามีการเชื่อมโยงกับยีนที่ชื่อว่า  SGK3 ซึ่งยีนนี้ส่งผลต่อเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมวงรอบการเจริญของเส้นขน และยังเป็นยีนที่เกี่ยวข้องกับการไม่มีขนของสุนัขพันธุ์ American hairless terrier ด้วย ซึ่งจากการศึกษานี้อาจมีส่วนช่วยให้เราสามารถไขความลับสาเหตุของศีรษะล้านในมนุษย์ในรายที่ไม่ได้เกิดจากความผิดปกติจากฮอร์โมนได้อีกด้วย
 

     ในปัจจุบันได้มีการค้นพบต้นตอของความผิดที่ทำให้เกิดโรคทางพันธุกรรมมากมาย จากการศึกษาความผิดปกติของยีนในสุนัขนี้ ซึ่งเมื่อเราทราบว่าสุนัขตัวไหนมียีนที่ผิดปกติ ก็จะไม่นำมาเป็นพ่อแม่พันธุ์  นับได้ว่าเป็นการตัดไฟแต่ต้นลม ไม่ให้เกิดถ่ายทอดความผิดปกติของโรคทางพันธุกรรมส่งต่อไปยังรุ่นลูกรุ่นหลานได้อีกต่อไปครับ