พอเกิดภาวะตาแห้งขึ้นมาทีไร หมอก็แอบมีเคืองทุกทีเลย...เคืองตาน่ะครับ เพราะบางทีที่ต้องทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์นานๆ หรือใช้มือถือจนไม่ได้พักสายตา กระพริบตาน้อย ความชุ่มชื่นที่ดวงตาก็ลดลงไป จนทำให้เกิดการระคายเคืองตาตามมา นี่ขนาดไม่ได้เป็นบ่อยๆ นะ ยังแอบไม่ชอบและรู้สึกทรมานเลย พอมานึกถึงเคสน้องหมาที่รักษาอยู่ ที่ต้องทนกับภาวะตาแห้งเป็นเวลานานๆ ก็รู้สึกสงสารเขาขึ้นมาทันที

     ภาวะตาแห้ง (Dry Eye) หรือเยื่อตาขาวอักเสบจากภาวะตาแห้ง (Keratoconjunctivitis sicca หรือ KCS) จัดเป็นโรคตาที่พบได้ค่อนข้างบ่อยในสุนัข สุนัขบางพันธุ์ก็จัดเป็น Breed-Predisposition สำหรับโรคนี้อยู่แล้ว นอกจากนี้ยังรวมถึงสุนัขพันธุ์หน้าสั้นที่มีตาโปน หรือมีการเปิดของหนังตามากเกินไป จึงทำให้เกิดภาวะตาแห้งได้ง่าย และส่วนใหญ่มักเป็นกับตาทั้งสองข้างครับ

     ในสุนัขส่วนมากเกิดจากภาวะภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ ความผิดปกติของภูมิคุ้มกันที่มาทำลายต่อมน้ำตา ทำให้เกิดภาวะต่อมน้ำตาอักเสบส่งผลต่อการสร้างน้ำตาที่ลดลง จนทำให้สุนัขเกิดภาวะตาแห้ง มีขี้ตาไหลตลอดเวลา ขี้ตาเหนียวเกรอะกรัง  ขี้ตาเขียว เมื่อเวลาสุนัขกระพริบตาก็จะเจ็บตา แล้วก็อาจทำให้กระจกตาและเยื่อตาขาวเกิดการอักเสบ และเกิดแผลที่กระจกตาตามมาได้  ร้ายกว่านั้นคือ ภาวะตาแห้งทำให้การติดเชื้อง่ายขึ้น อาจลุกลามจนท้ายที่สุดทำให้สุนัขต้องสูญเสียดวงตาไป

     จากการศึกษาของ สัตวแพทย์หญิง ดร. เมทิตา สัสดี คณะเทคนิคการสัตวแพทย์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พบว่าในน้ำตาของสุนัขนั้นประกอบไปด้วย 4 ส่วนหลัก คือ น้ำ เมือก ไขมัน และโปรตีน ภาวะตาแห้งทำให้องค์ประกอบทั้งหมดเสียสมดุลไป ซึ่งจากการวิเคราะห์โปรตีนในน้ำตาของสุนัขที่ป่วยเป็นโรคตาแห้งนั้น พบว่าโปรตีนไลโซไซม์หายไป ซึ่งโปรตีนนี้เกี่ยวข้องกับการต่อต้านเชื้อแบคทีเรียในร่างกาย สุนัขที่เป็นภาวะตาแห้งจึงมักพบว่าเกี่ยวข้องกับการเกิดการอักเสบตามมาได้

     การจะทราบว่าสุนัขของเรามีตาแห้งหรือไม่นั้นคุณหมอจะทำการวัดระดับน้ำตาของน้องหมาด้วยแผ่นกระดาษ Schirmer tear test (STT) โดยวางแผ่นกระดาษลงในตาประมาณ 1 นาที แล้ววัดระยะทางไหลซึมของน้ำตาที่แผ่นกระดาษดูดซึมไว้ว่าได้เท่าใด หากพบว่าระดับน้ำตาน้อยกว่า 10-15 มิลลิเมตร ใน 1 นาที อาจเป็นภาวะตาแห้งได้

     สำหรับแนวทางการรักษานั้น อาจต้องใช้ยาหยอดตาหลายตัวร่วมกัน ได้แก่ น้ำตาเทียม ยาปฏิชีวนะ ยาลดการอักเสบ และยากระตุ้นการสร้างน้ำตา เจ้าของจะต้องหยอดน้ำตาเทียมให้น้องหมาบ่อย ๆ แนะนำให้หยอดวันละ 4-6 ครั้ง หรือถ้าสุนัขมีอาการอักเสบมาก ๆ อาจต้องหยอดยาทุก 2 ชั่วโมงเลยทีเดียว โดยหลักๆ จะมียาหยอด 3 ชนิดที่ต้องหยอดเรียงกันตามลำดับดังนี้ คือ ยาลดการอักเสบ 
ยากระตุ้นการสร้างน้ำตา และน้ำตาเทียม ตามลำดับ โดยให้หยอดห่างการชนิดละ 5-10 นาที 

     ซึ่งน้ำตาเทียมที่ใช้ก็มีให้เลือกทั้งรูปแบบน้ำและเจล ส่วนใหญ่จะปลอดภัยและมีผลข้างเคียงค่อนข้างต่ำ แต่บางยี่ห้อก็อาจมีสารกันเชื้อแบคทีเรีย (preservative) ผสมอยู่ เพื่อให้สามารถเก็บไว้ใช้ได้นาน ๆ จึงอาจก่อให้เกิดการระคายเคืองได้ในบางราย ดังนั้นจึงควรได้รับคำแนะนำจากสัตวแพทย์ก่อน ไม่ควรซื้อมาใช้เองนะครับ